کلیددار

از ویکی حج

كليدار، كسى است كه كليد را نگه مى‌دارد. در مكان‌هاى مذهبى، كارخانه‌ها، تيمچه‌ها، بازارچه‌ها و قصرها، كليدهاى قسمت‌هاى مختلف را به كسى مى‌سپارند كه امين و هوشيار باشد و باز و بسته كردن درهاى اين مكان‌ها را در آغاز و پايان روز، به عهده گيرد.

در مکان‌های مقدس

کلیددار، در مكان‌هاى مقدس، حرم‌ها و زيارتگاه‌ها، کسی است که نگهبان بوده، يا كليد ضريح يا کلید خزانه در دست او باشد. کلیدداری، منصب مهمى بوده و

کعبه

پیشینه کلیدداری، درباره كعبه، به پيش از اسلام بازگشته و براى دودمانى كه نسل در نسل اين سمت را داشتند، افتخار به شمار مى‌آمده است. يكى از منصب‌هاى قريش، مقارن ظهور اسلام، «حجابت» و «سدانت» ، يعنى دربانى، كليد دارى، خادمى و پرده دارى بوده است.[۱] در روز فتح مكه، حضرت محمد(ص) كليد كعبه را از عثمان بن ابى طلحه گرفته، در كعبه را گشوده و وارد آن شد و دو ركعت نماز خواند. او پس از سخنانى كه در عفو و گذشت از قريش بر زبان آورد، دوباره كليددارِ در كعبه را خواسته و كليد كعبه را به او داد و او را در همان منصب، ابقا كرد.[۲]

آستان امام حسین(ع)

در حرم امام حسین(ع)، كليددارى، منصب رياست بر خادمان و آستان به شمار مى‌رود. در كربلا، از ۲۰۰ سال پيش، خاندان آل طعمه به كليددار معروف بوده و توليت حرم امام حسين(ع) و حرم حضرت عباس(ع) را بر عهده داشتند، كه بعدها در توليت حرم حسينى انحصار يافت و «آل‌كليددار» ، عهده دار اين منصب شدند كه تا همين اواخر ادامه داشت. سيد عبدالحسين كليددار آل‌طعمه، مؤلف «بغيه النبلاء فى تاريخ كربلا»،[۳] و سيد سلمان آل‌طعمه از بزرگان همين خاندان است.

پانوشت

  1. تاريخ پيامبر اسلام، ص۶۶.
  2. تاریخ پیامبر اسلام، ص۵۶۹.
  3. ر. ك: فصلنامۀ فرهنگ زيارت، شماره ١٠ و ١١ (ويژه نامۀ كربلاى معلى).

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله فرهنگ نامه زیارت، جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره هجدهم، بهار 1393، ص36 است.

تاریخ پیامبر اسلام، محمدابراهیم آیتی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، چاپ پنجم.