تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)

تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع)،کتابی است به زبان عربی، نوشته سید عبدالجواد کلیدار، که به بررسی واژگانی و تاریخی حائر، کربلا و حرم امام حسین(ع) از آغاز تا زمان تألیف (۱۳۶۸ق/۱۳۲۷-۱۳۲۸ش) پرداخته است. این کتاب بار نخست در بغداد، در سال ۱۳۶۸ق. (۱۳۲۶ش) چاپ شده و دو بار به زبان فارسی برگردانده شده است.

تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)

پدید آورندگان
نویسنده	سید عبدالجواد الکلیدار
برگرداننده	محمد صدرهاشمی، مسلم صاحبی
تاریخ نگارش	۱۳۷۴ق. (۱۳۳۳-۱۳۳۴ش)
محتوا
موضوع	کربلا (عراق)، تاریخ، زیارت، آرامگاه، امام حسین(ع)
زبان	عربی
نشر
تعداد جلد	۱
قطع	وزیری
ناشر	المعارف، المطبعة الحیدریة، مکتبة الحیدریة
محل نشر	بغداد، نجف، قم
ترجمه به	فارسی
رده‌بندی دیویی	ت ۶۶۴ ک ۷ / ۹۵۶
سایر مشخصات	مصور
نسخه الکترونیکی	تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع)

نویسنده

سید عبدالجواد کلیدار آل طعمة(م.۱۳۷۹ق)، فرزند علی، متولد کربلا، از دانشگاه سوربن فرانسه دکترای علوم سیاسی و از دانشگاه بروکسل دکترای حقوق گرفته،‌ در سال ۱۹۳۲م. به عراق بازگشت و نشریه الاحرار را راه‌اندازی کرد. او چندین سال تولیت آستان امام حسین(ع) را برعهده داشت. برخی از آثار او معالم انساب الطالبین و مدینة الحسین أو مختصر تاریخ کربلا است.

ساختار و محتوا

نام کامل این کتاب، «تاریخ کربلاء و حائرالحسین(ع): و هو بحث واسع عن الحائر و تاریخه فی اللغه و التاریخ و الفقه و الحدیث و عمارته و هدمه من الصدر الاول الی العصر الحاضر» است.

این کتاب، دارای ۶ باب و هر باب شامل چند فصل است.

در این اثر، موقعیت سرزمین کربلا پیش از شهادت امام حسین(ع)، نخستین ساخت وساز بر قبر وی، نام «حائر» و «حیر»، تغییر و تحولات منطقه و فراز و نشیب‌های آن از آغاز تا زمان تألیف کتاب (1368ق) بررسی شده است. ۶ باب این کتاب عبارتند از:

• باب اول:حائر امام حسین(ع) و کربلا
• باب دوم:حائر و حیر و تحقیق تاریخی پیرامون انها
• باب سوم :حائر و اوضاع و احوال عمومی ان
• باب چهارم:دوره‌های تاریخی حائر و ساخت و ساز ان
• باب پنجم:حائر و دوران تخریب و ویرانی و نهب و غارت
• باب ششم:حائر و اصلاحات بعدی

فهرست

• دیباچه
• اهدای کتاب
• پیش‌گفتار
• بخش اول:حائر امام حسین(ع) و کربلا
  • فصل اول:حائر و حرمت و قداست ان در دین مبین اسلام
  • فصل دوم:حائر در لغت و تاریخ
  • فصل سوم:کربلا و محل‌های دیگری که حائر نامیده شده است
  • فصل چهارم:حائر، حیر و حیره
  • فصل پنجم:حائر در فقه و حدیث
  • فصل ششم:منطقه‌های حرم و حائر و ترتیب قاعده فضیلت و شرف میان ان دو
• بخش دوم:حائر و حیر و تحقیق تاریخی پیرامون انها
  • فصل اول: تحقیق در مورد نام حائر و حیر به لحاظ تاریخی
  • فصل دوم:حائر و علت پیدایش این نام
  • فصل سوم: حائر و علت نام‌گذاری ان
  • فصل چهارم: حائر و حیر و کنکاش تاریخی در نام حیر
• بخش سوم: حائر و اوضاع و احوال عمومی ان
  • فصل اول:حائر و ویژگی‌های ان در دوران نخست
  • فصل دوم:حائر و جایگاه والای ان در دین مبین اسلام
  • فصل سوم:حائر مقدس و نقش ان در دنیای اسلام
  • فصل چهارم:حائر و اوضاع و احوال عمومی ان در دوران نخست
  • فصل پنجم:حائر، زمین مبارک و تربت مقدس ان
  • فصل ششم :حائر، مراسم تشرف و اداب زیارت ان
  • فصل هفتم:حائر و اوقات زیارتی ان
  • فصل هشتم:حائر و نخستین سادات علوی ساکن دران
• بخش چهارم: دوره‌های تاریخی حائر و ساخت و ساز ان
  • فصل اول:حائر و ساختمان استوار ان در این روزگار
  • فصل دوم:حائر و نخستین ساخت و ساز ان، بعد از واقعه عاشورا در قرن اول هجری
  • فصل سوم: حائر و نخستین تجدید بنای ان، بعد از سال ١٩٣ هجری (خلافت امین و مامون عباسی)
  • فصل چهارم:حائر و دومین تجدید بنای ان در ماه‌های پایانی سال ٢۴٧ هجری(روزگار زمامداری المنتصر بالله)
  • فصل پنجم:حائر و سومین تجدید بنای ان در سال ٢٨٣ هجری به دست داعی صغیر (حکمران مازندران)
  • فصل ششم:حائر و چهارمین تجدید بنای ان در سال ٣۶٩ هجری به دست سلطان عضد الدوله بویه‌ای و قبر پادشاهان ال بویه در حائر مقدس
  • فصل هفتم:حائر و پنجمین تجدید بنای ان به دست ابن سهلان رامهرمزی
  • فصل هشتم: حائر و ششمین تجدید بنای ان در سال ۶٢٠ هجری به دست احمدالناصر لدین الله عباسی
  • فصل نهم:حائر و هفتمین تجدید بنای ان در سال ٧۶٧ هجری به دست سلطان اویس جلایری
• بخش پنجم: حائر و دوران تخریب و ویرانی و نهب و غارت
  • فصل اول:حائر و دوران تیره و تاریکی که بر ان گذشته است
  • فصل دوم:حائر و ویرانی ان در سال ١٩٣ هجری و روزگار هارون الرشید
  • فصل سوم:حائر و ویرانی ان به دست متوکل عباسی
  • فصل چهارم:حائر و فرو ر یختن سقف ان در دوران الموفق
  • فصل پنجم:حائر و غارت ان به دست ضبه بن محمد اسدی
  • فصل ششم:حائر و ویرانی ان از طریق اتش‌افروزی، در دوران القادربالله
  • فصل هفتم:حائر و غارت اموال و خزانه ان به دست المسترشد بالله عباسی
  • فصل هشتم:حائر و غارت ان به دست مشعشعیین
  • فصل نهم:حائر و ویرانی، اتش‌سوزی، غارت و کشتار به دست وهابی‌ها
  • فصل دهم:حائر و مناره مشهور به (مناره عبد)، تاریخ تاسیس ان و ویرانی‌اش در سال ١٣۵۴ هجری
• بخش ششم:حائر و اصلاحات بعدی
  • فصل اول:حائر و اصلاحات شاه اسماعیل صفوی در سال ٩١۴ هجری
  • فصل دوم:حائر و اصلاحات سلطان سلیمان قانونی در سال ٩۴١ هجری
  • فصل سوم:حائر و اصلاحات ان در دولت صفویه به دست شاه طهماسب، شاه عباس کبیر و سپس نادرشاه افشار
  • فصل چهارم:حائر و اصلاحات مهم ان در دوران قاجار به دست سلطان اقا محمدخان، فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه
  • فصل پنجم:حائر و اخرین اصلاحات ان، به دست سیدطاهر سیف الدین
  • فصل ششم:حائر و متعلقات ان
  • فصل هفتم:حائر و حرم ابوالفضل العباس(ع)

در نگاه دیگران

برگردان فارسی کتاب.

محمدحسین آل کاشف الغطاء، این کتاب را اثری ماندگار و خدمتی نه تنها به شیعه، بلکه به تمام بشریت دانسته است. عبدالحسین امینی، صاحب کتاب الغدیر این اثر را آرزوی دیندار و آرمان همه جوامع بشری خوانده است. سید محمدمهدی اصفهانی این کتاب را مصدری برای تاریخ و مرجعی برای نویسندگان معرفی کرده است.

ترجمه

این کتاب، به قلم مسلم صاحبی، به زبان فارسی ترجمه شده و با عنوان «ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی(ع)»، در ۳۷۵ صفحه، توسط نشر مشعر، در تهران، در سال ۱۳۸۹ش. چاپ شده است. پیش از آن، محمد صدرهاشمی، این کتاب را به زبان فارسی برگردانده و در ۲۰۷ صفحه، توسط کتابفروشی ثقفی، در اصفهان، در سال ۱۳۳۷ به چاپ رسانده است.

چاپ

برای بار نخست، توسط المعارف،‌ در بغداد، در سال ۱۳۶۸ق. (۱۹۴۹م/۱۳۲۶ش)

توسط المطبعة الحیدریة، در نجف، در سال ۱۹۶۷م. (۱۳۴۵-۱۳۴۶ش)

توسط المکتبة الحیدریة، در قم، در سال ۱۴۱۸ق. (۱۳۷۶ش) چاپ شده است.

پیوند به بیرون

خواندن و بارگیری ترجمه کتاب.

بارگیری کتاب تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع).

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله فصلنامه فرهنگ زیارت، است.

• تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع)، عبدالجواد کلیدار، المکتبة الحیدریة، قم، ۱۴۱۸ق. (۱۳۷۶ش).
• ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی، عبدالجواد کلیدار، ترجمه مسلم صاحبی، مشعر، تهران، ١٣٨٩ش.
• مشاهیر المدفونین فی کربلاء، محمد هادی آل طعمة، دار الصفوة، بیروت، ۱۴۳۰ق.
• معجم الادباء، عبد الفتاح صعيدي، دارالکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۲۴ق.