مقام امام زمان (مسجد سهله)

در کشور عراق چندین مقام برای حضرت مهدی(عج) از جمله در شهرهای سامرا، کوفه، نجف، حلّه، کربلا و نعمانیه وجود دارد که شماری از آنها از دیرباز، زیارتگاه‌های مشهور و شناخته شده شیعیان بوده است. مهم‌ترین این مقام‌ها شامل سرداب غیبت در سامرا، مقام‌های حضرت مهدی(عج) در مسجد سهله و قبرستان وادی‌السلام و در شهرهای حلّه، کربلا و نعمانیه است.

مقام امام زمان در مسجد سهله

اطلاعات اوليه
بنيانگذار	سیدمهدی بحرالعلوم
کاربری	زیارتگاه
مکان	عراق، کوفه، مسجد سهله، جنوب صحن مسجد و متصل به شبستان
مشخصات
وضعیت	فعال

مسجد سهله از قدیمی‌ترین مساجد کوفه و از مساجد مقدس شیعه به شمار می‌آید و روایاتی وجود دارد که آن را با حضرت مهدی(عج) مرتبط ساخته است. با توجه به وجود روایات مزبور، مسجد سهله به یکی از مشهورترین مکان‌های مرتبط با حضرت مهدی(عج) تبدیل شده و نام این مسجد نزد شیعیان با نام آن حضرت قرین گشته است. امروزه در شبستان این مسجد، مقامی برای آن حضرت وجود دارد که زیارتگاه زائران شیعه است.

موقعیت جغرافیایی

این مقام، در جنوب صحن مسجد سهله، متصل به شبستان مسجد واقع است و روی آن، ساختمان و گنبد کاشی‌کاری، بنا شده است.

ساختمان و بنا

ساختمان و گنبد این مقام، به دستور سیدمهدی بحرالعلوم ساخته شده است. شاید ایشان، این مقام را در همان محل دیدار با امام زمان(عج) ساخته است.

ضریح مقام

روی مقام حضرت مهدی(عج)، یک پنجره مشبک مسی وجود داشت که پیش‌از این، در محل محراب شهادت امیرمؤمنان(ع) در مسجد کوفه قرار داشت که گویا شیعیان هند، آن را هدیه کرده بودند. اما در حال حاضر، با ضریح (پنجره) طلا و نقره‌کوب جدیدی، تعویض گشته است. ساختمان و گنبد مقام نیز به شیوه معماری جدیدی، در حال بازسازی است.

پیشینه

بر پایه برخی روایات، مسجد سهله به امام مهدی(ع) ارتباط یافته است. امام صادق(ع) مسجد سهله را پس از قیام امام مهدی(ع)، خانه وی معرفی کرده و فرود آمدن او با خانواده‌اش را در مسجد سهله دانسته است؛ از این رو، این مسجد نزد شیعیان با نام امام مهدی(ع) همراه شده است.

گفته شده،‌ نزدیک به نیمه نخست سده سیزدهم قمری، محمدحسن نجفی (م.۱۲۶۶ق) عالم شیعی، سنتی را پايه‌گذاري کرد که مردم به مدت چهل شب پي در پي، شــب‌هاي چهارشنبه به مسجد سهله رفته و به نيت دیدار با امام مهدی(ع) آداب ویژه آنجا را به جاي آورند. از همان دوران، به باور مردم، کسی که این سنت را انجام دهد، امام مهدی(ع) را خواهد دید.سید بن طاووس، بهترین زمان برای رفتن به مسجد سهله را شب چهارشنبه دانسته است. به گمان برخی، سنت چهل چهارشنبه پی‌در‌پی، از گفته سید بن طاووس گرفته شده است.

گفته شده، نخستین بار، عالم شیعه، سید مهدی بحرالعلوم، گنبدی برای مقام امام زمان(ع) در مسجد سهله ساخته است.

و امروزه در شبستان این مسجد، مقامی به نام امام مهدی(ع) وجود دارد، که زیارتگاه شیعیان است.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، بخش «مقام‌هاى مسجد سهله»، ج1، ص125 و مقام‌های حضرت مهدی(ع)در عراق، احمد خامه یار، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره سی‌ام، بهار 1396، ص104 است.

• تاریخ کوفه، سید حسین براقی نجفی، ترجمه سعید راد رحیمی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، 1388ش.
• تاريخ الکوفة، سيدحسين براقي، دار االضواء، بيروت، 1407ق، (1987م).
• تهذيب الاحکام، محمد بن حسن طوسي، تحقيق السيد حسن الموسوي الخرسان، دار الکتب الاسالمية، تهران، 1390ق.
• العتبات المقدسة فی الکوفة، محمد سعید الطریحی، بیروت، 1406ق، (1986م).
• فضل الکوفة و مساجدها، محمد بن جعفر بن مشــهدي، تحقيق محمد سعيد الطريحي، دار المرتضي، بيروت، بي‌تا.
• الکافي، محمد بن يعقوب کليني، تصحيح علي‌اکبر الغفاري، دار صعب و دار التعارف، بيروت، 1401ق.
• مصباح الزائر، علي بن موســي بن طاووس، تحقيق مؤسسة آل البيت(ع) لاحياء التراث، مؤسسة آل البيت(ع) لاحياء التراث، قم، 1417ق.
• نجم ثاقــب در احوال امام غايب(ع)، حســين بن محمدتقي نوري، تحقيق صادق برزگر بفرويي، مسجد مقدس جمکران، قم، 1386ش.