مقبره عبدالکریم بن طاووس
مقبره عبدالکریم بن طاووس در حله قرار دارد. بنابر گزارشات تاریخی عبدالکریم بن طاووس در سال 693 ه. ق، در کاظمین از دنیا رفت و در حله دفن شد. وی از علمای بزرگ زمان خود بود.
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| کاربری | مقبره |
| مکان | حله |
| مشخصات | |
| مساحت | حدود هزار مترمربع |
| وضعیت | فعال |
| امکانات | دارای مسجد، دارای گنبد و ضریح مشبک آهنی |
معرفی عبدالکریم بن طاووس
غیاث‌الدین ابوالمظفر عبدالکریم بن احمد بن موسی بن جعفر، از دیگر علمای مشهور خاندان آل‌طاووس و فرزند ابوالفضائل احمد بن طاووس است. او در سال 648 ه. ق، به دنیا آمد. ابن داوود درباره او می‌نویسد: «کان اوحد زمانه. حائری المولد، حلی المنشا، بغدادی التحصیل، کاظمی الخاتمة؛ او وحید زمانه خود بود. زادگاهش، حائر (کربلا)، محل رشدش حله، محل تحصیلش بغداد و محل وفاتش، کاظمین بود».[۱] ابن فوطی از وی، با عنوان «فقیه، علامه و نسّابه» یاد کرده و در وصف او مبالغه ورزیده و او را با چنین جملاتی، ستوده است: «کان جلیل‌القدر، نبیل الذکر، حافظاً لکتاب الله المجید، ولم ارَ فی مشایخی احفظ منه للسیر والآثار والاحادیث والاخبار والحکایات والاشعار، جمع وصنّف وشجّر والّف، وکان یشارک الناس فی علومهم، وکانت داره مجمع الائمه والاشراف، وکان الاکابر والولاة والکتاب یستضیئون بانواره ورایه».[۲]
عبدالکریم بن طاووس نزد پدرش، ابوالفضائل و عمویش، سید بن طاووس و نیز علمایی همچون محقق حلی، یحیی بن سعید حلی، ابوالحسن علی بن محمد بن علی علوی عمری، خواجه نصیرالدین طوسی و دیگران، به آموزش علوم دینی و ادبی پرداخت. او در یازده سالگی، قرآن را حفظ کرد و چنان حافظه‌ای قوی داشت که به گفته ابن داوود، «هرگز سخنی به ذهن او راه نیافت که آن را از یاد ببرد». از شاگردان وی، می‌توان از ابن داوود حلی، عبدالصمد بن احمد بن ابی‌الجیش و علی بن حسین ابن حماد لیثی، یاد کرد.
عبدالکریم بن طاووس، آثار و تالیفاتی داشته که مشهورترین آنها «فرحة الغری بصرخة الغری»، در تعیین مرقد امام علی(ع) است که تاکنون چند بار منتشر شده و علامه مجلسی نیز آن را به فارسی، ترجمه کرده است. از دیگر آثار وی، می‌توان به کتاب «الشمل المنظوم فی مصنّفی العلوم» اشاره کرد که موضوع آن، شرح حال علما و دانشمندانی است که در یکی از علوم مهم، تالیفاتی داشته‌اند.[۳]
محل مقبره
غیاث‌الدین بن طاووس در سال 693 ه. ق، از دنیا رفت و جنازه‌اش را به حرم مطهر امیرمؤمنان(ع) منتقل کردند و در آنجا، به خاک سپردند.[۴] صاحب الحوادث الجامعه، محل وفات وی را مشهد موسی بن جعفر(ع) در کاظمین، ذکر کرده است که قول ابن داوود را تایید می‌کند.
ساختمان مقبره
ساختمان جدید زیارتگاه وی در حله، به‌جای ساختمان قدیمی‌تر، ساخته شده است. مساحت مقبره حدود هزار مترمربع است و بر فراز آن، گنبدی به ارتفاع 15 متر و قطر 5/ 6 متر، وجود دارد. بر قبر، ضریح مشبک آهنی کوچکی، به مساحت تقریبی 3* 2 متر قرار دارد. حیدر الجد، از خادم زیارتگاه نقل کرده است که این ضریح، پیش‌تر بر قبر مسلم بن عقیل قرار داشته است. اما پس از تعویض ضریح وی، به اینجا منتقل شده است. نماهای خارجی مقبره و گنبد آن، هنوز بدون پوشش تزیینی بیرونی، نظیر سنگ و کاشی است. کنار مقبره، مسجدی وجود دارد که به دست یکی از مردان نیکوکار حله، ساخته شده است. این مسجد دارای مناره‌ای است که کاشی‌کاری شده است.[۵]
پانویس
منابع
- الحوادث الجامعة والتجارب النافعة فی المائة السابعة، عبدالرزاق بن احمد (ابن الفوطی البغدادی)، بیروت، دار الفکر الحدیث، ١4٠٧ ه. ق - ١٩٨٧ م.
- مراقد آل طاووس فی الحلة، حیدر الجد، ینابیع، العدد ٢٣، ربیع الاول - ربیع الثانی ١4٢٩ه. ق.
- مجمع الآداب في معجم الالقاب، عبدالرزاق بن احمد الشيباني (ابن الفوطي)، تحقيق: محمد الكاظم، ط ١، طهران، مؤسسة الطباعة والنشر - وزارة الثقافة والارشاد القومي،
- دايرةالمعارف تشيع، زير نظر: احمد صدر حاج سيد جوادى، بهاءالدين خرمشاهى و كامران فانى. تهران، نشر شهيد محبى. ١۴١۶ه. ق.