مراقد البصره (کتاب)
مراقد البصرة لها قصص و حکایات، کتابی است به زبان عربی، تألیف ولید المحمد، که به معرفی مرقدها و قدمگاه‌ها در استان بصره پرداخته است؛ پس از معرفی مرقد و صاحب آن، حکایتی درباره او بیان شده است. این کتاب، در سال ۱۳۹۲ش. به چاپ رسیده است.
| پدید آورندگان | |
|---|---|
| نویسنده | ولید المحمد |
| تاریخ نگارش | سده پانزدهم قمری |
| محتوا | |
| موضوع | آرامگا‌هها عراق بصره |
| زبان | عربی |
| نشر | |
| تعداد جلد | ۱ |
| تعداد صفحات | ۱۷۵ |
| ناشر | دار و مکتبة عدنان |
| محل نشر | بغداد |
| تاریخ نشر | ۱۳۹۲ش. |
مؤلف
ولید شریدة جاسم محمد، نویسنده معاصر، دارای آثاری مانند «صحابة و تابعین نزلو البصرة و اثرو فیها»،[۱] «السیبة قبل خرابها، قصة حضارة»[۲] و «قصص الانبیا‌ء و الحضا‌رات»[۳] است.
ساختار
کتاب مراقد البصرة لها قصص و حکایات، از یک مقدمه و چهار فصل تشکیل شده است. مرقدها، در فصل اول و قدمگاه‌ها، در فصل دوم جای گرفته‌اند. برای دفن‌شدگان در استان بصره که جای دفنشان معلوم نیست، فصل سوم تنظیم شده و برای مرقدهایی که بیان حکایت آن، تحقیق بیشتری نیاز دارد، فصل چهارم اختصاص یافته است.[۴]
محتوا
این کتاب، به معرفی مرقدها و قدمگاه‌ها در استان بصره پرداخته است. پس از معرفی مرقد، توضیحی کوتاه درباره صاحب قبر داده شده و کرامت یا حکایتی از او بیان شده است. معرفی مرقدها، شامل مرقدهای شیعیان و اهل سنت است.[۵] مطالب این کتاب، به ترتیب فهرست عبارتند از:
- مقدمه: در مقدمه، به لازم بودن شناسایی مرقدهای بزرگان و نیکان پرداخته شده است.[۶]
- مرقد امام احمد بن علی (ابوشاجور) در المدینه؛
- مرقد عبدالله بن عقیل بن ابی‌طالب(ع)؛
- مرقد سید صالح بن علی بن امام هادی(ع)، در مطوعه؛
- مرقد سید حسن جبیلی، مشهور به ظاهر بن علی، در جبیله؛
- مرقد سید جاسم موسوی، در فاو؛
- مرقد سید حسن بن علی هادی(ع) در کوت الزین؛
- مرقد سلیمان، در دیر؛
- مرقد سهل ابوعبدالله، در ابوخصیب؛
- مرقد سید احمد یاسری، در الزبیر؛
- مرقد ثروان بن حسن، در المدینه؛
- مرقد صحابی، طلحة بن عبیدالله، در الزبیر؛
- مرقد سید رجب رفاعی، در ابی‌خصیب؛
- مرقد سید هاشم موسوی، در سیبه؛
- مرقد سید محمد بن علی بن حمزة بن حسن بن عبیدالله بن عباس(ع)، در ناحیه الثغر؛
- مرقد صحابی، زید بن صوحان عبدی، در کوت الزین؛
- مرقد صحابی، انس بن مالک، در الزبیر؛
- مرقد صحابی، زبیر بن عوام، در الزبیر؛
- مرقد حسن بصری، در الزبیر؛
- مرقد ابن سیرین، در الزبیر؛
- مرقد علی بن یقطین، در بصره؛
- مرقد ابی الحمد، در ابی‌الخصیب؛
- مرقد صحابی عباس بن مرداس سلمی، در روستای فیاضی، در ابی‌الخصیب؛
- مرقد شیخ محمدامین کواز، در محله مشراق؛
- مرقد ابی‌الجوزی، در منطقه عبدالیان، در راه ابی‌الخضیب؛
- مرقد شاعر بدر شاکر سیاب، در الزبیر.
- فصل دوم: قدمگاه‌های برخی از امامان(ع)
- قدمگاه امام علی(ع)، در الزبیر؛
- قدمگاه امام موسی کاظم(ع)، در ناحیه الدیر؛
- قدمگاه امام رضا(ع)، در شط العرب؛
- قدمگاه امام مهدی(ع)، در ناحیه الدیر.
- فصل سوم: صحابه، تابعین، سادات و شاعرانی که در استان بصره دفن شده‌اند، اما جای قبر آنها معلوم نیست.
- حکیم بن جبله عبدی؛
- جعفر بن اسحاق بن موسی کاظم(ع)؛
- ابوداود سجستانی؛
- صحابی نفیع بن حارث (ابوبکره)؛
- سفیان ثوری؛
- صحابی عبدالرحمن بن سمره قرشی؛
- صحابی عائذ بن عمرو مزنی (ابوهبیره)؛
- هند بن ابی‌هاله؛
- حارث بن نوفل بن حارث بن عبدالمطلب؛
- خلیل بن احمد فراهیدی؛
- جعبری؛
- شاعر سریجی اوالی؛
- مالک بن دینار؛
- اسماعیل بن محمود آل بالیل موسوی؛
- مفجع بصری؛
- حریری؛
- ابوالقاسم تنوخی؛
- شیخ محسن بن شیخ محمد؛
- محمد بن ابراهیم شیرازی؛
- مسلم بن عبدالله.
- فصل چهارم: مرقدهایی که بیان حکایت آنها، نیاز به تحقیق بیشتر دارد.
- مرقد صالح بن علی هادی، در قرنه (شافی)؛
- مرقد عون بن علی، در قرنه؛
- مرقد شخصی که صاحب آن ناشناخته است، در جنوب ابی‌الخصیب (فاو)؛
- مرقد عاصف بن علی، در معقل؛
- مرقد خلیفة بن علی، در محله مناوی لجم، در عشار؛
- مرقد عبدالله بن علی، در عشار.[۷]
ویژگی‌ها
منابع کتاب
نویسنده کتاب، کم به منابع مراجعه کرده و در صورت مراجعه، منبع را بیان نکرده است.[۱۰]
چاپ
این کتاب، در ۱۷۵ صفحه، توسط دار و مکتبة عدنان، در بغداد، در سال ۱۳۹۲ش. (۲۰۱۳م) چاپ شده است.[۱۱]
پانویس
- ↑ طیور تفضل المشی، ص۸۸.
- ↑ کتاب‌شناسی السیبه؛ قبل خرابها قصه حضاره، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.
- ↑ کتاب‌شناسی قصص الانبیا‌ء و الحضا‌رات، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.
- ↑ مراقد البصرة لها قصص و حکایات، تمام کتاب.
- ↑ پژوهشى نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۴.
- ↑ پژوهشى نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۴.
- ↑ پژوهشى نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ۲۳۲.
- ↑ پژوهشى نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۳ و ۲۳۴.
- ↑ پژوهشى نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ۲۳۲.
- ↑ پژوهشى نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۴.
- ↑ کتاب‌شناسی مراقد البصرة لها قصص و حکایات، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران؛ پژوهشى نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش 21، ص۲۳۲. Marāqid al-Baṣrah la-hā qiṣaṣ wa-ḥikāyāt, worldcat
منابع
- پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.
- شرح نهج البلاغه، ابن ابی‌الحدید، به کوشش اعلمی، بیروت، ١4١5ق.
- طیور تفضل المشی، اکرم الامیر، دار و مکتبة عدنان، بغداد، ۲۰۱۳م.
- کلیة التربیة للعلوم الإنسانیة جامعة الأنبار.
- مراقد البصرة لها قصص و حکایات، ولید المحمد، دار و مکتبة عدنان، بغداد، ۱۳۹۲ش. (۲۰۱۳م).
- www.worldcat.org