مقام امام زمان (مسجد سهله)
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| کاربری | زیارتگاه |
| مکان | عراق، کوفه، مسجد سهله، جنوب صحن مسجد و متصل به شبستان |
| مشخصات | |
| وضعیت | فعال |
مکان و بنا
این مقام، در عراق، کوفه و جنوب صحن مسجد سهله، متصل به شبستان مسجد قرار داشته و روی آن، ساختمان و گنبد کاشی‌کاری، بنا شده است.[۱]
پیشینه
بر پایه برخی روایات، مسجد سهله به امام مهدی(ع) ارتباط یافته است.[۲] امام صادق(ع) مسجد سهله را پس از قیام امام مهدی(ع)، خانه وی معرفی کرده[۳] و فرود آمدن او با خانواده‌اش را در مسجد سهله دانسته است؛[۴] از این رو، این مسجد نزد شیعیان با نام امام مهدی(ع) همراه شده است.[۲]
گفته شده، نزدیک به نیمه نخست سده سیزدهم قمری، محمدحسن نجفی (م.۱۲۶۶ق) عالم شیعی، سنتی را پایه‌گذاری کرد که مردم به مدت چهل شب پی در پی، شــب‌های چهارشنبه به مسجد سهله رفته و به نیت دیدار با امام مهدی(ع) آداب ویژه آنجا را به جای آورند.[۵] از همان دوران، به باور مردم، کسی که این سنت را انجام داده و اعمال و نماز استخاره را به جا آورد، امام مهدی(ع) را خواهد دید.[۶] سید بن طاووس، بهترین زمان برای رفتن به مسجد سهله را شب چهارشنبه دانسته است.[۷] به گمان برخی، سنت چهل چهارشنبه پی‌درپی، از گفته سید بن طاووس گرفته شده است.[۸]
گفته شده، نخستین بار، عالم شیعه، سید مهدی بحرالعلوم، ساختمان و گنبدی برای مقام امام زمان(ع) در مسجد سهله ساخته است.[۹] به گمان برخی، وی این مقام را در محل دیدار با امام زمان(عج) ساخته است.[۱]
درگذشته، روی این مقام، یک پنجره مشبک مسی وجود داشت که گویا از سوی شیعیان هند اهدا شده و پیش از آن، در محل محراب شهادت امام علی(ع)، در مسجد کوفه نصب شده بود.[۱۰] بر پایه گزارشی در سال ۱۴۳۸ق. (۱۳۹۶ش)، این پنجره، با ضریح (پنجره) طلا و نقره‌کوب جدیدی جایگزین شده است.[۸]
بر پایه گزارشی در سال ۱۴۳۷ق. (۱۳۹۵ش) ساختمان و گنبد این مقام، به شیوه معماری جدیدی در حال بازسازی بوده است.[۱] در سال ۱۴۳۸ق. (۱۳۹۶ش) گنبد جدید و بلندی بر این سازه گزارش شده است.[۸]
محدث نوری (۱۳۲۰ق)، چند حکایت از برخی شیعیان نقل کرده که در مقام امام مهدی(ع) در مسجد سهله، وی را دیدار کرده‌اند؛ مانند حکایت تشرف مرد بقال، تشرف سیدباقر قزوینی و تشرف شخصی که به پدر پیر خود خدمت می‌کرد.[۱۱]
مکان‌های همانند
در برخی مناطق شیعه‌نشین، مانند ایران، عراق و بحرین، مکان‌های پرشماری منسوب به امام مهدی(ع) وجود دارد، که برخی از آن‌ها عبارت است از:
- مقام حضرت مهدی(ع) در کربلا؛
- مقام حضرت مهدی(ع) در حله؛
- مقام امام زمان(ع) در وادی‌السلام؛
- مقام امام زمان(ع) در نعمانیه؛
- مقام امام زمان(ع) در سماوه.
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ زیارتگاههای عراق، ص۱۲۵.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۰۴.
- ↑ الکافی، ج۳،ص۴۹۵؛ تهذیب الاحکام، ج۲،ص۲۵۲.
- ↑ فضل الکوفة و مساجدها، ص۱۳۴.
- ↑ العتبات المقدسة فی الکوفة، ص۱۷۳ و ۱۷۴.
- ↑ نجم الثاقب در احوال امام غایب(ع)، ص۵۸۶ و ۵۸۷.
- ↑ مصباح الزائر، ص۱۰۵.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ مقام‌های حضرت مهدی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۰۵.
- ↑ تاریخ الکوفة، ص۵۵.
- ↑ العتبات المقدسة فی الکوفة، ص۱۵۶.
- ↑ نجم ثاقب در احوال امام غایب(ع)، ج۲، ص۵۸۶-۵۸۹ و ۷۴۴-۷۴۶.
منابع
- تاریخ کوفه، سید حسین براقی نجفی، ترجمه سعید راد رحیمی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ۱۳۸۸ش.
- تاریخ الکوفة، سیدحسین براقی، دار االضواء، بیروت، ۱۴۰۷ق، (۱۹۸۷م).
- تهذیب الاحکام، محمد بن حسن طوسی، تحقیق السید حسن الموسوی الخرسان، دار الکتب الاسالمیة، تهران، ۱۳۹۰ق.
- زیارتگاههای عراق (معرفی زیارتگاههای مشهور در کشور عراق)، فقیه بحرالعلوم و احمد خامه‌یار، نشر مشعر، تهران، ۱۳۹۵ش.
- العتبات المقدسة فی الکوفة، محمد سعید الطریحی، بیروت، ۱۴۰۶ق، (۱۹۸۶م).
- فضل الکوفة و مساجدها، محمد بن جعفر بن مشــهدی، تحقیق محمد سعید الطریحی، دار المرتضی، بیروت، بی‌تا.
- الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، تصحیح علی‌اکبر الغفاری، دار صعب و دار التعارف، بیروت، ۱۴۰۱ق.
- مصباح الزائر، علی بن موســی بن طاووس، تحقیق مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، قم، ۱۴۱۷ق.
- نجم ثاقــب در احوال امام غایب(ع)، حســین بن محمدتقی نوری، تحقیق صادق برزگر بفرویی، مسجد مقدس جمکران، قم، ۱۳۸۶ش.