درون کعبه به فضای درونی کعبه قبله مسلمانان اشاره دارد و شامل جزئیاتی مانند ستون‌های کعبه و پرده درون کعبه می‌شود.

درون کعبه در طول تاریخ تغییرات زیادی کرده است. مانند اینکه گاهی محلی برای جمع‌اوری بت‌های مشرکان و بت‌پرستان به حساب می‌آمد.[۱]

چاه کعبه

چاهی در ضلع شرقیِ درون کعبه به دست حضرت ابراهیم(ع) کنده شد و بعدها، محلی برای نگهداری هدایایی که به کعبه می‌شد تلقی می‌گردید.

در تاریخ، از این چاه کم‌تر نامی برده شده است. بنا به نظر، دزدان هدایای داخل چاه را سرقت کردند و در ته چاه ماری بزرگ زندگی می‌کرد که به عنوان نگهبان هدایای کعبه محسوب می‌شد و حدود ۵۰۰ سال زندگی کرد و در سال ۳۵ عام الفیل عقابی آن را ربود و به کوه اجیاد الصغیر برد. [۲]

عمی و طول و عرض این چاه در کتاب‌های تاریخی شناسانده نشده است.

مسلم است که این چاه تا هنگام بازسازی ساختمان کعبه به وسیله قریش در سال ۳۵ بعثت موجود بود. در این سال که قریش کف و در خانه خدا را حدود ۲ متر بالا آورد، ظاهرا این چاه هم از بین رفت. گفته می‌شود در زمان جرهم، نگهبان چاه قصد دزدی از آن را داشت که سنگی بر او فرود آمد و او راکشت و از آن به بعد، به آن چاه «اخسف» (غایب کننده در زمین) گفتد. [۳]

دو شاخ قوچ

در درون کعبه روبه‌روی در ضلع شرق۷ روی دیوار، دو شاخ قوچ نصب شده بود. این شاخ‌ها، شاخ‌های قوچ بهشتی یا سمبل و نشانه‌ای برای اشاره به آنها بودند.[۴]

هنگامی که کعبه را معطر و خوش‌بو می‌کردند، این شاخ‌ها را نیز معطر و خوش‌بو می‌کردند. زیروآلات و طالاهایی که به کعبه هدیه می‌شد روی آین شاخ‌ها آویزان می‌کردند. این شاخ‌ها در زمان ابن زبیر در درون کعبه جای داشت. و در سال ۶۴ق در آتش‌سوزی مکه سوخت و از بین رفت.[۵]

ستون‌های کعبه

درون کعبه سه ستون چوبی در یک ردیف و از شمال به جنوب وجود دارد که سقف کعبه را نگه می‌دارد. این ستون‌ها به‌دست ابن زبیر در بازسازی کعبه توسط او ایجاد شدند. قبل از آن قریش در سال ۳۵ عام‌الفیل در بازسازی کعبه از سوی آنها، شش ستون درون خانه خدا قرار داده بودند.

امروزه تعداد و محل قرار گرفتن ستون‌ها به همان صورتی که ابن زبیر ایجاد کرد. رنگ ستو‌ن‌ها، قهوه‌ای مایل به سیاه است و در ارتفاعی مناسب، میله‌ای میان ستون‌ها وجود دارد که برخی از آویزه‌های کعبه به آن آویخته می‌شود.

پانویس

  1. مکه در بستر تاریخ، ص۱۰۵.
  2. اخبار مکه و ما جاء‌ فیها من الاثار، ج۱، ص۲۴۲.
  3. المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج۶، ص۲۵۲؛ اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۲۴۴.
  4. اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۲۴۶.
  5. اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، ج۱، ص۲۴۶.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب مکه در بستر تاریخ نعمت‌الله صفری فروشانی، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۶ش است.