مسجد علی بن ابی‌طالب(ع)، یکی از مساجد مشهور شهر مدینه در کشور عربستان است.

مسجد علی بن ابی‌طالب(ع)
اطلاعات اوليه
کاربری مسجد
مکان عربستان - مدینه
مشخصات
وضعیت فعال
معماری
بازسازی سال 881ق

بنابر نقل مورخان امام علی(ع) در هنگام محاصره عثمان در محل مناخه یعنی مصلای بزرگ عید، نماز عید اقامه کرده‌اند.

بنای این مسجد در زمان امارت عمر بن عبدالعزیز بوده و بارها مورد بازسازی و تعمیر قرار گرفته است.

موقعیت جغرافیایی

در محل مناخه؛ یعنی مصلاّی بزرگ عید، و در فاصله سیصد متری مسجد النبی و 122 متری مسجد غمامه، مسجدی با نام مسجد علی بن ابی‌طالب(ع)واقع است.

وجه تسمیه

در برخی از منابع آمده، اینجا محل اقامه نماز عید توسط امام علی(ع) است؛ آن هم زمانی که عثمان در محاصره مخالفانش بود و آن حضرت نماز را اقامه کرد.

سمهودی می‌نویسد: بعید می‌نماید که علی بن ابی طالب(ع) با توجه به اقامه نماز توسط پیامبر در محلی مشخص، خود محلی دیگر را برای این کار تعیین کرده باشد.[۱]

تردیدی نیست که در زمان محاصره عثمان، امام علی(ع) نماز عید را اقامه کرد.[۲] اما به احتمال، امام در همان نقطه‌ای که پیامبر نماز خوانده، نماز را اقامه کرده است؛ چرا که امام در این جهات، به شدّت از رسول خدا(ص) پیروی می‌کرد.

به هر روی، از آن‌جا که محراب مشخصی برای پیامبر(ص) در این محدوده وجود ندارد، به احتمال حضرت در چند نقطه مناخه نماز را اقامه کرده است.[۳]

بنای مسجد

بنای نخست این مسجد را، طبق معمول، از زمان امارت عمر بن عبد العزیز می‌دانند. طبیعی است در قرون بعد از آن، این بنا مکرّر تعمیر شده است؛ از جمله زین الدین ضیغم در سال 881 آن را بازسازی کرده است.

در این اواخر، بنای کهن این مسجد تخریب و در سال 1411 از نو تجدید بنا گردید و مساحت فعلی آن 882 متر مربع است.

پانویس

  1. خلاصة الوفاء، ص362.
  2. المعارف، ابن قتیبه، ص196.
  3. وفاء الوفا، ج3، ص784.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب آثار اسلامی مکه و مدينه، رسول جعفریان. بخش «مسجد الرایه»، ج1، ص147-149، است.
  • المعارف، عبدالله بن مسلم (ابن قتيبة)، تحقيق: ثروت عكاشة، ط ۶، القاهرة، الهيئة المصرية العامة للكتاب، ١٩٩٢م.
  • خلاصه الوفاء بأخبار دار المصطفي، السمهودي، تحقيق: علي عمر، القاهرة، مكتبة الثقافة الدينية، ١۴٢٧ه. ق.
  • وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی، علی بن عبدالله سهمودی، بیروت، دارالکتب العلمیه.