این صفحه شامل فتوای مراجع تقلید درباره احکام استمناء است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم نگاه کنید به مقاله استمناء.
چگونگی
استمناء
امام خمینی: [از محرمات احرام است:] استمناء؛ یعنی طلب بیرون آمدن منی، به دست یا غیر آن، هرچند به خیال باشد یا به بازی کردن با زن خود یا کس دیگر، به هر نحو باشد. پس اگر منی خارج شود کفاره آن یک شتر است[م* ۱]
و احتیاط واجب آن است که در جایی که جماع موجب بطلان است، استمنا نیز موجب بطلان باشد[م* ۲]
به نحوی که در جماع گفته شد.
آیت‌الله خامنه‌ای: و اگر نتواند شتر بدهد، قربانی کردن یک گوسفند کافی است. البته وجوب کفاره در صورت علم به حکم و عمد می‌باشد و علاوه بر آن اگر استمناء با کاری است که او با خود انجام می‌دهد و پیش از مزدلفه است، لازم است حج را تمام کند و در سال بعد آن را دوباره به جا آورد و اگر استمناء به وسیله همسرش انجام شده، احتیاط واجب آن است که باز هم این‌گونه عمل کند.
آیت‌الله زنجانی: اگر محرم با آلت خود بازی کند و منی از او خارج شود کفاره آن یک شتر و انجام حج در سال آینده است ـ هرچند قصد او خروج منی نباشد ـ و اگر با همسر خود به قصد خروج منی، ملاعبه نماید و منی از او خارج شود باید یک شتر قربانی کند. و استمناء در غیر این دو صورت کفاره ندارد.
آیت‌الله بهجت: و بدان که انزال منی با استمناء، بعضی او را مفسد حج دانسته‌اند، مثل جماع کردن و این قول احوط است در استمناء به مثل عبث با آلت خود و مانند آن از محرّم بر غیر محرم. پس ترک نشود احتیاط به قضای حج.
آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: اگر محرم با آلت خود بازی کند و منی از آن بیرون بیاید حکم کسی است که با زن خود نزدیکی کرده و مسئله آن گذشت. و اگر بدون بازی با آلت استمنا نمود، کفاره بر او واجب می‌شود و بنا بر اظهر حج و عمره‌اش فاسد نخواهد شد. هرچند رعایت احتیاط در اعاده آنها بهتر است.
آیت‌الله سیستانی: استمناء با عضو تناسلی؛ چه با دست و غیر آن، مطلقا حرام است و حکم آن در حج حکم جماع است که گذشت و همچنین در عمره مفرده به احتیاط واجب. و استمنا به وسیله بوسیدن زن و یا دست زدن و یا ملاعبه و نگاه، حکمش در مسائل قبل گذشت. و استمنا به وسیله شنیدن صحبت زن و یا اوصاف و مشخصات او و یا به وسیله تصوّرات او در خیال و مانند آن، بر محرم حرام است ولی موجب کفاره نیست.
آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: در صورتی که با آلت خود بازی کند و منی بیرون بیاید کفاره آن یک شتر است و اگر این عمل قبل از موقفین باشد سال دیگر باید اعاده حج نماید.
آیت‌الله فاضل: ظاهراً استمنا موجب بطلان نمی‌شود و حکم آن مثل جماع است که گذشت. و ظاهراً زن نیز همین حکم را دارد.
مسائل متفرقه محرّمات احرام
مسئله 487
امام خمینی: تزریق آمپول در حال احرام مانع ندارد ولی اگر موجب بیرون آمدن خون از بدن می‌شود تزریق نکند،[م487 ۱] مگر در مورد حاجت و ضرورت.
آیات عظام تبریزى، خویی، سیستانی: اگر حج خود را باطل کند احرامش باطل می‌شود.
آیت‌الله زنجانی: و با انجام اعمال عمره مفرده از احرام بیرون می‌رود.
آیت‌الله مکارم: یا در بعضی از موارد که وظیفه او تبدیل به عمره مفرده است، عمره مفرده را به پایان برساند.
مسئله 492
امام خمینی: سئوال: اگر از روی علم و عمد در احرام حج، قبل از وقوف عرفه، با زوجه خود جماع نماید مسلماً حج او باطل است، و قبل از وقوف مشعرالحرام هم بنا بر اقوی باطل است و کفاره دارد و بعد از اتمام در سال آینده اعاده کند، آیا در صورت جهل چه وظیفه‌ای دارد؟
جواب: در صورت جهل، عمل او صحیح است و کفاره هم ندارد.[م492 ۱]
آیت‌الله زنجانی: در هیچ‌یک از دو صورت، حج، فاسد نمی‌شود، لیکن سه امر واجب می‌گردد: الف) اگر قبل از درک رکن مشعر باشد سال آینده حجی که از نظر نوع مانند حج امسال باشد به جا آورد، هرچند حج اول او استحبابی باشد؛ ب) یک شتر قربانی کند؛ ج) از یکدیگر جدا شوند و در سال بعد نیز اگر از همان مسیر سال قبل به عرفات می‌روند پس از رسیدن به محل معصیت از یکدیگر جدا شوند. و زن در صورتی که محرم بوده و این عمل از روی علم و عمد و اختیار از او صادر شده باید شتر قربانی کند و سال بعد حج به جا آورد و اگر شوهرش او را مجبور کرده باید قربانی زن را نیز بپردازد و در این صورت حج سال بعد بر زن واجب نیست. و در هر حال برای وجوب جدایی کافی است که در این معصیت یکی از آنها علم و عمد و اختیار داشته باشد. کفاراتی که در باب جماع می‌آید مخصوص به جماع با همسر است.
مسئله 493
امام خمینی: سئوال: آیا شوهر پس از مُحل شدن می‌تواند زوجه مُحرِم خود را از روی التذاذ دست بزند؟
جواب: بر مرد مزبور منعی نیست ولی اگر زن نیز لذت می‌برد، در فرض سؤال نباید حاضر شود، علی الأحوط.[م493 ۱]
آیت‌الله بهجت: اگر زن احتمال می‌دهد که متلذذ شود احتیاط در ترک است.
آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله سیستانی: در این صورت تمکین زن حرام است.
آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: بل الاقوی.
مسئله 494
امام خمینی: سئوال: فردی که از احرام در آمده، زنش را که محرم است می‌بوسد، اگرچه زن راضی نیست، آیا این کار نسبت به مرد و زن چه حکمی دارد؟
جواب: اگر زن اختیار نداشته، چیزی بر او نیست. و بر مرد هم کفاره واجب نشده است.[م494 ۱]
آیت‌الله بهجت: اگر زن می‌داند که متلذذ می‌شود باید مانع شود و مرد بنا بر احتیاط باید یک گوسفند کفاره بدهد.
آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: هرگاه شخص بعد از طواف نساء زن خود را که در حال احرام است ببوسد، باید بنا بر احتیاط یک گوسفند بکشد.
آیت‌الله سیستانی: بنا بر احتیاط واجب باید مرد یک گوسفند کفاره بدهد.
آیت‌الله فاضل: تحقق حرمت بر هیچ‌کدام ثابت نیست و کفاره هم بر هیچ‌یک از آنها لازم نیست.
آیت‌الله گلپایگانی: متعرض مسئله نشده‌اند.
مسئله 495
امام خمینی: سئوال: صابون و بعضی از شامپوها که بویی دارد، آیا می‌شود برای بدن استعمال کرد یا خیر؟ ضمناً خیلی بوی خوشی هم نیست.
جواب: اگر صدق بوی خوش می‌کند، از آن اجتناب کنند[م495 ۱]و در غیر این صورت مانع ندارد.
آیت‌الله خامنه‌ای: استفاده مُحرم از صابون عطری و شامپوی معطر بنا بر احتیاط جایز نیست.
آیت‌الله زنجانی: محرم نمی‌تواند با صابون معطر، صورت خود را بشوید و شستن اعضای دیگر با صابون معطر در صورتی جایز است که بوی خوش آن به مشام او نرسد.
آیت‌الله سیستانی: احتیاط واجب اجتناب از استعمال آنهاست، در صورتی که بوی خوش داشته باشند.
مسئله 497
امام خمینی: سئوال: در مورد نظر کردن در آینه، گاهی نگاه می‌کند که خود را ببیند و گاهی برای دیدن ماشین و غیره و یا مثلاً برای علاج دردی، آیا برای محرم فرق می‌کند و یا یکسان است؟
جواب: احوط، اجتناب است در همه موارد ذکر شده در سؤال.[م497 ۱]
آیات عظام بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، خویی، سیستانی، مکارم: نگاه به آینه بدون قصد زینت اشکال ندارد.
آیت‌الله زنجانی: نگاه کردن در آینه و همچنین در دیگر اجسامی که عکس محرم در آنها پیداست اگر برای آرایش یا در معرض آرایش باشد حرام است؛ اما نگاه کردنی که هیچ ارتباطی با آرایش ندارد مانند نگاه کردن راننده برای دیدن اطراف، اشکال ندارد.
آیت‌الله سبحانی: مقصود از حرمت این است که در آینه نگاه نکند تا چهره خود را ببیند و یا خود را بیاراید.
آیت‌الله صافی، آیة الله گلپایگانی: نظر در آینه مطلقاً جایز نیست، چه به قصد زینت باشد و چه نباشد.
مسئله 498
امام خمینی: سئوال: در حال احرام عده‌ای از همدیگر عکس می‌گیرند و در دوربین عکاسی که آینه است و یا حالت شفاف و آینه‌مانندی دارد نظر می‌کنند، بفرمایید اشکال دارد
یا خیر؟
جواب: اگر معلوم نیست که در آینه نظر می‌شود، اشکال ندارد.[م498 ۱]
آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: بر فرض آینه بودن و نظر کردن به آن، چون غرض غیر زینت است، مانعی ندارد.
آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله سبحانی: در حال احرام تصویربرداری با دوربین عکاسی یا فیلم‌برداری اشکال ندارد.
آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله مکارم: اشکال ندارد.
آیت‌الله فاضل: نظر در آینه صدق نمی‌کند و اشکال ندارد.
مسئله 499
امام خمینی: سئوال: آیا سوگند معمولی به حال احرام اشکال دارد، همانند سوگندهای روزمره مردم کوچه و بازار؟
جواب: قسم به غیر خدا از محرمات احرام نیست.[م499 ۱]
آیت‌الله زنجانی: و قسم‌هایی که بدون توجه، از محرم صادر می‌شود اشکال ندارد.
آیت‌الله سبحانی: لکن الفاظی مانند «خدا شاهد است»، «خدا وکیلی» و امثال اینها که برخی به هنگام سخن گفتن به آن عادت دارند، بعید نیست که جدال باشد لذا احتیاط واجب در ترک این‌گونه الفاظ است ولی سهوا مانعی ندارد.
مسئله 500
امام خمینی: سئوال: بعضی به علت عرق‌سوز شدن بدن، احتیاج به پمادی دارند که چربی دارد، آیا مُحرِم می‌تواند از این پماد به بدن خود بمالد یا خیر؟
جواب: نمی‌تواند مگر در مورد ضرورت، ولی کفاره ندارد ولو در غیر مورد ضرورت مگر آنکه بوی خوش داشته باشد، که کفاره آن یک گوسفند است، اگرچه از روی اضطرار باشد.[م500 ۱]
آیات عظام بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، خویی، سیستانی، مکارم: نگاه به آینه بدون قصد زینت اشکال ندارد.
آیت‌الله زنجانی: نگاه کردن در آینه و همچنین در دیگر اجسامی که عکس محرم در آنها پیداست اگر برای آرایش یا در معرض آرایش باشد حرام است؛ اما نگاه کردنی که هیچ ارتباطی با آرایش ندارد مانند نگاه کردن راننده برای دیدن اطراف، اشکال ندارد.
آیت‌الله سبحانی: مقصود از حرمت این است که در آینه نگاه نکند تا چهره خود را ببیند و یا خود را بیاراید.
آیت‌الله صافی،، آیت‌الله گلپایگانی: نظر در آینه مطلقاً جایز نیست، چه به قصد زینت باشد و چه نباشد.
مسئله 522
امام خمینی: سئوال: آیا گرفتن ناخن توسط مُحرِم از غیر مُحرم جایز است؟
جواب: اشکال ندارد.
مسئله 523
امام خمینی: سئوال: آیا محرم می‌تواند ناخن محرم دیگر را به قصد تقصیر بگیرد یا نه؟
جواب: اشکال ندارد.[م523 ۱]
آیات عظام سبحانی، سیستانی، مکارم: ولی ناخن گرفتن در تقصیر بنا بر احتیاط واجب کافی نیست.
مسئله 527
امام خمینی: سئوال: در بین مردم معروف است که محرم نباید به کسی دستور بدهد؛ مثلاً نباید به کسی بگوید یک لیوان آب یا چای یا چیز دیگر به من بدهید و باید خودش بردارد، آیا اگر در حال احرام چنین درخواستی از دوست خود بکند گناه کرده است یا نه؟ و در صورت گناه آیا کفاره هم دارد یا نه؟
جواب: اشکال ندارد.
