میقات (فتاوای مراجع)

مسئله 200
امام خمینی: بدان که محل احرام بستن براي عمره تمتع، که آن را ميقات مي‌نامند، مختلف مي‌شود به اختلاف راه‌هايي که حجاج از آنها به طرف مکه مي‌روند و آن پنج محل است: اول ـ مسجد شجره است که آن را «ذُوالحُلَيفه» مي‌نامند و آن ميقات کساني است که از مدينه منوره به مکه مي‌روند.
مراجع دیگر:

مسئله 201
امام خمینی: جايز است در صورت ضرورت، احرام را از مسجد شجره تأخير بيندازد تا ميقات اهل شام.
مراجع دیگر:

مسئله 202
امام خمینی: احتياط واجب آن است که در داخل مسجد شجره محرم شود نه خارج آن، هرچند نزديک به آن باشد.
مراجع دیگر:

مسئله 203
امام خمینی: شخص جنب و حائض مي‌توانند در حال عبور از مسجد محرم شوند و نبايد در مسجد توقف کنند.
مراجع دیگر:

مسئله 204
امام خمینی: اگر جنب به واسطه زيادي جمعيت نتواند در حال عبور از مسجد احرام ببندد و آب براي غسل نباشد و نتواند صبر کند تا آب پيدا شود بايد تيمم کند و داخل مسجد شود و احرام ببندد.
مراجع دیگر:

مسئله 205
امام خمینی: اگر حائض نتواند تا وقت پاک شدن صبر کند احتياط آن است که نزديک مسجد محرم شود و در «جحفه» يا محاذي آن احرام را تجديد کند. دوم ـ وادي عقيق است، که اوايل آن را «مسلخ» و اواسط آن را «غمره» و اواخر آن را «ذات عرق» مي‌گويند که محل احرام عامه است و آن ميقات کساني است که از راه عراق و نجد به مکه مي‌روند. سوم ـ قرن المنازل است، و آن ميقات کساني است که از راه طائف حج مي‌روند. چهارم ـ يَلَمْلَمْ است، که اسم کوهي است و آن ميقات کساني است که از راه يمن مي‌روند. پنجم ـ جُحْفه است و آن ميقات کساني است که از راه شام مي‌روند.
مراجع دیگر:

مسئله 206
امام خمینی: اگر بيّنه شرعيه قائم شد؛ يعني دو شاهد عادل شهادت دادند که فلان مکان ميقات است، تفتيش و تحصيل علم لازم نيست و اگر علم و بيّنه ممکن نشود مي‌تواند اکتفا کند به ظن حاصل از پرسيدن از کساني ‌که اهل اطلاع به آن مکان‌ها مي‌باشند.
مراجع دیگر:

مسئله 207
امام خمینی: هرگاه از راهي برود که به هيچ‌يک از ميقات‌ها عبورش نيفتد، بايد از محاذات ميقات احرام ببندد.
مراجع دیگر:

مسئله 208
امام خمینی: اگر عبور او طوري است که محاذات با دو ميقات پيدا مي‌کند احتياط واجب آن است که از جايي که اول، محاذات پيدا مي‌کند احرام ببندد و در محاذات ميقات بعد، تجديد نيت احرام کند.
مراجع دیگر:

مسئله 209
امام خمینی: کساني ‌که از محاذات غير مسجد شجره عبور مي‌کنند، احتياط مستحب آن است که قبل از رسيدن به محاذات، به نذر محرم شوند و بهتر آن است که در محاذات، تجديد احرام کنند.
مراجع دیگر:

مسئله 210
امام خمینی: شخص مستطيع اگر احرام را از ميقات تأخير بيندازد از روي علم و عمد و ممکن نشود برگردد به ميقات، به واسطه عذري، و ميقات ديگري در پيش نداشته باشد حج او باطل است، و بايد سال ديگر حج به جا آورد.
مراجع دیگر:

مسئله 211
امام خمینی: شخصي که مي‌خواهد از محاذي ميقات محرم شود، اگر محاذات را نداند بايد از اهل اطلاع مورد وثوق بپرسد، و قول مجتهد که اهل اطلاع به آن مکان‌ها نيست اعتبار ندارد، و اگر نتواند محاذات را بفهمد قبل از رسيدن به محلي که احتمال مي‌دهد از محاذات گذشته است به نذر محرم شود، بلکه اگر از محل معيني پيش از رسيدن به محاذات، به نذر محرم شود احوط است.
مراجع دیگر:

مسئله 212
امام خمینی: کساني ‌که با هواپيما به حج مي‌روند و مي‌خواهند بعد از حج به مدينه مشرف شوند، احتياط آن است که بدون احرام بروند «جده» و از اهل اطلاع مورد اعتماد تحقيق کنند اگر جده يا «حده» معلوم شد، محاذي با يکي از ميقات‌ها است، از آنجا محرم شوند والاّ بروند به ميقات ديگر؛ مثل جحفه و از آنجا محرم شوند، و اگر نتوانستند به جحفه يا به ميقات ديگر بروند با نذر از جده محرم شوند و بهتر آن است که در «حده» تجديد احرام کنند اگرچه لازم نيست.
مراجع دیگر:

مسئله 213
امام خمینی: مراد از «محاذات» آن است که کسي که مي‌رود به طرف مکه، به جايي برسد که ميقات به طرف راست يا چپ او واقع شود به خط راست؛ به طوري که اگر از آنجا بگذرد ميقات متمايل به پشت او شود.
مراجع دیگر:

مسئله 214
امام خمینی: محاذات ثابت مي‌شود به علم و به دو شاهد عادل و اگر اينها ممکن نشود، اگر گمان حاصل شد از قول کساني ‌که مطلع به آن مکان‌ها هستند ظاهراً کافي است، بلکه از قول کساني ‌که اهل خبره هستند و از روي قواعد علميه محاذات را تعيين مي‌کنند، اگر گمان حاصل شد ظاهراً کافي است.
مراجع دیگر:

مسئله 215
امام خمینی: کسي که به واسطه فراموشي يا ندانستن مسئله و عذر ديگر بدون احرام از ميقات عبور کرد پس اگر امکان داشت برگشتن به ميقات و به اعمال عمره مي‌توانست با برگشتن برسد واجب است برگردد و از ميقات احرام ببندد، چه داخل حرم شده باشد يا نه و اگر ممکن نيست، به نحوي که گفته شد، پس اگر داخل حرم نشده، از همان جا احرام ببندد و احتياط مستحب آن است که هر مقداري مي‌تواند به طرف ميقات برگردد و آنجا محرم شود و اگر داخل حرم شده، واجب است اگر مي‌تواند و به اعمال عمره مي‌رسد، از حرم خارج شود و محرم گردد و اگر نمي‌تواند به نحوي که گفته شد همان جا محرم شود و احتياط مستحب آن است که هر قدر مي‌تواند به طرف خارج حرم برگردد و آنجا محرم شود.
مراجع دیگر:

مسئله 216
امام خمینی: زن حائض اگر مسئله نمي‌دانست و عقيده داشت که نبايد در ميقات محرم شود و احرام نبست، حکمش همان است که در مسئله قبل گفته شد.
مراجع دیگر:

مسئله 217
امام خمینی: جايز نيست احرام بستن پيش از رسيدن به ميقات و اگر احرام ببندد صحيح نيست ولي اگر نذر کند که از محلي که پيش از ميقات است احرام ببندد جايز است و بايد از همان جا محرم شود؛ مثلاً اگر نذر کرد که از «قم» محرم شود واجب است عمل کند، و بهتر آن است که به ميقات يا محاذات ميقات که رسيد احرام را تجديد کند.
مراجع دیگر:

مسئله 218
امام خمینی: جايز نيست احرام را از ميقات تأخير بيندازد اختياراً، بلکه احتياط واجب آن است که از محاذات ميقات، بدون احرام عبور نکند، اگرچه ميقات ديگري بعد از آن باشد.
مراجع دیگر:

مسئله 219
امام خمینی: اگر از ميقات بدون احرام عبور کرد واجب است در صورت امکان برگردد و از آن ميقات محرم شود، بلکه اگر ميقات ديگري بعد از آن ميقات باشد بايد به احتياط واجب برگردد به ميقاتي که از آن گذشته و محرم شود. مسائل متفرقه ميقات مسائل متفرقه ميقات
مراجع دیگر:

مسئله 220
امام خمینی: احتياط واجب آن است که از خود مسجد شجره احرام بسته شود نه اطراف آن و احتياط مستحب آن است که در محلّ اصلي مسجد محرم شود، اگرچه از مسجد مطلقاً جايز است، حتي در قسمتي که مسجد توسعه پيدا کرده است.
مراجع دیگر:

مسئله 221
امام خمینی: اگر زن در ميقات حائض باشد و يقين کند که نمي‌تواند عمره تمتع را در وقت خود انجام دهد، بايد نيت حج افراد کند و براي حج افراد محرم شود، ولي اگر بعد از آن کشف خلاف شد در صورتي که براي حَجة الاسلام محرم شده، احرام او باطل است و بايد براي عمره تمتع مجدداً محرم شود.
مراجع دیگر:

مسئله 222
امام خمینی: کساني ‌که با هواپيما به جده مي‌روند نمي‌توانند از جده يا حديبيه محرم شوند بلکه بايد به يکي از مواقيت، مثل جحفه بروند و از آنجا محرم شوند و اگر از مدينه بروند بايد از مسجد شجره محرم شوند و در اين حکم فرقي بين اينکه قصد عمره تمتع يا مفرده داشته باشند نيست و حديبيه ميقات عمره مفرده است براي کساني ‌که در مکه هستند.
مراجع دیگر:

مسئله 223
امام خمینی: کساني ‌که ميقات براي آنها مشخص نيست نمي‌توانند به گفته راهنما (بلد) يا حمله‌دار که مي‌گويد فلان محل ميقات است محرم شوند، مگر از گفته او اطمينان پيدا کنند والاّ بايد به عرف محل مراجعه نمايند.
مراجع دیگر:

مسئله 224
امام خمینی: در صورتي که ثابت نيست که رابغ محاذي جحفه است احرام از آن جايز نيست.
مراجع دیگر:

مسئله 225
امام خمینی: کسي که در غير ماه‌هاي حج به مکه رفته و عمره مفرده به جا آورده و در مکه مانده تا ماه‌هاي حج براي احرام عمره تمتع، بايد به يکي از مواقيت پنج‌گانه معروفه برود و نمي‌تواند از تنعيم محرم شود.
مراجع دیگر:

مسئله 226
امام خمینی: کساني ‌که براي عمره مفرده به مکه مشرف مي‌شوند و بايد به يکي از مواقيت معروفه بروند، نمي‌توانند بدون احرام از ميقات تجاوز کنند و در صورت تجاوز، واجب است به ميقات برگردند و از آنجا محرم شوند و اگر کسي نتوانست برگردد هر جا که هست مُحرم شود.
مراجع دیگر:

مسئله 227
امام خمینی: اگر شخص در مکه باشد و بخواهد عمره تمتع به جا آورد و به عللي از رفتن به ميقات عمره تمتع معذور باشد لازم است به خارج حرم برود و از آنجا محرم شود و از ادني‌ الحل کافي است.
مراجع دیگر:

مسئله 228
امام خمینی: ميقات براي شاغلين در جده؛ از ايرانيان و غير آنها، در عمره تمتع و عمره مفرده همان مواقيت معروفه است و نمي‌توانند از جده يا ادني‌ الحل مُحرم شوند و اگر از روي جهل به مسئله در جاي ديگر محرم شوند، احرام آنها صحيح نيست و محرمات احرام بر آنها حرام نمي‌شود، چنانچه در صورت علم و عمد هم حُکم همين است هرچند در صورت جهل، اگر بعد از اعمال، مسئله را فهميدند عمل آنان صحيح است.
مراجع دیگر:

مسئله 229
امام خمینی: خدمه کاروان‌ها که مي‌خواهند به مکه بروند و بعد از آن بايد از مکه خارج شوند بنا بر احتياط نبايد عمره تمتع انجام دهند، بلکه براي دخول مکه بايد به يکي از مواقيت معروفه بروند و از آنجا براي عمره مفرده مُحرم شوند. و ادنی الحل، ميقات اين اشخاص نيست، و پس از انجام اعمال عمره مفرده مي‌توانند از مکه خارج شوند، و در صورت خارج شدن از مکه، اگر فقط به جده بيايند براي ورود به مکه در مرتبه دوم و سوم و بعد از آن، احرام واجب نيست، ولي اگر به مدينه بروند و از آنجا بخواهند به مکه بروند بايد در مسجد شجره مُحرم شوند براي عمره مفرده ديگر و چون بين اين عمره مفرده و عمره مفرده اول يک ماه فاصله نشده عمره دوم را رجائاً به ‌جا آورند و در هر صورت اين اشخاص آخرين مرتبه‌اي که به مکه مي‌روند بايد به يکي از مواقيت معروفه، مثل مسجد شجره يا جُحفه بروند و از آنجا براي عمره تمتع مُحرم شوند. استفتائات ميقات استفتائات ميقات
مراجع دیگر:

مسئله 230[ س ـ کساني ‌که به علت عادت ماهانه نمي‌توانند داخل مسجد شجره مُحرم شوند بايد در خارج آن مُحرم شوند و در مُحاذي جُحْفه تجديد احرام نمايند، با توجه به اينکه مُحاذي جُحْفه نقطه مشخصي نيست، وظيفه چيست؟ ج ـ مي‌توانند به جُحفه بروند و در آنجا تجديد احرام کنند، و چنانچه حدود محاذات را تشخيص دهند و در تمام آن حد، با بقاي نيت، تلبيه را تکرار کنند کفايت مي‌کند.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 231[ س ـ جماعتي از راه طائف عازم مکه بودند، قبل از رسيدن به قَرن المَنازل، آنان را از راه وادي عقيق فرستادند و از راه قرن المنازل منع کردند و لذا در وادي عقيق مُحرم شدند، آيا احرام آنان چه صورت دارد؟ ج ـ صحيح است.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 232[ س ـ در مناسک مرقوم است که زن‌هاي حائض بايد عبوراً از مسجد شجره مُحرم شوند و اگر نمي‌توانند، در خارج مُحرم شوند و در مُحاذي جُحفه تجديد احرام کنند، چون اين کار مشکل است و محاذي جحفه معلوم نيست، آيا حضرت امام اجازه مي‌فرمايند که اين‌گونه اشخاص در مدينه با نذر مُحرم شوند؟ ج ـ چون احرام قبل از ميقات با نذر صحيح است، زن‌هاي حائض که عذر شرعي از دخول مسجد دارند، مي‌توانند در مدينه با نذر براي عمره محرم شوند. و در اين صورت لازم نيست به مسجد شجره بروند، ولي نذر زن بايد با اِذن شوهر باشد.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 233[ س ـ زن حائضي که از مدينه عازم مکه بود، گمان مي‌کرد که در حال عبور در مسجد شجره مي‌تواند محرم شود و وظيفه‌اش را انجام دهد، ولي وقتي که به محوطه حياط مسجد رسيد، ديد به جهت ازدحام نمي‌تواند با عبور محرم شود، لذا از شوهرش که حاضر بود اجازه نذر گرفت و چند قدمي از مسجد فاصله گرفت و با نذر محرم شد، آيا کفايت مي‌کند يا خير؟ ج ـ اگر احراز کند که قبل از ميقات، با نذر محرم شده است مانع ندارد.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 234[ س ـ زن در حال حيض، به خيال اينکه مي‌تواند در حال عبور، در مسجد شجره احرام ببندد وارد مسجد شد و بلافاصله احرام بست و تلبيه را هم گفت و چند قدمي هم به طرف دري که مي‌خواست خارج شود رفت، ولي چون ديد نمي‌شود عبور کرد برگشت و از همان دري که وارد شده بود خارج شد، آيا احرامش چگونه است؟ ج ـ صحيح است.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 235[ س ـ يک نفر از حجاج به کلي شنوايي خود را از دست داده و زبان او هم لکنت دارد که قادر بر تکلم صحيح نيست، مسئولين و ساير حجاج همراه، به اين موضوع توجه نداشته‌اند و اين آقا بدون نيت و تلبيه وارد مکه شده است، تکليف او و همراهانش چيست؟ ج ـ بايد به ميقات برگردد و با نيت و تلبيه محرم شود، هرچند با بردن همراه باشد و اگر نمي‌تواند به ميقات برود بايد در خارج حرم محرم شود و اگر نمي‌تواند تلبيه را صحيح بگويد، ولو با تلقين، احوط آن است که به هر نحو مي‌تواند بگويد و ترجمه‌اش را نيز بگويد.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 236[ س ـ نظر به اينکه مسجد جحفه و مسجد تنعيم اخيراً تخريب و بازسازي شده و وسعت يافته است، آيا حجاج يا مُعْتَمِرين بايد حتماً در حدود مسجد قبلي محرم شوند و يا محرم شدن در تمام مسجد فعلي معتبر است؟ ج ـ ميقات در جحفه، خصوص مسجد نيست و از هر جاي جحفه مي‌توانند محرم شوند و همچنين مسجد تنعيم خصوصيت ندارد و احرام از ادني ‌الحل صحيح است هرچند در مسجد نباشد. بنابراين در صورت توسعه مسجد با صدق جحفه در اول، و ادني‌ الحل در دوم، احرام اشکال ندارد.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 237[ س ـ در مناسک فرموده‌ايد خدمه‌اي که مي‌خواهند به مکه بروند و از مکه خارج شوند، در صورت خارج شدن از مکه، اگر فقط به جده مي‌روند، براي ورود به مکه در مرتبه دوم و سوم و بعد از آن احرام واجب نيست، ولي اگر به مدينه بروند و از آنجا بخواهند به مکه بروند بايد در مسجد شجره محرم شوند براي عمره مفرده ديگر چنانچه ميسر است، نکته علمي فرق ميان جده و مدينه را بيان فرماييد؟ ج ـ فارق، عبور از ميقات و عدم عبور است.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 238[ س ـ کسي که وسايلش در جحفه مانده است، آيا مي‌تواند براي آوردن وسايل خود، از احرام خارج گردد، درحالي‌که براي عمره تمتع محرم شده و وارد حرم گرديده است؟ ج ـ مي‌تواند قبل از خروج از احرام عمره، برود و وسايل خود را بياورد و اگر اعمال عمره تمتع را انجام داده و مُحِلّ شده است، نمي‌تواند از مکه خارج شود مگر در حال ضرورت، مُحرماً به احرام حج علي الأحوط.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 239[ س ـ کسي از جده محرم شده و اعمال عمره تمتع را انجام داده است، تکليف او چيست؟ ج ـ اگر از رفتن به ميقات معذور نبوده و وقت براي انجام عمره تمتع هست بايد به ميقات برود و محرم شود و عمره تمتع را اعاده کند، و اگر رفتن به ميقات ممکن نيست به خارج حرم برود و از آنجا محرم شود.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 240[ س ـ آيا جايز است کسي که به احرام عمره تمتع در يکي از ميقات‌ها محرم شده است به طرف خلاف مکه برود و بعد از چند روز بيايد مکه؛ مثلاً از مسجد شجره به مدينه و بعد، از همان راه يا راه ديگر به مکه برود؟ ج ـ مانع ندارد.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 241[ س ـ بعد از اتمام حج تمتع؛ اگر شخص از مکه خارج شود و بخواهد مراجعت کند آيا لازم است محرم شود يا خير؟ ج ـ در صورتي که از وقت احرام عمره تمتع يک ماه نگذشته است لازم نيست محرم شود و مي‌تواند بدون احرام وارد مکه شود.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 242[ س ـ کسي که عمره مفرده انجام داده است، آيا مي‌تواند در فاصله کمتر از يک ماه، بدون احرام از ميقات تجاوز کند؟ جـ احتياط آن است که به قصد رجا براي عمره مفرده ديگر محرم شود و بدون احرام تجاوز نکند.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 243[ س ـ کسي که در جده و يا مدينه حالت رواني پيدا مي‌کند، آيا لازم است مُحرِماً وارد مکه شود يا بدون احرام نيز جايز است؟ ج ـ مجنون تکليف ندارد و احرام بر او واجب نيست و اگر بدون احرام وارد مکه شود اشکالي ندارد.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 244[ س ـ زن حائضي که نمي‌توانست صبر کند تا پاک شود، نزديک مسجد شجره محرم شد و بنا داشت محاذي جحفه احرام را تجديد کند، در ماشين خوابش برد و وارد مکه شد، آيا احرام او درست است؟ ج ـ در صورت امکان بايد برگردد و از جحفه يا محاذي آن محرم شود علي الأحوط، و اگر ممکن نيست از حرم خارج شود و از آنجا احرام ببندد.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 245[ س ـ اگر بعد از خروج از ميقات، در بين راه متوجه شود که تلبيه را نگفته يا نيت نکرده و يا به جهت ديگر احرامش درست نيست، و چنانچه بخواهد از همان جا به ميقات برگردد ميسر نيست ولي اگر بيايد مکه امکان دارد برگردد، آيا مي‌تواند بيايد مکه و به ميقات برگردد يا بايد از همان جا محرم شود؟ ج ـ اگر مي‌تواند به ميقات برگردد ولو از مکه، نمي‌تواند براي عمل واجب از غير ميقات محرم شود، ولي براي دخول مکه از ادني‌ الحل به نيت عمره مفرده محرم شود و بعد از اعمال آن، به يکي از مواقيت معروف برود و براي عمره تمتع احرام ببندد.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 246[ س ـ زن بدون اذن شوهرش نذر مي‌کند و با نذر محرم مي‌شود، آيا احرامش درست است و چنانچه با همان احرام اعمالش را به جا آورده باشد چگونه است؟ ج ـ اگر قبل از ميقات محرم شده، احرام او صحيح نيست، اگرچه در صورتي که بعد از تمام شدن حج فهميد عملش صحيح است، ولي اگر بعد از عمره متوجه شد، در صورتي صحيح است که قابل جبران نباشد و در صورتي که مي‌تواند، بايد به ميقات برود و از آنجا محرم شود و اگر نمي‌تواند به ميقات برود، از خارج حرم احرام ببندد.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 247[ س ـ آيا نذر احرام قبل از ميقات براي نايب هم جايز است يا نه؟ ج ـ اشکال ندارد.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 248[ س ـ هرگاه حائض يا جنب عصياناً وارد مسجد شجره شود و مانند ديگران توقف نمايد و محرم شود، آيا احرام او صحيح است يا نه؟ ج ـ احرام صحيح است.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 249[ س ـ کساني ‌که در مکه اقامت پذيرفته‌اند، موقتاً نه دائماً، آيا ميقاتشان همان مواقيت خمسه معروفه است يا ادني ‌الحل؟ ج ـ اگر فريضه آنها تبديل نشده، بايد از مواقيت معروفه محرم شوند و اگر تبديل شده ميقات آنها مکه است.
امام خمینی:
مراجع دیگر:

مسئله 250[ س ـ شخصي بدون احرام، عمداً يا جهلاً يا سهواً، وارد مکه شده و بعداً از جهت گراني بيش از حد کرايه يا ممنوعيت از طرف دولت، نتوانست به ميقات برگردد، وظيفه‌اش چيست؟ ج ـ اگر ممکن نيست به ميقات برود، از ادني‌ الحل بايد محرم شود مگر اينکه ترک احرام از ميقات بدون عذر باشد، که در اين صورت نمي‌تواند حج به جا آورد و اگر مستطيع است، سال بعد بايد حج انجام دهد و گراني بيش از حد عذر نيست مگر موجب حَرَج باشد.
امام خمینی:
مراجع دیگر: