بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)
بازسازی مسجدالنبی در دوران بَیبَرس، سلطان مملوکی (658-676ق.)، از بازسازی‌های تاریخی مسجدالنبی در سده هفتم هجری است. در این بازسازی مقصوره‌ای در اطراف قبر نبوی ساخته شد که خانه حضرت فاطمه(س) را نیز شامل می‌شد. همچنین محرابی مُجوّف (میان تهی) در مکان مصلای پیامبر ساخته شد، سقف قسمت شمالی کامل شد و منبری نیز برای مسجد ارسال شد، مناره‌ها، درها و همه وسایل مسجد نیز تجدید شد. محوطه مسجد نیز با سنگریزههای وادی عقیق مفروش شد.
بازسازی دوران بیبرس
بیبرس، یکی از سلاطین سلسله مملوکی مصر، از همان آغاز رسیدن به قدرت در سال ۶۵۸ قمری بازسازی مسجدالنبی را در دستور کار قرار داد.[۱] او مصالح مورد نیاز را همراه نجارها و بناها و نیز طبیب و مباشران و هرآن‌چه لازم بود برای بازسازی مسجدالنبی ارسال کرد. همچنین دو تن از امیران خود «جمال الدین محسن الصالحی» و «شهاب الدین غازی الیعموری» را برای نظارت بر ساخت مسجد فرستاد.[۲]
در دوران او اقدامات زیر انجام شد:
سفیدکاری
در بازسازی این دوره، منظور زدودن آثار آتش‌سوزی مسجدالنبی در 654 قمری (که در بازسازی‌های قبلی ترمیم نشده بود) دیوارها و ستون‌ها سفیدکاری و رنگ‌آمیزی شد.[۱]
تکمیل بازسازی سقف
در این زمان تعمیر سقف مسجد کامل شد. سقفی بالای سقف مسجد ساخته شد چنان‌که پیش از آن نیز بود.[۳] اما سقف شمالی فقط یک سقف داشت. [۴][۵]همچنین قندیل‌هایی بر سقف مسجد قرار گرفت.[۶]
ساخت منبر
در سال 666 قمری بیبرس منبری برای مسجد فرستاد.[۷] در این منبر چوبی، نهایت صناعت و ظرافت به‌کار گرفته شد و چوب صندل قرمز و زرد در آن استفاد شده بود.[۸]
بازسازی مناره‌ها
در زمان بیبرس، مناره‌ها، درها، مخازن و همه اثاث مسجد، تجدید شد.[۹]
رواق‌ها
در قسمت شمالی چهار رواق ایجاد شد، در حالی‌که تعداد رواق‌ها در دوره عباسی 5 رواق بود.[۱۰]
محراب
در این زمان در مکان مصلای پیامبر، محرابی به شکل مجوف (توخالی)، ساخته شد.[۱۱]
مقصوره
مقصوره‌ای از جنس چوب به ارتفاع 3/5 متر ساخته شد و در اطراف قبر نبوی[۱۲] و جایی که منسوب به خانه حضرت فاطمه(س) بود قرار گرفت.[۱۳] این مقصوره دارای سه در بود.[۱۴] [۱۵]
مفروش کردن مسجد
در این دوره محوطه مسجد با سنگریزههای وادی عقیق موسم به حمره رمله، مفروش شد.[۱۶]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ عماره المسجد النبوی، ص 218
- ↑ عماره المسجدالنبوی، ص 218
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 137
- ↑ المدینه المنوره، ص 80
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 137
- ↑ عماره المسجد النبوی، ص 223-224
- ↑ المدینه المنوره، ص 80
- ↑ عماره المسجدالنبوی، ص 224
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 137
- ↑ المدینه المنوره، ص 80
- ↑ عماره المسجد النبوی، ص 226-227
- ↑ المدینه المنوره، ص 80
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 137
- ↑ المدینه المنوره، ص 80
- ↑ عماره المسجد النبوی، ص 231
- ↑ عماره المسجد النبوی، ص 232
منابع
- تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ناجی محمدحسن القادر الانصاری، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، مشعر
- عماره المسجد النبوی منذ انشائه حتی نهایه العصر المملوکی، محمد هزاع الشهری، قاهره، مکتبه القاهره للکتاب، 2001
- المدينه المنوره تطورها العمراني و تراثها فی المعماری،صالح لمعی مصطفی، دارالنهضه العربیه، بیروت، 1981م