رمی
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب را کاربر:Abbasahmadi1363 در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۹۹ برای جلوگیری از تعارض ویرایشی قرار داده است. لطفا بدون توافق با کاربر فوق برچسب را برندارید. |
رمی جمره عقبه
اولين عمل واجب از مناسک منا، زدن هفت عدد ريگ به جمره عقبه است.[۱] جمره عقبه آخرین جمره از بین جمرات سه‌گانه است که در سرزمین منا قرار دارد.[۱]
زمان
در فقه شیعه، زمان رمی جمره عقبه از طلوع آفتاب تا غروبِ روز عید قربان است؛ ولی کسانی که از رمی در روز معذورند، می‌توانند شب انجام دهند. زنان که شب عید در مشعر وقوف اضطراری می‌کنند و وارد منا می‌شوند، می‌توانند همان شب عید رمی کنند.[۲]
فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، رمی جمره عقبه پس از طلوع خورشید تا ظهر را مستحب دانسته‌اند؛ ولی درباره زمان مجاز آن اختلاف نظر دارند. حنبلی‌ها آغاز وقتِ رمی را پس از نیمه‌شب دانسته‌اند. به نظر آنها،اگر حج‌گزار رمی را تا شب به تأخیر اندازد، تکلیفی نداشته و کفاره بر عهده او نیست. حنفی‌ها، زمان مجاز رمی جمره عقبه را از فجر روز عید قربان تا غروب آن دانسته‌اند.
به فتوای فقیهان شافعی، اگر پس از نصف شب عید نیز رمی شود کافی است و چنانچه حج‌گزار تا غروب رمی نکند و شب یا روز بعد رمی کند، تکلیفی نداشته و کفاره بر عهده او نیست. در فقه مالکیه، وقت رمی جمره عقبه، از طلوع فجر تا ظهر است و تأخير بعد از ظهر جز براى بيماران يا كسى كه فراموش كرده جايز نيست؛ ولى اگر تا غروب رمى كرد، كفاره واجب نيست.[۳]
رمی جمره‌های سه‌گانه
یکی از اعمال حج، رمی جمرات سه گانه، است.[۴] در آخر سرزمین منا سه جمره وجود دارد كه اولى «جمره اولى»، دومى «جمره وسطى» و سومى «جمره كُبرى» يا «عقبه» نام دارد.[۱]
زمان
بر پایه فقه شیعه، زمان رمى جمرات سه‌گانه، روزهاى يازدهم و دوازدهم ذى‌حجه است و در اين دو روز بايد در فاصله طلوع تا غروب آفتاب انجام داده شود.[۵]
در فقه شیعه، اگر رمى را فراموش كند، بايد روز بعد آن را قضا كند.[۵]
بر پایه فقه شیعه رمى جمرات بايد در روز انجام داده شود، ولى كسى كه از رمى در روز معذور باشد، مى‌تواند در شب بجا آورد.[۵]
در فقه شیعه، بانوان نیز، رمى روزهاى يازدهم و دوازدهم را بايد روز انجام دهند، مگر آن‌كه عذرى داشته باشند.[۵]
ترتیب
بر پایه فقه شیعه، در روزهاى يازدهم و دوازدهم ذى‌الحجة، ابتدا بايد به جمره اولى، سپس وسطى و در پايان به جمره عقبه هر کدام هفت سنگ زده شود و مراعات اين ترتيب لازم است.[۵]
سنگ‌ها
اندازه سنگ‌ها: به فتوای فقیهان مذاهب اهل سنت به جز حنبلیه، مستجب است سنگ‌ها به اندازه باقلا، کوچکتر از فندق و بزرگتر از نخود باشد.[۶]
محل جمع‌آوری:
شمار سنگ‌ها: بر پایه همه مذاهب اسلامی، تعداد سنگ‌هایی که باید به هر جمره اصابت کند هفت عدد است؛ بنابراين، حج‌گزار در روز عيد قربان هفت سنگ به جمره عقبه مى‌زند و روز يازدهم نيز هفت سنگ به جمره اولى، هفت سنگ به جمرۀ وسطى و هفت سنگ به جمرۀ عقبه؛ كه ٢١ سنگ مى‌شود و همين تعداد را در روز دوازدهم نيز تكرار مى‌كند.[۷]
البته از احمد بن حنبل نقل شده که او، پنج سنگ را کافی شمرده است.[۸]
سنگ‌ها هفت عدد باشد، يعنى هفت عدد سنگريزه بايد به جمره زده شود، ولى لازم نيست پشت سر هم بخورد، پس اگر مثلاً دو عدد از آنها به جمره بخورد و سومى نخورد، چهارمى اگر به ستون بخورد، سنگ سوم حساب مى‌شود.[۹]
واجبات
واجبات رمی چنین است:
- نيت: بر پایه فقه شیعه، رمى از عبادات است و بايد با قصد قربت و بدون ريا انجام شود.[۱۰] در منابع فقهى اهل سنت، به لزوم نيت خالصانه به عنوان يكى از واجبات رمى اشاره‌اى نشده است.[۱۱]
- پرتاب سنگ‌ها: بر پایه همه مذاهب اسلامی، باید سنگ‌ها را پرتاب کند؛ پس اگر جلو برود و سنگ بگذارد کافی نیست.[۱۲]
- اصابت به جمره: بر پایه همه مذاهب اسلامی، سنگ‌ها باید به جمره برخورد کند.[۱۳] بر پایه فقه شیعه، اگر با برخورد به جايى يا با برخورد به سنگ ديگران به جمره برخورد كند كافى نيست.[۹]
- پرتاب جداگانه: بر پایه همه مذاهب اسلامی، سنگ‌ها باید به تدريج و یکی پس از دیگری پرتاب شود؛ پس اگر چند سنگريزه را با هم به جمره بزند كافى نيست و یک بار حساب مى‌شود.[۱۴]
مستحبات
بر پایه فقه شیعه برخی از مستحبات رمی چنین است:
شکیات
بر پایه فقه شیعه، احکام مربوط به شک در رمی چنین است:
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ درسنامه مناسک حج، ص۶۶.
- ↑ همچنین نگاه کنید به درسنامه مناسک حج، ص۷۷.
- ↑ مناسك محشى، صص ۴١۵ و ۴٩٨؛ بدائع الصنائع (فقه حنفى)، الكافى فى فقه اهل المدينه، فقه مالكى، ص ۵٠٢؛ المهذب (فقه شافعى)، ص ٨٩۶؛ الكافى لابن قدامه (فقه حنبلى)، المصادر الفقهيه، ج١٠، صص ۵٨ و ۵٠٢؛ و ج ١١، ص ٨٩٢ و ص ٧۶۶؛ بدايةالمجتهد، ج١، ص٣۵٢.
- ↑ درسنامه مناسک حج، ص۷۶.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ درسنامه مناسک حج، ص۷۷.
- ↑ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۹۹ و ۴۰۰.
- ↑ درآمدی بر فقه مقارن، ص۴۰۰.
- ↑ مناسك محشى، ص ۴١٢، شرائع الاسلام، ج ١، ص ٢۵٨؛ الفقه على المذاهب الخمسه، ج١، ص٣٩٠؛ الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۶٠٢ - ۵٠٩؛ فقه السنه، ج ١، ص۵٣٠؛ الكافى لابن قدامه (فقه حنبلى)؛ المصادر الفقهيه، ج ١٩، ص ١٠۵٢.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ درسنامه مناسک حج، ص۶۶ و ۶۷.
- ↑ شرائع‌الاسلام، ج ١، ص ٢۵٨، مناسك محشى، ص ۴١١؛ درسنامه مناسک حج، ص۶۶ و ۶۷.
- ↑ الفقه على المذاهب الخمسه، ج١، ص ٣٩؛ الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۶٠٢ - ۵٩٩.
- ↑ شرائع‌الاسلام، ج ١، صص ٢۵٩ و ٢۵٨؛ مناسك محشى، ص ۴١١؛ الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، صص۶٠٢ - ۵٩٩؛ الكافى فى فقه اهل‌المدينه(فقه مالكى)، بدائع الصنائع(فقه حنفى)، المصادرالفقهيه، ج١٠، ص ۵٠۴ و ص ۵٧.
- ↑ شرائع‌الاسلام، ج ١، ص ٢۵٩؛ مناسك محشى، ص ۴١١؛ الفقه على المذاهب الأربعه، ج١، صص۶٠٢ - ۵٩٩؛ المدونه(فقه مالكى)، المصادرالفقهيه، ج ١٠، ص ٣٩٩.
- ↑ مناسك محشى، ص ۴١٢؛ الفقه على المذاهب الخمسه، ج ١، ص ٣٩٠؛ الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۶٠٢ .
- ↑ درآمدی بر فقه مقارن، ص۴۰۰.
- ↑ درسنامه مناسک حج، ص۶۷.
- ↑ درسنامه مناسک حج، ص۷۷.
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ درسنامه مناسک حج، ص۷۸.
منابع
بدائع الصنائع (الفقه‌الحنبلى)، الکاشانی، علاءالدین بن مسعود، المصادر الفقهيه، بيروت، چاپ اول، ١۴٢٢ق.
شرائع الاسلام فى مسائل الحلال والحرام، محقق حلّى، نجم الدين جعفر بن حسن، تهران، منشورات الأعلمى، ١٣٨٩ق.
الكافى فى فقه ابن حنبل (الفقه الحنبلى)، ابن قدامه، عبداللّٰه بن احمد، المصادر الفقهيه، بيروت، چاپ اول، ١۴٢٢ق.
الكافى فى فقه اهل المدينه، النمرى القرطبى، يوسف بن عبداللّٰه (الفقه‌المالكى)، بيروت، چاپ اول، ١۴٢٢ق.
فقه السنه، السید سابق، بيروت، دارالفكر، چاپ دوم، ١۴١٩ق.
الفقه على المذاهب الأربعه، الجزیری، عبدالرحمان، دارالفكر، بيروت، لبنان، ١۴٢۴ق.
الفقه على المذاهب الخمسه، المغنیه، محمدجواد، قم، مؤسسة دارالكتاب الاسلامى، چاپ اول، ١۴٢٢ق.
المدونه (الفقه‌المالكى)، مالك بن انس، روايه كنون بن سعيد، بيروت، چاپ اول، ١۴٢٢ق.
مناسك حج با حواشى مراجع، امام خمينى، سيد روح اللّٰه، تهران، نشر مشعر، ١٣٨۵ش.