آیتالله بهجت: لیکن محتمل است فدیه بعضی از ناخنِ آزار رساننده، قبضهای از طعام باشد نه مدّ.
آیتالله تبریزى: در این صورت گرفتن ناخن جایز است و از هر ناخنی یک مشت طعام کفاره بدهد.
آیتالله زنجانی: مگر در صورت حرج و در هر حال گرفتن قسمتی از ناخن کفاره ندارد.
آیتالله سبحانی: اگر برای گرفتن ناخن ضرورتی پیدا کند میتواند ناخن بگیرد ولی باید کفاره بدهد و کفاره آن یک مدّ طعام است.
آیتالله صافی، آیتالله گلپایگانی: و کفاره آن یک مدّ طعام است.
مسئله 455
امام خمینی: جایز نیست ناخن پا را هم بگیرد؛ چنانچه جایز نیست ناخن دست را بگیرد.
مسئله 456
امام خمینی: فرقی نیست بین آلات ناخنگیری، قیچی باشد یا چاقو یا ناخنگیر و احتیاط واجب آن است که ازاله ناخن نکند به هیچ وجه، حتی به سوهان و دندان. [م456 ۱]
آیات عظام بهجت، خامنهای، زنجانی، سبحانی، سیستانی: فرقی نیست و ازاله ناخن به هیچ وسیله جایز نیست.
مسئله 457
امام خمینی: اگر انگشت زیادی داشته باشد جایز نیست ناخن آن را بگیرد احتیاطاً، و همچنین اگر دست زیادی داشته باشد احتیاط آن است که ناخن آن را نگیرد، [م457 ۱]اگرچه بعید نیست جواز، اگر معلوم شد آن انگشت یا آن دست زیادی است.
آیتالله بهجت: در صورت زیادتی، احوط مدّ است برای هر یک ناخن.
آیتالله تبریزى: گرفتن ناخن انگشت زیادی جایز نیست و گرفتن ناخن از دست زیادی چنانچه معلوم شود آن دست زیادی است، خلاف احتیاط است.
آیتالله خویی، آیتالله گلپایگانی: متعرض این فرع نشدهاند.
آیتالله زنجانی، آیتالله سیستانی: گرفتن ناخن زیادی یا ناخن انگشت زیادی جایز نیست.
آیتالله صافی: در هر دو مورد احتیاط ترک نشود.
آیتالله فاضل: این احتیاط و احتیاط قبلی ترک نشود، چه زیادی آن معلوم باشد چه نباشد.
آیتالله مکارم: فرقی میان انگشت زیادی و غیر آن نیست بنا بر احتیاط واجب.
مسئله 458
امام خمینی: اگر یک ناخن از دست یا پا بگیرد یک مد طعام باید کفاره بدهد و برای هر ناخنِ دست تا به ده نرسیده باید یک مد طعام بدهد و همچنین در ناخنهای پا.
مسئله 459
امام خمینی: اگر تمام ناخن دستها و پاها را در یک مجلس بگیرد یک گوسفند کفاره آن است. [م459 ۱]
آیتالله بهجت: با عدم تخلل تکفیر برای هر ناخنی، در اثنای هر یک از دستها و پاها وگرنه متّجه کفایت مدّ است برای هر یک از ناخنهای باقیمانده در دستها یا در پاها.
مسئله 460
امام خمینی: اگر ناخن دستها را تماماً بگیرد، در یک مجلس یا چند مجلس، [م460 ۱]و در محل دیگر یا چند محل دیگر ناخن پاها را بگیرد دو گوسفند کفاره آن است.
آیتالله بهجت: مجالس متعدد باشد، بعد از تکفیر لازم و قبل از تکفیر احتیاط است.
آیتالله مکارم: بنا بر احتیاط واجب.
مسئله 461
امام خمینی: اگر تمام ناخن دستها را بگیرد و ناخن پاها را کمتر از ده ناخن بگیرد یک گوسفند برای ناخن دست و برای هر یک از ناخنهای پا یک مد طعام باید بدهد [م461 ۱] و همچنین اگر ناخن پاها را بگیرد تماماً و ناخن دستها را کمتر از ده بگیرد. [م461 ۲]
آیتالله فاضل: در این فرض برای ناخنهای دست کفارهای ثابت نیست.
مسئله 462
امام خمینی: اگر پنج ناخن از پا بگیرد و پنج ناخن از دست، برای هر یک باید یک مد طعام کفاره بدهد [م462 ۱]و همچنین است اگر کمتر از ده، در هر یک از دست و پا، بگیرد برای هر یک باید کفاره بدهد. [م462 ۲]
آیتالله سبحانی: اگر ده ناخن از دست یا پا و یا هر دو تلفیقاً بگیرد، باید یک گوسفند کفاره بدهد و در کمتر از آن برای هر ناخن یک مد کفاره بدهد.
آیتالله فاضل: در کفاره دم مماثله لازم نیست. و لذا اگر ده ناخن از دست یا پا و یا هر دو تلفیقاً بگیرد، باید یک گوسفند کفاره بدهد و در کمتر از آن برای هر ناخن یک مد کفاره بدهد.
مسئله 463
امام خمینی: اگر بیشتر از ده ناخن داشته باشد، پس اگر تمام را بگیرد باید یک گوسفند بدهد، و احتیاط مستحب [م463 ۱] آن است که برای ناخن زیادی از ده تا، کفاره بدهد برای هر یک، یک مد.
آیتالله بهجت: در صورت زیادتی، احوط مدّ است برای هر یک ناخن.
آیتالله خویی: تصریحی به این فرع و فرع 464 و 466 نکردهاند و آنچه در مناسک، مسئله 276 آمده این است که کفاره گرفتن ناخنهای دست در یک مجلس یک گوسفند است و همچنین پا.
آیتالله نوری: این احتیاط واجب است.
مسئله 464
امام خمینی: اگر کسی که بیشتر از ده ناخن دارد، ده ناخن اصلی را بگیرد، احتیاط واجب [م464 ۱]آن است که یک گوسفند بدهد و اگر بعضی از ناخنهای اصلی را و بعضی از ناخنهای زیادی را بگیرد برای ناخنهای اصلی یک مد بدهد و برای زیادیها احتیاط مستحب آن است که کفاره بدهد. [م464 ۲]
آیات عظام تبریزی، زنجانی، سیستانی: اگر ده ناخن از ناخنهایش را بگیرد احتیاط واجب این است که یک گوسفند بدهد و تفاوتی بین اینکه همه آن ناخنها اصلی یا بعضی زیادی باشد نیست، و اگر کمتر از ده ناخن را بگیرد باید برای هر کدام یک مد بدهد.
آیتالله تبریزى، آیتالله خویی: در صورتی که بقای ناخن ضرر نداشته باشد؛ مثل اینکه ناخن کنده شده و ماندنش سبب ناراحتی شود، گرفتن ناخن جایز است و از هر ناخنی یک مشت طعام کفاره بدهد.
آیتالله زنجانی: باید برای هر ناخن یک مشت طعام بدهد و کفاره ده ناخن نیز ده مشت طعام است.
آیتالله سبحانی: کفاره آن برای هر ناخن یک مشت طعام است.
آیتالله سیستانی: باید کفاره بدهد.
آیتالله فاضل: و میتواند برای هر ناخن یک کف از طعام کفاره بدهد.
مسئله 468
امام خمینی: بیست و دوم ـ کندن دندان است؛ هرچند خون نیاید بنا بر احتیاط [م468 ۱]و احتیاط آن است که یک گوسفند کفاره بدهد. [م468 ۲]
آیتالله بهجت: کندن دندان در صورتی که موجب خون آمدن شود حرام است ولی کفاره ندارد و اگر موجب خون آمدن نشود و یا کندن دندان ضرورت داشته باشد، مانعی ندارد.
آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: جمعی از فقها نظرشان این است که کندن دندان هرچند خون در نیاید، از محرمات احرام است و کفارهاش را یک گوسفند دانستهاند، ولی دلیلش تأمل دارد و بعید نیست این عمل جایز باشد.
آیتالله خامنهای: احتیاط واجب آن است که از کشیدن دندان ـ اگر موجب بیرون آمدن خون میشود - جز در موارد ضرورت و نیاز خودداری کند.
آیتالله زنجانی: در صورتی که خون بیاید کشیدن دندان بر محرم حرام است و کشیدن دندان شخص دیگر بر محرم جایز است مگر باعث نجس شدن بدن یا لباس او شود و در هر حال کفاره ندارد.
آیتالله سبحانی: کندن دندان در حال اختیار برای محرم حرام است هرچند خون نیاید و در صورت ضرورت مانعی ندارد، ولی اگر خون بیاید باید کفاره بدهد و محرم میتواند دندان دیگری را بکشد هرچند او نیز محرم باشد و اگر خون آمد صاحب دندان باید کفاره بدهد.
آیتالله صافی، آیتالله گلپایگانی: بر محرم حرام است که دندان خود را بکند هرچند خون نیاید.
آیتالله مکارم: این احتیاط و احتیاط بعد مستحب است.