کاربر:Mo.ali.rezapour/صفحه تمرین۱

الإشارات إلی معرفة الزیارات

نویسنده

علــی بــن ابیبکــر هــرو ی )م 611ق(، ِ جهانگرد صوفی ِ مســلک نیمه دوم ســده ششــم هجری است.

مؤلــف کتــاب، ابوالحســن علــی بــن ابیبکر بــن علی هــرو ی، اصالتــا زاده موصــل و ســا کن شــهر حلــب بوده و در همین شــهر نیــز از دنیا رفته اســت. او بخش قابــل توجهــی از عمــر خــود را در ســفر ســپری کــرده و ازایــنرو در منابــع تار یخــی از و ی با لقب »ســائح« )جهانگرد( یاد شــده اســت. )

هــرو ی عــاوه بــر کتاب اشــارات آثار دیگری نیز داشــته اســت کــه امروزه به دســت ما نرســیده اســت. ابن خلــکان برای و ی کتــاب الخطب الهرو یــة را یاد کرده اســت. )همان، ً بایــد خطبهها و مواعظ ادبی و ی باشــد. ص347 )کــه بــا توجــه به عنوان کتــاب، قاعدتا خود وی نیز در پایان کتاب اشارات از تألیف دیگرش با عنوان منازل األرض ذات الطول . والعرض یاد میکند )هرو ی، 1953م، ص100 )که باید اثری جغرافیایی باشد.

معرفی

کتــاب االشــارات الــی معرفــة الزیــارات تألیف علی بــن ابیبکــر هــروی (م 611ق)، ً ِ مزارنگاری جهان اسالم کهنترین اثری به شمار میآید که موضوع آن اختصاصا اســت. هــروی در ایــن کتاب ضمن معرفی شــمار قابــل توجهــی از اماکن مقدس و زیارتگاههای جهان اســام، تصویر تا حدودی فراگیر از گونههای این زیارتگاهها در زمان تألیف کتاب )نیمهدوم سده ششم هجری( به دست داده است.

کتــاب االشــارات الــى معرفــة الزيــارات نخستین منبع تار یخی موجود و در دســترس اســت که به طور اختصاصی به معرفی ز یارتگاهها و اما کن مقدس اســامی پرداخته است. ازاینرو باید آن را نخستین مزارنگاری مستقل و شناخته شده در میراث مکتوب اسالمی به شمار آورد.

ایــد توجــه داشــت کــه آنچــه هــرو ی در کتــاب اشــارات ثبــت کــرده، مبتنی بر مشــاهدهها و خاطرههايى اســت که مدتها پس از ســفرهایش به رشــته تحریر درآورده. ازاینرو ممکن اســت این آ گاهیها خالی از لغزشها و بیدقتیهای ناشــی از فراموشــی وی در گذر زمان نباشــد؛ چراکه خود اشــاره کرده اســت که در یکی از ســفرهایش هنگام حرکــت از جزیــره سیســیل بــه در یا افتــاد و کتابهایش غرق شــد و آب در یــا متن بخش باقیمانده از آن را محو کرد. )همان، ص92)

محتوا

کتاب االشارات الی معرفة الزیارات تصویری کلی از زیارتگاههای موجود در بسیاری از سرزمینهای جهان اسالم، به ویژه مناطق مرکزی آن - شامل شام، جزیره، عراق، مصر و شــبهجزیره عرب - به دســت میدهد. بســیاری از آ گاهیهای وی در این زمینه در سایر منابع تاریخی به چشم نمیخورد. ازاینرو این اثر در پژوهشهای مرتبط با مزارپژوهی و مزارشناسی از ارزش ویژه و منحصربهفردی برخوردار است.

این کتاب نشان میدهد که در سدههای میانی اسالمی )با محوریت سده ششم(، افزون بر مساجد مقدس، قبور و آرامگاههای منسوب به شخصیتهای مقدس، گونههــای دیگــری از زیارتگاههــا همچــون زیارتگاههــای مبتنــی بر خــواب و رؤیا، قدمگاهها و پنجهگاهها، آثار و اشیای منسوب به شخصیتهای مقدس، چاهها، چشمهها و پدیدههای طبیعی مقدس نیز میان مسلمانان رواج داشته است.

چاپ

کتاب االشارات الی معرفة الزیارات هرو ی در یکصد سال اخیر تا کنون چند بار منتشر شده است. نخستین و بهترین تصحیح انتقادی این اثر به دست ژانین سوردل تومین،2 بانوی مصحح و شرقشناس فرانسوی انجام شده و پژوهشکده فرانسوی مطالعات عربی در دمشــق1 آن را در ســال 1953 میالدی منتشــر کرده است. متأسفانه چاپهای بعدی این اثر به دست پژوهشگران مسلمان با این تصحیح برابری نمیکند