اخبار مکه، کتابی در تاریخ مکه، نوشته زید بن هاشم حسنی (زنده در ۶۷۶ق) است. این کتاب از آثار گمشده تاریخ مکه است[۱] و منابع تاریخی مکه بدان اشاره نکرده‌اند. گویا نخست بار فاسی (درگذشت ۸۳۲ق) بی‌آن که از مضمون دقیق کتاب آگاه باشد، از آن نام برده است.
او تصریح کرده که خود، این کتاب را ندیده و از این رو نمی‌داند درباره رجال است یا تاریخ محلی مکه؛ ولی احتمال دوم را قوی‌تر دانسته است.[۲] سخاوی نیز بی هیچ توضیحی تنها اشاره کرده که زید بن هاشم، وزیر مدینه، کتابی در تاریخ مکه دارد.[۳]
حاجی خلیفه به پیروی از فاسی، از این کتاب یاد کرده است.[۴] از نام دقیق کتاب نیز آگاهی در دست نیست و عنوان اخبار مکه را کتاب‌شناسان و تاریخ‌نگاران هم‌روزگار ما بر آن نهاده‌اند.[۵]

پانویس

  1. معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۹۱.
  2. شفاء الغرام، ج۱، ص۱۷؛ العقد الثمین، ج۱، ص۹.
  3. الاعلان، ص۲۸۱.
  4. کشف الظنون، ج۱، ص۳۰۶.
  5. برای نمونه نک: معجم ما الف عن مکه، ص۹۹.

منابع

 محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل اخبار مکه حسنی.
  • الاعلان بالتوبیخ: شمس الدین السخاوی (درگذشت ۹۰۲ق)، به کوشش فرانس روزنتال، بیروت، دار الکتب العلمیه.
  • شفاء الغرام: محمد الفاسی (درگذشت ۸۳۲ق)، به کوشش گروهی از علما، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۱ق.
  • العقد الثمین فی تاریخ البلد الامین: محمد الفاسی (درگذشت ۸۳۲ق)، به کوشش محمد حامد، الرساله.
  • کشف الظنون: حاجی خلیفه (درگذشت ۱۰۶۷ق)، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۳ق.
  • معجم المؤلفین: عمر کحّاله، بیروت، دار احیاء التراث العربی مکتبة المثنی.
  • معجم ما الّف عن مکه: عبدالعزیز سنیدی، ریاض، مکتبة الملک فهد، ۱۴۲۰م.