کفشداری

چیستی

كفشدارى، محل نگه دارى كفش. در مسجدها، حرم‌ها، زيارتگاه‌ها و خانه‌هاى بزرگان است. در مکان‌های زیارتی، كسانى با نام كفشدار، از كفش‌ زائران نگه‌دارى مى‌كنند تا آنان به زيارت رفته و برگردند. هدف این کار را، احترام به زائر دانسته و مکان‌های مقدس را نیز از گرد و غبار و آلودگی‌های کفش‌ها حفظ می‌کند.

به قسمتى از مكان‌هاى مقدس كه كفش‌هاى مراجعين و زائران در قفسه‌هايى در آن جا نگه دارى مى‌شود، «كفشدارى» و به زبان عربى «كشوانيه» گفته مى‌شود. بعضى هم به عنوان تكريم زائران، به صورت افتخارى دركفشدارى خدمت مى‌كنند. اين كار، علاوه بر تكريم زائر، حرم‌ها، مساجد و مكان‌ها را هم از گردو غبارو آلودگى‌هاى كفش‌ها حفظ كند.

كفشدارى حرم رضوى، بيش از ١٨٠٠ نفر كفشدار ثابت و سيار و اتاق انوار دارد كه در دو نوبت ١٢ ساعته و ٨ كشيك، از كفش‌هاى زائران نگه دارى مى‌كنند. پذيرش كفش‌هاى زائران با ادب و احترام، حفظ نظافت و طهارت محدودۀ كفشدارى محل خدمت، حفظ نظم و آرامش در محل كفشدارى، ارائۀ راهنمايى‌هاى لازم به زائران و همچنين نگه دارى و مرتب كردن قرآن‌ها و كتاب‌هاى دعا در مكان‌هاى مخصوص، وظايفى هستند كه كفشداران با افتخار آنها را انجام مى‌دهند. ^١

برخی از شخصيت‌هاى محترم، خادمى به همراه دارند كه مراقب كفش‌هاى آنان و جفت كردن كفش پيش پاى آنان است، که به او كفش جفت كن می‌گويند.

به كفشداران، كفشبان، باشماق‌چى و كفش بردار هم گفته مى‌شود.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله فرهنگ نامه زیارت، جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره هجدهم، بهار ۱۳۹۳، ص۳۶ است.

• راهنماى جامع اماكن متبركه حرم مطهر حضرت رضا(ع)، روابط عمومى آستان قدس رضوى، ۱۳۸۷ش.