مدرسه قوام

مدرسه قوام یا مدرسه فتحیه، در نجف، محله مِشراق، کنار مدرسه مهدیه و پشت آرامگاه سید محمدمهدی بحرالعلوم قرار دارد. سازنده آن فتحعلی خان شیرازی است. برخی از عالمان شیعه مانند سید علی قاضی و علامه عبدالحسین امینی در این مدرسه ساکن بوده‌اند.

مدرسه قوام

اطلاعات اوليه
کاربری	تدریس علوم حوزوی
مکان	نجف، محله مِشراق، کنار مدرسه مهدیه و پشت آرامگاه سید محمدمهدی بحرالعلوم
نام‌های دیگر	مدرسه فتحیه
مشخصات
ظرفیت	دارای ۲ طبقه و ۶۰ حجره
مساحت	۷۰۰ متر مربع
وضعیت	فعال، زیر نظر سید علی سیستانی

مدرسه قوام، اکنون یکی از مدارس فعال نجف بوده، و زیر نظر آیت‌الله سید علی سیستانی اداره می‌شود.

درباره مدرسه قوام

مدرسه قوام که به آن مدرسه فتحیه نیز گفته شده، در شهر نجف، محله مِشراق، کنار مدرسه مهدیه و پشت آرامگاه سید محمدمهدی بحرالعلوم قرار دارد. مساحت این مدرسه در گذشته، ۷۰۰ متر مربع، دارای ۱ طبقه و ۲۶ حجره بوده، و در قسمت شمالی، طبقه دوم داشت. پس از بازسازی و توسعه، دارای دو طبقه و ۶۰ حجره شد.

تاریخچه

مدرسه قوام به دست فتحعلی خان شیرازی معروف به قوام السلطنه، از رجال سیاسی دوره قاجار در سال ۱۳۰۰ق ساخته شد.

این مدرسه، مدتی مخروبه شده و در آستانه تخریب و تعطیلی بود. نصرالله خلخالی به تعمیر و توسعه آن پرداخت و مدتی تولیت و مدیریت آن را برعهده گرفت.

تولیت مدرسه قوام، بین سال‌های ۱۳۳۲ و ۱۳۳۸ شمسی به دست عبدالحسین ذوالریاستین بود.

علت نامگذرای

این مدرسه، به مناسبت نام سازنده آن که فتحعلی بود، به فتحیه نامگذاری شد. و به قوام معروف شد، زیرا سازنده آن به قوام السلطنه شهرت داشت.

مدرسه بزرگان

در مدرسه قوام، برخی از شخصیت‌ها و عالمان شیعه ساکن بوده‌اند؛ از جمله: سید علی قاضی، عبدالحسین امینی، سید اسدالله مدنی، نواب صفوی، شیخ جواد تبریزی، علی توحیدی تبریزی، جعفر قوچانی، عباس دشتی وسید محمدتقی بحرالعلوم.

سید علی قاضی، برای عبادت شبانه، از خانه به یکی از حجره‌های مدرسه قوام می‌رفت. علامه امینی بخشی از کتاب الغدیر را در این مدرسه نگاشت. مرتضی رشتی نیز در مدرسه قوام حجره‌ای داشت و در آن هیئت، نجوم و فلسفه تدریس می‌کرد.

در مراسمات مذهبی که مدرسه قوام برگزار می‌کرد، برخی مراجع تقلید مانند سید محمود شاهرودی و ابراهیم استهباناتی شرکت می‌کردند.

وضعیت کنونی

بر پایه آمار سال ۱۳۸۸ش، مدرسه قوام از دو قسمت بیرونی و اندرونی تشکیل شده است. قمست اندرونی که قسمت اصلی مدرسه است، دارای ۲ طبقه، ۶۰ حجره، سرداب بزرگ و حیاط سرپوشیده است.

این مدرسه، یکی از مدارس فعال نجف است و زیر نظر مرجع تقلید، سید علی سیستانی اداره می‌شود.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله مدرسه قوام در نجف، عبدالرحیم اباذری، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره سوم و چهارم، تابستان و پاییز ۱۳۸۹، ص۱۸۹ است.

• ماضی النجف و حاضرها، جعفر آل محبوبه، دارالاضواء، بیروت، الطبعة الثانیة، ۱۴۰۶ق، ۱۹۸۶م.
• موسوعة النجف الاشرف، جعفر الدجیلی، دارالاضواء، بیروت، ۱۴۱۳ق.
• اسوه عارفان، محمود طیار و صادق حسن‌زاده.
• گلشن ابرار خلاصه‌ای از زندگی اسوه‌های علم و عمل، جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، نشر معروف، قم.