خان مصلی
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب را کاربر:Abbasahmadi1363 در تاریخ ۲۵ مرداد ۱۳۹۸ برای جلوگیری از تعارض ویرایشی قرار داده است. لطفا بدون توافق با کاربر فوق برچسب را برندارید. |
خان مصلی، با فاصله 51 کیلومتر، در شمال شرقی شهر نجف، محلی برای استراحت مسافران بین نجف و کربلا بوده است. ساخت آن در سده سیزده قمری صورت گرفته و اکنون (1426ق) بقایایی از آن موجود است.
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| بنيانگذار | محمدحسين خان اصفهانى یا حسن بن احمد مرزه یا نجیب پاشا |
| تأسیس | سده 13قمری |
| مکان | با فاصله 51 کیلومتر، در شمال شرقی شهر نجف |
| مشخصات | |
| مساحت | بیش از 20 متر مربع |
| وضعیت | غیر فعال، آثاری از آن باقیمانده |
| معماری | |
| بازسازی | 1890م (۱۳۰۷ق) |
درباره خان مصلی
خان مصلی، با فاصله 51 کیلومتر، در شمال شرقی شهر نجف قرار دارد.[۱] این بنا که در سده سیزده قمری ساخته شده، محلی برای استراحت مسافران بین نجف و کربلا بوده است.
سازنده
در نام سازنده آن اختلاف است. حسن بن احمد مرزه (متوفی1305ق)[۲] ، محمدحسين خان اصفهانى (متوفی1239ق)[۳] و نجیب پاشا،[۴] را به عنوان سازنده خان مصلی نام برده‌اند. برخی[۵] بین سه قول، جمع کرده، معتقدند بنای اولیه را محمدحسین خان به انجام رساند و حسن بن احمد مرزه بازسازی کرده، و کاروانسرای دیگری کنار آن ساخت. نجیب پاشا کاروانسرایی که حسن بن احمد مرزه ساخته بود را بازسازی کرد. تا سال 1426ق بقایای دو کاروانسرا در آن محل گزارش شده است.[۶]
علت نامگذاری
وقتی مسافران، هنگام صبح، پیاده از نجف حرکت می کردند، موقع اذان ظهر به خان مصلی می رسیدند و هنگامی که بعد از ظهر حرکت می کردند، هنگام اذان مغرب به این کارونسرا می‌رسیدند؛ بنابراین نماز را در این کاروانسرا می‌خواندند؛ به همین دلیل به خان مصلی مشهور شد.[۷] کسانی که نجیب پاشا را سازنده خان مصلی معرفی می کنند، معتقدند وی پیش از رسیدن به نجف در مکانی برای نماز ایستاد و همانجا بنای این کاروانسرا را گذارد؛ به همین دلیل به خان مصلی معروف شد.[۸]
از نگاه جهانگردان
جان پيترزِ جهان‌گرد، در سال1890م (۱۳۰۷ق)، از خان مصلى ديدن كرده و به نظر مى‌رسد اين ديدار هنگام ترميم و بازسازى خان صورت گرفته است. واموسيل، يكى ديگر از گردشگران اروپايى و حسن حکیم[۹]، خان مصلی را ساختمانی مستطیل شکل، احاطه شده با دیوارهای بلند آجری که درِ آن به سمت مشرق باز می‌شود، توصیف کرده‌اند.
اکنون
بر پایه آخرین آمار در سال 1426ق، بقایای این کاروانسرا که خود شامل دو کاروانسرای کنار هم هستند، وجود دارد. مساحت آن بیش از 20 متر مربع بوده و آثاری از آشپزخانه و ایوان‌های آجری که پناهگای برای مسافران بوده، دیده شده است.[۱۰]
پانوشت
- ↑ پایگاه رسمی آستان قدس علوی. https://www.imamali.net/?id=4835
- ↑ وی تاجری بود که برای ادای نذرش یک سوم اموالش را به این امر اختصاص داد. اسدى، ثورة النجف، ص۴٨.
- ↑ او که از نزدیکان شاه قاجار و صدراعظم محمدعلی شاه، این کاروانسرا را ساخت و حسن بن احمد مرزه آن را تجدید بنا کرد. النجف الاشرف مدينة العلم و العمران، ص۶١.
- ↑ وی که والی بغداد بود در سال 1258ق آن را ساخت. فى بلاد الرافدين، ص٨٢.
- ↑ حیدر الجد.
- ↑ منزل‌گاه‌هاى راه كربلا و نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره7، ص69.
- ↑ پایگاه رسمی آستان قدس علوی. https://www.imamali.net/?id=4835
- ↑ فى بلاد الرافدين، ص٨٢
- ↑ وى در روز پنج شنبه ١۴ رجب ١۴١٩ق. از خان مصلى ديدن كرده است.
- ↑ منزل‌گاه‌هاى راه كربلا و نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره7، ص69.