کوه تیأب، کوه کوچکی است، که در عربستان، در شمال شرقی مدینه، و در شرق کوه احد قرار گرفته است. این کوه، به طول ۲۶۰ و عرض ۱۶۰ متر بوده و به نام‌های ثیبا، تیبا، ثیئب و الخزان نیز خوانده شده است. از کوه تیأب، در دو غزوه سویق و خندق نام برده شده است.

نمایی از کوه تیأب.

مکان

کوه تیأب، کوه کوچکی است، که در عربستان، در شمال شرقی مدینه، و در شرق کوه احد قرار گرفته است.[۱] این کوه در فاصله شش­ کیلومتری مسجد النبی(ص) و در ۳۴۰ متری کوه احد واقع شده است.[۲]

نام

به این کوه، نام‌های دیگری، مانند ثیبا و تیبا و ثیئب گفته شده است.[۱] امروزه، نام معروف آن، الخزان است. این نامگذاری به جهت آب انبار و خزانه‌هایی است ­که بالای کوه و در اطراف آن ساخته شده است.[۳]

شکل و اندازه

کوه تیأب، کوهی سرخ‌رنگ بوده و به شکل دو کوه کنار هم دیده می‌شود.[۴] طول این کوه کوچک، ۲۶۰ متر و عرض آن نزدیک به ۱۶۰ متر است.[۲]

در تاریخ

از کوه تیأب، در ماجرای غزوه سویق، در صدر اسلام نام برده شده است.[۵] در غزوه خندق نیز، قبیله غطفان، روی این کوه مستقر شده بودند. آیه إِذْ جاؤُكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَ مِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ‏[۶] درباره جنگ خندق بوده و بخشی از آیه، به بخشی از دشمنانِ مسلمانان اشاره کرده که از بالای سر، به آنها یورش آورند. برخی، مراد از آنان را یهودیان و قبیله غطفان دانسته‌اند که از بالای کوه تیأب یورش آوردند.[۷]

پانوشت

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، ص۲۰۲؛ خطراوی، ص۲۵.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۱، ص۲۶۱.
  3. معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1، ص258.
  4. معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج۱، ص۱۹۶.
  5. المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة، ص73.
  6. سوره الأحزاب، آیه 10.
  7. معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1، ص196.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله بررسی جغرافیای طبیعی مدینه یحیی جهانگیری و علی اصغر کریم خانی، فصلنامه میقات حج، دوره ۲۶، ش۱۰۳، بهار ۱۳۹۷، ص۷۹–۱۰ است.
  • الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، محمدامین شنطیقی، مؤسسه علوم قرآن، بیروت.
  • معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، دار المکتبة الهلال، بیروت ۱۴۱۹ق.

المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة، محمد محمد حسن شراب، دار الشاميه-دار القلم، بيروت-دمشق، 1411ق.