وقوف، به معنای «ماندن در عرفات» و «ماندن در مشعر» است. این دو عمل، دومین و سومین عمل از اعمال واجب حج است. به هر دو وقوف، وقوفَین گفته می‌شود.


مفهوم‌شناسی

وقوف در لغت به معنای ایستادن و توقف کردن است و در اصطلاح حج، به ماندن در عرفات و مشعرالحرام گفته می‌شود.[۱]

«وقوفین» در لغت به معنای دو وقوف و در اصطلاح، به وقوف در عرفات و وقوف در مشعر می‌گویند.[۲] این دو وقوف، دومین و سومین عمل واجب حج است.[۳]

در عرفات

 
تصویری قدیمی از وقوف حاجیان در عرفات، جانب غربی جبل الرحمه.

نوشتار اصلی: وقوف در عرفات وقوف در عرفات، دومین عمل واجبِ حج است و به معنای «ماندن در صحرای عرفات» است.[۴] به گفته فقیهان شیعه، زمان این وقوف از ظهر روز نهم ذی‌الحجه (روز عرفه) تا غروب شرعی است.[۵]

در مذاهب چهارگانه اهل سنت نیز، زمان این عمل، روز عرفه دانسته شده؛ البته در زمان دقیق آن بین این مذاهب اختلاف است.[۶]

در مشعر

نوشتار اصلی: وقوف در مشعر

پانویس

  1. درسنامه مناسک حج، ص۵۷.
  2. فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص۲۷۷.
  3. فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص۲۷۵ و ۲۷۶.
  4. فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص۲۷۵.
  5. درسنامه مناسک حج، ص۵۸.
  6. بدائع الصنائع (فقه حنفی)، المصادرالفقهیه، ج١٠، ص ٣٣؛ الخلاف، ج١، ص ۴۵٣؛ فقه السنه، ج۱، ص۵۲۲؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۸۷، به نقل از: الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩٩ - ۵٩٧؛ مناسک محشی، صص ٣٨٧ - ٣٨۴؛ جامع‌الخلاف و الوفاق، ص٢٠٨؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج۱، ص۳۷۸؛ تذکرة الفقها، ج ٨ ، ص١٧٧.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب درسنامه مناسک حج، محمدحسین فلاح‌زاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۹ش، ص۵۷-64 و کتاب فرهنگ اصلاحات حج و عمره:راهنمای زائران سرزمین وحی، مسعود فکری، احمد علائی، تهران، مشعر، ۱۳۹۳، ص۲۷۵ است.
  • بدائع الصنائع (الفقه‌الحنبلی)، علاءالدین بن مسعود الکاشانی، المصادر الفقهیه، بیروت، ۱۴۲۲ق.
  • درآمدی بر فقه مقارن، مصطفی جعفر پیشه فرد، تهران، بعثه مقام معظم رهبری، معاونت امور روحانیون، ۱۳۸۸ش.
  • فقه السنه، السّید سابق، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۹ق.
  • کتاب الخلاف فی الفقه، شیخ طوسی، تهران، ۱۳۷۷ش.