چاه کعبه
چاه کعبه چاهی که درون کعبه و به‌دست حضرت ابراهیم(ع) کنده شده بود و محلی برای نگهداری هدایایی که به کعبه می‌شد به شمار می‌رفت.
چاه کعبه به وسیله حضرت ابراهیم(ع) کنده شد. این چاه در ضلع شرقی قرار داشت و محلی برای نگهدای هدایای که به کعبه می‌شد، تلقی می‌گردید.[۱]
بر اساس گزارش ابوالولید ازرقی، تاریخ‌نگار شافعی قرن سوم قمری در کتاب اخبار مکه، در ته چاه ماری به عنوان نگهبان هدایای کعبه زندگی می‌کرد و حدود ۵۰۰ سال زندگی کرد و در سال ۳۵ عام الفیل عقابی آن را ربود و به کوه اجیاد الصغیر برد. به گفته وی، دزدان هدایای داخل چاه را سرقت کردند.[۲]
در تاریخ، از این چاه کم‌تر نامی برده شده و عمر و طول و عرض آن شناسانده نشده است.[۳] البته وجود این چاه را تا هنگام بازسازی ساختمان کعبه به وسیله قریش در سال ۳۵ بعثت قطعی دانسته‌اند. برخی احتمال داده‌اند در این سال که قریش کف و در کعبه را حدود ۲ متر بالا آورد، این چاه هم از بین رفت. گفته می‌شود در زمان جرهم، نگهبان چاه قصد دزدی از آن را داشت که سنگی بر او فرود آمد و او راکشت و از آن به بعد، به آن چاه «اخسف» (غایب کننده در زمین) گفتد.[۴]
در نقلی آمده که هنگام فتح مکه، حدود هفتاد هزار اوقیه طلا در این چاه موجود بود که پیامبر(ص) در جنگ جنین که بعد از فتح مکه بود، از آن استفاده نکرد.[۵]