بقعه کمر بسته یا امامزاده ابراهیم بن مالک، زیارتگاهی است در ایران، استان لرستان، ۱۸ کیلومتری شمال شرقی شهرستان الیگودرز و در روستای گایکان، که میان مردم به مزار ابراهیم بن مالک اشتر نخعی شهرت دارد. در درستیِ این انتساب تردید وجود دارد؛ ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، در عراق به دست امویان به شهادت رسید و جسد او سوزانده شد.

اطلاعات اوليه
کاربری زیارتگاه
مکان ایران، استان لرستان، شهرستان الیگودرز، روستای گایکان.
نام‌های دیگر امامزاده ابراهیم بن مالک
معماری
وبگاه پایگاه زیارتگاه

مزارهای دیگری نیز در عراق و ایران به ابراهیم بن مالک اشتر منسوب شده است.

مکان

بقعه کمر بسته، در ایران، استان لرستان، ۱۸ کیلومتری شمال شرقی شهرستان الیگودرز، در روستای گایکان قرار دارد. این زیارتگاه در ١/۵ كيلومترى روستا قرار گرفته است.[۱]

بنا

 
ضریح بقعه کمر بسته.

بر پایه گزارشی در سال ۱۳۹۳ش. روی قبر، ضریح جدیدی قرار گرفته است. این ضریح توسط آل طاها[یادداشت ۱] با هزینه بالغ بر دویست میلیون ریال ساخته شده است.[۱]

مدفون

این بقعه با نام «امامزاده ابراهیم بن مالک» شناخته می‌شود.[۱] مردم روستا می‌گویند این امامزاده، ابراهیم فرزند مالک اشتر نخعی است.[۲]

در انتساب این زیارتگاه‌ به ابراهیم بن مالک اشتر نخعی تردید وجود دارد. زیرا ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، در عراق به دست امویان به شهادت رسید و جسد او سوزانده شد.

مردم روستا مدفون را امامزداده ابراهیم بن مالک می‌خوانند؛‌ در حالی که نسب ابراهیم بن مالک اشتر به امامان(ع) برنمی‌گردد و اساسا امامزاده نیست.

دیگر مزارها

مزارهای دیگری نیز، به ابراهیم بن مالک اشتر نخعی منسوب است. برخی از آنها چنین است:

مزار ابراهیم بن مالک

این مزار، در عراق و در جنوب شهر دجیل قرار دارد.[۳] نیروهای اموی پس از شهادت ابراهیم بن مالک جسد وی را سوزاندند، این مزار همان محل کشته‌شدن اوست که به قبر شیخ ابراهیم شهرت یافته است.[۴]

بقعه پیر اولیا

بقعه پیر اولیا، در ایران، در لارستانِ استان فارس و در شهر «اوز»، قرار دارد. در کتیبه موجود در آرامگاه، مدفون ابراهیم بن مالک اشتر معرفی شده است؛ ولی درباره شخصیت مدفون در این بقعه اختلاف نظر وجود دارد.

برخی آرامگاه را متعلق به نوه ابراهیم بن مالک اشتر می‌دانند و برخی مدفون را یکی از سرداران و مبلغان دینی به نام «مالک اژدر» دانسته‌اند.[۵]

پانویس

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۷.
  2. ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۸.
  3. زیارت‌گاه‌های عراق، ج1، ص526.
  4. ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۶.
  5. بررسی آثار تاریخی و هنری اوز، صص١٠٢-١٠٣؛ تاریخ دلگشای اوز، ص٩؛ دائرة المعارف بقاع و اماکن متبرکه، ج٧، ص١4١ و ۱۴۲؛ گذری بر فرهنگ مردم اوز، ص١١.
  1. حجة‌‌الاسلام آل طه از شهرستان خمين.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، محمود سامانی. بخش «بقاع منسوب به ابراهيم»، ص107. است.
  • دائرة المعارف بقاع و اماکن متبرکه، محمد مهدی فقیه بحرالعلوم، آماده چاپ.
  • گذری بر فرهنگ مردم اوز، محمدنور خضری، ایران-شیراز، 1377 ه.ش.
  • کرامتی، محمدهادی، تاریخ دلگشای اوز، ایران، بی تا.
  • بررسی آثار تاریخی و هنری اوز، حمیرا کمال، ایران-شیراز، 1383 ه.ش.

زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم و احمد خامه یار، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۵ش.