رباط السدره
بنای تاریخی رباط السدره، یکی از کاروانسراهای شهر مکه بوده که در منطقه دارالقواریر مقابل سر درِ بیت‌الله، از سوی مسعی، قرار داشته است. منابع تاریخی هیچ اطلاعی در باب تاریخ احداث و واقف این بنا ارائه نکرده‌اند.
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| بنيانگذار | نامشخص |
| تأسیس | قبل از سال 400 هجری |
| مکان | شهر مکه، منطقه دارالقواریر مقابل سر درِ کعبه، از سوی مسعی |
| مشخصات | |
| وضعیت | غیرفعال |
| معماری | |
| بازسازی | سلطان صالح اسماعیل میانه قرن هشتم |
این بنا در میانه قرن هشتم، توسط سلطان صالح اسماعیل بازسازی شده و نام درخت سدره بر آن نهاده شد. امروزه در اثر طرح‌های بازسازی و نوسازی بافت شهر مکه، تمامی آثار این بنا از بین رفته است.
موقعیت جغرافیایی
اگرچه اطلاعات بسیار اندکی درباره این رباط وجود دارد، اما مجموعاً دانسته است که، بنای این رباط در منطقه دارالقواریر قرار داشته که در قرن دوم، توسط یحیی برمکی، وزیر هارون الرشید ساخته شده است.[۱]
از توضیحات ازرقی در باب این عمارت چنین بر می‌آید که رباط السدره، در فضای باز شرق منطقه دارالقواریر ساخته شده و مقابل سر درِ بیت‌الله، از سوی مسعی، قرار داشته است؛ خیابانی عریض که به موازات حرم از شمال به جنوب کشیده شده بود، حد واسط میان این دو بنا بوده است.[۲]
تاریخ تاسیس
فاسی هیچ اطلاعی در باب تاریخ احداث و واقف این بنا ارائه نکرده است؛ هرچند گمان می‌برد که تاریخ ساخت بنا نباید پیش از سال 400ق./1009م. بوده باشد.[۳]
بازسازی و نام‌گذاری
میانه قرن هشتم، سلطان مملوک‌الملک صالح اسماعیل (746-743) عملیات بازسازی این رباط را اجرا کرد و به دلیلی نامعلوم، نام درخت سدره را بر آن نهاد.[۴]
وضعیت کنونی
امروزه به غیر از آنچه در برخی منابع تاریخی آمده، هیچ نشان و مدرکی از آثار این رباط یافت نمی‌شود زیرا در اثر طرح‌های بازسازی و نوسازی بافت شهر مکه، تمامی آثار برجا مانده از این بنا توسط وهابیت از بین رفته است.
پانویس
منابع
- النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، ناشر: وزاره الثقافه و الارشاد القومی، الموسسه المصریه العامه، محل نشر: قاهره – مصر، 1392ش.
- اخبار مکة وما جاء فیها من الآثار، ازرقی، محمد بن عبدالله، 1978م، مکه.
- العقد الثمین فی تاریخ البلد الأمین، فاسی، تقی الدین محمد بن احمد، 1959م، قاهره.
- شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، فاسی، تقی الدین محمد بن احمد، 1985م، بیروت.