موسوعه رد شبهات جلد بیست و دوم(کتاب)

موسوعه رد شبهات جلد بیست و دوم؛ امام حسن و امام حسین (شبهات عصمت)، دلائل عصمت این امامان را عنوان کرده و به شبهاتی که درباره آن مطرح است پاسخ می‌دهد.

این کتاب به نویسندگی حسن اکبری در چهار فصل تدوین شده است.

موسوعه رد شبهات جلد بیست و دوم(کتاب)

پدید آورندگان
نویسنده	حسن اکبری
نشر
تعداد صفحات	193
ناشر	مشعر
وب‌سایت ناشر	http://hzrc.ac.ir
محل نشر	تهران

فصل اول: مفهوم شناسی و ضرورت موضوع

در این فصل نویسنده ابتدا معنای لغوی عصمت: منع، بازداشتن،...و سپس مفهوم آن را که متکلمان مسلمان براساس معنای لغوی عصمت، مصون بودن پیامبران و ائمه از گناه را بیان می‌کنند، مورد بررسی قرار می‌دهد.

فصل دوم: بررسی عصمت در اندیشه اسلامی

این فصل، انواع عصمت امام: عصمت در شناخت معارف و احکام الهی، عصمت در شناخت مسائل شرعی، عصمت در شناخت مصالح جامعه اسلامی به منزله رهبر، عصمت در تبیین احکام شریعت و عصمت عملی مورد بررسی قرار می‌گیرد و دلایل عقلی و نقلی بر معصومیت ائمه مطرح می‌شود.

در ادامه این بخش عصمت امام حسن و امام حسین مورد بحث قرار گرفته و ذیل آیاتی نظیر آیه تطهیر و احادیثی از پیامبر که آن‌ها را نفس خود و سرور جوانان بهشت دانسته، بر عصمت این دو امام تأکید می‌ورزد.

فصل سوم: نقد شبهات عصمت امام حسن(ع)

در این فصل نویسنده به شبهاتی که در کتاب الامه و النص مطرح شده است پاسخ می‌دهد.

6 شبهه درباره عصمت امام حسن مطرح و پاسخ آن‌ها داده می‌شود:

شبهه اول: نهی حضرت علی (ع)، از مثله کردن قاتل خویش

نویسنده اساس این شبهه را بر اساس روایات نامعتبر دانسته و بنا بر بعضی از منابع این عمل را به عبدالله بن جعفر و نیز خشم برافروخته مردم در مجازات قاتل علی (ع) مربوط می‌داند.

همچنین توصیه امام علی در مورد قصاص قاتل خود، تأکید وی در برحذر داشتن کشتارهای خونین بعد قتل چنان‌که در میان اعراب رایج بود دانسته و عمل امام حسن را در اعدام و گردن زدن قاتل پدرش، حق شرعی وی دانسته و در واقع نویسنده توصیه امام علی را از باب استحباب دانسته و وجوب آن را لازم‌الاجرا نمی‌داند.

بدین ترتیب نویسنده معتقد است، عمل قصاص که با گردن زدن ابن ملجم اتفاق افتاده، و نه مثله کردن وسوزاندن وی، که اساس آن محل تردید است، دلیلی برای نداشتن عصمت امام حسن نمی‌تواند باشد.

شبهه دوم: گریه بر خطاهای خود

در این قسمت به وصیت امام علی به امام حسن مبنی براین‌که «بر گناهان خود گریه کن»، اشاره شده است.

شبهه‌ای که مطرح شده این است که اگر امام علی به امام حسن می‌گوید از گناهان خود استغفار کند و در خلوت خود بگرید، دلیل بر عدم عصمت امام حسن خواهدبود.

نویسنده در پاسخ خود این مطلب را عنوان می‌کند که وصیت به صورت کلی بیان شده و تمام حاضران در جمع که سایر فرزندان امام علی نیز بودند را شامل می‌شده است و به این معنا نبوده که امام حسن مخاطب خاص این سخنان باشد.

مسأله دیگری که نویسنده به آن پرداخته، بیان آیاتی از قرآن است که در آن‌ها خداوند پیامبر را در دوری جستن از گناه هشدار می‌دهد و برحذر می‌دارد. بر همین اساس نویسنده این نتیجه را بیان می‌کند که طلب استغفار و گریه همیشه مستلزم ارتکاب گناه نیست و معنای استغفار برای معصوم چیزی مجزا از مفهوم استغفار برای سایر بندگان است.

همان‌طور که مسلمانان عصمت پیامبر را با آیات مذکور قبول دارند، این توصیه‌های اخلاقی برای امام حسن نیز نمی‌تواند مانع از عصمت وی باشد.

شبهه سوم: طلب مغفرت امیرالمؤمنین برای امام حسن

این قسمت به عسل خوردن امام حسن از سهم بیت‌المال، بدون اجازه، اشاره دارد که امام علی(ع)، به امام حسن گفت بخاطر این عمل استغفار کن.

نویسنده اصل این روایت را محل تردید می‌داند چراکه تنها در مناقب ابن شهرآشوب آمده است و به این نکته اشاره می‌کند که چرا امام علی(ع) که مظهر عدالت بود امام حسن را به‌واسطه این کار تنبیه نکرد. بنابراین نویسنده روایت را از اساس صحیح نمی‌داند.

شبهه چهارم: مطلاق بودن امام حسن

این بخش به شبهه‌ای که در مورد تعدد زوجات و طلاق‌های امام حسن مطرح است، پرداخته‌است.

نویسنده در پاسخ این شبهه این نکته را یادآور می‌شود که امام حسن فرد شناخته‌شده‌ای بود و بایستی ازدواج‌های وی در منابع ثبت می‌شد اما تاریخ تنها از 12 و یا 18 زن نام می‌برد و 3 طلاق را ذکرمی‌کند. از این رو سند روایاتی که اعدادی چون 70 یا 250 زن برای امام حسن را ذکر می‌کنند، بی‌اساس می‌داند. و به حدیث پیامبر که امام حسن را سرور جوانان بهشت خطاب قرارداده بود استناد می‌کند و صفت مطلاق را بودن را برای کسی بعید می‌داند.

شبهه پنجم: شک امام حسن در صدور حکم

در این قسمت، مربوط به روایتی است که امام حسن در بیان حکمی درستی آن را از لطف خدا و امام علی و نادرستی احتمالی آن را به خود نسبت می‌دهد.

نویسنده این رویکرد امام حسن را تواضع نسبت به امام علی می‌داند.

در وهله بعد نویسنده امام معصوم را چونان سایر بندگان، ممکن الخطا می‌داند، اما عدم وقوع خطا و گناه از سوی وی را از عنایت و لطف خداوند می‌داند که شامل انبیا نیز می‌شود.

شبهه ششم: بیعت یا صلح با معاویه

در این قسمت، بیعت امام حسن با معاویه که بیعت با طاغوت بوده و در نتیجه عملی گناه بشمار می‌رفته، در رد معصومیت امام حسن مطرح شده‌است.

نویسنده در ابتدا مفهوم بیعت و صلح را جدا دانسته و بیان منابع مختلف، از جمله شیخ صدوق وشیخ مرتضی را در این مورد بررسی کرده است.

او تصریح می‌کند که امام با معاویه صلح کرده و نه بیعت، چنان‌که بیعت با شرط گذاشتن همراه نیست و امام حسن به هنگام صلح، شروطی را تعیین نمود.

همچنین نویسنده، سخنان امام حسن را مورد توجه قرار می‌دهد که همواره حکومت بنی امیه را مانع آسایش امت اسلامی دانسته و خلیفه را کسی معرفی می‌کند که سیره پیامبر را عملی نماید و اهل بیت را سزاوارترین می‌داند.

نویسنده تلاش‌های معاویه برای تحریف حقیقت و اعتراضات امام حسن به اعمال معاویه را نیز در این زمینه مورد توجه قرار می‌دهد.

فصل چهارم: نقد شبهات عصمت امام حسین(ع)

در این فصل، 5 شبهه مطرح و به آن‌ها پاسخ داده می‌شود:

شبهه اول: نهی از مبارزه‌طلبی امام حسین

این قسمت به یکی از جنگ‌های دوران امام علی اشاره دارد که در آن امام حسین، حریف را به مبارزه طلبید و امام علی، امام حسین را از این کار برحذر داشت و آن عمل را ظلم نامید، بنابراین امام حسین مرتکب گناه شده و عصمت ندار.

نویسنده اولا در اصالت روایت تردید می‌کند و سپس احکام شرعی که در پس این واقعه از سوی فقهای شیعه اعلام شده را مورد بررسی قرارداده، برخی علما، مبارزه طلبی بدون اذن امام را جایز نداسته و برخی آن را مکروه دانسته‌اند، وهیچ یک از دو گناه محسوب نمی‌شود.

نویسنده حتی این مطلب را ذکر می‌کند که امام علی(ع)، برای حفاظت از امام حسن و امام حسین چنان‌که ائمه پسین جامعه خواهند بود، آن‌ها را از مبارزه‌طلبی نهی کرده‌است.

شبهه دوم: تقابل و اختلاف امام حسین با امام حسن

شبهه سوم: سرزنش امام حسین توسط امام حسن

شبهه چهارم: عمل نکردن به وصیت امام حسن

شبهه پنجم: درخواست بیعت با یزید