صحن کوچک (آستان حسینی)

از ویکی حج


موقعیت

صحن کوچک یا الصحن الصغیر، در ضلع شرقی صحن بزرگ حرم امام حسین(ع) که صحن اصلی آن است قرار داشت.[۱] اين صحن از سمت شرق، بر گذرگاهى واقع بود كه از راه‌هاى شمالى، شرقى و جنوبى، جدا شده و به بازار بزرگ در مركز شهر، منتهى می‌گردید. صحن کوچک، دو دروازه داشت؛ يكى دروازه شمالى كه «دَرِ صحن كوچك» ناميده می‌شد و ديگرى دروازه شرقى که «باب الصّافى» نام داشت. باب الصافى، منسوب به مقبره‌اى در كنار آن بود كه به خاندان سيد مهدى صافى از سادات برجسته و صاحب منصبان قديمى كربلا، مربوط می‌شد

زائر، معمولاً پس از زيارت امام حسين(ع) از دو ورودی این صحن، به زيارت حرم حضرت عباس(ع)، می‌رفت.[۲]

بنا

صحن کوچکی وجود داشت که راهرویی مسقف به طاق‌های مقرنس و کاشی‌کاری شده، به آن متصل می‌شد. مساحت این صحن، 48 مترمربع بود (۳۰ متر مربع[۳]) که دیوارهای بلندی داشت و از آثار تاریخی و هنری نفیس و ارزشمند به شمار می‌آمد.[۱]

نمای صحن مزین به کاشی‌کاری‌های ممتاز با نقش‌های گیاهی زیبا بود.[۱]

صحن کوچک، دو دروازه داشت؛ يكى دروازه شمالى كه «دَرِ صحن كوچك» ناميده می‌شد و ديگرى دروازه شرقى که «باب الصّافى» نام داشت.[۲]


همچنین در این صحن، دو مناره کوچک مزین به آیات قرآن وجود داشت که در سال 1262 ه. ق به دستور نجیب پاشا، والی عثمانی، ساخته شده بود.[۱]

ساخت

تاریخ آن به سده پنجم قمری بازمی‌گشت.[۳]

در این صحن، دو مناره کوچک مزین به آیات قرآن وجود داشت که در سال 1262 ه. ق به دستور نجیب پاشا، والی عثمانی، ساخته شده بود.[۱]

اين ساختمان يكى از ماندگارترين آثار باستانى است كه به دوران خلافت بنى‌عباس در قرن چهارم و پنجم هجرى، مربوط مى‌شود و از ساختمان‌هاى متعلق به حائر مقدس است.[۲]

کاربرد

زمامداران آل بويه، اين قسمت از حائر مقدس را آرامگاه خود قرار داده‌اند تا قبرهاى آنان در بين‌الحرمين، زير پاى زائران قرار گيرد. به همين جهت اين ساختمان فنى و مهندسى محكم و در عين حال چشم نواز را ساخته‌اند كه دركلّ، نماد هنرمندى و صنعت معمارى به شمار مى‌رود.[۲]

تخریب

متاسفانه شهرداری کربلا، این اثر تاریخی بی‌نظیر را در سال 1368 ه. ق برابر با 1948 م. به بهانه احداث خیابان در گرداگرد آستان امام حسین(ع)، به‌طور کامل، ویران کرد. روحانیان شیعه نیز در اعتراض به این اقدام، از برگزاری نماز جماعت در صحن حرم امام حسین(ع) خودداری کردند.[۱]

پانوشت

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ تاریخ مرقد الحسین والعباس(ع)، صص 183 و 184.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی(ع)، ص۲۳۳.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ المواقع الأثریة و السیاحة فی كربلاء، ص۵۴.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله فصلنامه فرهنگ زیارت، است.
  • ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی(ع)، عبدالجواد کلیدار، ترجمه مسلم صاحبی، مشعر، تهران ١٣٨٩ش.
  • تاريخ مرقد الحسين والعباس(ع)، سلمان هادي آل طعمة، مؤسسة الاعلمي، بیروت، ١۴١۶ق. (١٩٩۶م).
  • المواقع الأثریة و السیاحة فی كربلاء، سلمان هادی طعمه، سلمان ، مشعر، تهران، بی‌تا.