مدرسه قوام
مدرسه قوام یا مدرسه فتحیه، در نجف، محله مِشراق، کنار مدرسه مهدیه و پشت آرامگاه سید محمدمهدی بحرالعلوم قرار دارد. سازنده آن فتحعلی خان شیرازی است. برخی از عالمان شیعه مانند سید علی قاضی و علامه عبدالحسین امینی در این مدرسه ساکن بوده‌اند.
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| کاربری | تدریس علوم حوزوی |
| مکان | نجف، محله مِشراق، کنار مدرسه مهدیه و پشت آرامگاه سید محمدمهدی بحرالعلوم |
| نام‌های دیگر | مدرسه فتحیه |
| مشخصات | |
| ظرفیت | دارای ۲ طبقه و ۶۰ حجره |
| مساحت | ۷۰۰ متر مربع |
| وضعیت | فعال، زیر نظر سید علی سیستانی |
مدرسه قوام، اکنون یکی از مدارس فعال نجف بوده، و زیر نظر آیت‌الله سید علی سیستانی اداره می‌شود.
درباره مدرسه قوام
مدرسه قوام که به آن مدرسه فتحیه نیز گفته شده،[۱] در شهر نجف، محله مِشراق، کنار مدرسه مهدیه و پشت آرامگاه سید محمدمهدی بحرالعلوم قرار دارد. مساحت این مدرسه در گذشته، ۷۰۰ متر مربع، دارای ۱ طبقه و ۲۶ حجره بوده، و در قسمت شمالی، طبقه دوم داشت.[۲] پس از بازسازی و توسعه، دارای دو طبقه و ۶۰ حجره شد.
تاریخچه
مدرسه قوام به دست فتحعلی خان شیرازی معروف به قوام السلطنه، از رجال سیاسی دوره قاجار در سال ۱۳۰۰ق ساخته شد.
این مدرسه، مدتی مخروبه شده و در آستانه تخریب و تعطیلی بود. نصرالله خلخالی به تعمیر و توسعه آن پرداخت و مدتی تولیت و مدیریت آن را برعهده گرفت.[۳]
تولیت مدرسه قوام، بین سال‌های ۱۳۳۲ و ۱۳۳۸ شمسی به دست عبدالحسین ذوالریاستین بود.[۴]
علت نامگذرای
این مدرسه، به مناسبت نام سازنده آن که فتحعلی بود، به فتحیه[یادداشت ۱] نامگذاری شد.[۵] و به قوام معروف شد، زیرا سازنده آن به قوام السلطنه شهرت داشت.
مدرسه بزرگان
در مدرسه قوام، برخی از شخصیت‌ها و عالمان شیعه ساکن بوده‌اند؛ از جمله: سید علی قاضی، عبدالحسین امینی، سید اسدالله مدنی، نواب صفوی، شیخ جواد تبریزی، علی توحیدی تبریزی، جعفر قوچانی، عباس دشتی وسید محمدتقی بحرالعلوم.[۶]
سید علی قاضی، برای عبادت شبانه، از خانه به یکی از حجره‌های مدرسه قوام می‌رفت.[۷] علامه امینی بخشی از کتاب الغدیر را در این مدرسه نگاشت.[۸] مرتضی رشتی نیز در مدرسه قوام حجره‌ای داشت و در آن هیئت، نجوم و فلسفه تدریس می‌کرد.[۹]
در مراسمات مذهبی که مدرسه قوام برگزار می‌کرد، برخی مراجع تقلید مانند سید محمود شاهرودی و ابراهیم استهباناتی شرکت می‌کردند.[۱۰]
وضعیت کنونی
بر پایه آمار سال ۱۳۸۸ش، مدرسه قوام از دو قسمت بیرونی و اندرونی تشکیل شده است. قمست اندرونی که قسمت اصلی مدرسه است، دارای ۲ طبقه، ۶۰ حجره، سرداب بزرگ و حیاط سرپوشیده است.
این مدرسه، یکی از مدارس فعال نجف است و زیر نظر مرجع تقلید، سید علی سیستانی اداره می‌شود.
پانوشت
- ↑ ماضی النجف و حاضرها، ج۱، ص۱۳۰.
- ↑ موسوعةالنجف الاشرف، ج ۶، ص۴۲۰.
- ↑ موسوعةالنجف الاشرف، ج ۶، ص۴۲۰.
- ↑ مصاحبه با شیخ عبدالخالق دشتی؛ (وی بین سال‌های ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۸ شمسی در مدرسه قوام سکونت داشته است.)
- ↑ موسوعة النجف الاشرف، ج ۶، ص۳۹۱.
- ↑ مصاحبه با شیخ عبدالخالق دشتی؛ (وی بین سال‌های ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۸ شمسی در مدرسه قوام سکونت داشته است.)
- ↑ اسوه عارفان، ص۴۱ و گلشن ابرار، ج ۴، ص۳۸۷.
- ↑ گلشن ابرار، ج ۲، ص۷۲۶.
- ↑ مصاحبه با شیخ عبدالخالق دشتی؛ (وی بین سال‌های ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۸ شمسی در مدرسه قوام سکونت داشته است.)
- ↑ ماضی النجف و حاضرها، ج۱، ص۱۳۰؛ موسوعة النجف الاشرف، ج ۶، ص۴۲۱.
- ↑ بر سردرِ این مدرسه اشعاری نوشته شده، که در مصرعی از آن به نام فتحیه اشاره می‌شود (فتحیه نامیدش وزین).
منابع
- ماضی النجف و حاضرها، جعفر آل محبوبه، دارالاضواء، بیروت، الطبعة الثانیة، ۱۴۰۶ق، ۱۹۸۶م.
- موسوعة النجف الاشرف، جعفر الدجیلی، دارالاضواء، بیروت، ۱۴۱۳ق.
- اسوه عارفان، محمود طیار و صادق حسن‌زاده.
- گلشن ابرار خلاصه‌ای از زندگی اسوه‌های علم و عمل، جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، نشر معروف، قم.