بازسازی مسجدالنبی (محمود دوم عثمانی)

بازسازی مسجدالنبی (محمود دوم عثمانی)، در سال 1233ه.ق انجام گرفت. کار بازسازی توسط حاکم مصر در حجاز، ابراهیم پاشابن محمد بن پاشا، صورت پذیرفت.

در این دوره مسجدالنبی و بویژه گنبد آن ترمیم شد. گنبد دوره قایتبای در این وقت، دچار فرسودگی شده‌بود، بدین سبب گنبد تخریب و از نو با سرب ساخته‌شد و به رنگ سبز رنگ‌آمیزی شد.

همچنین علاوه بر گنبد اصلی، گنبدهای کوچکی نیز روی سقف مسجد قرار گرفت.

تعداد رواق‌ها در این دوره افزایش یافت، به‌طوری‌که تعداد آن‌ها از هفت رواق دوره قایتبای به 10 رواق رسید.

صحن مسجد نیز با شن مفروش و گنبدی برای حفظ ذخایر در وسط صحن ساخته شد که به آن قبه الذخائر گفته می‌شد.

درهای مسجدالنبی همان درهای اصلی (باب السلام، باب الرحمه، باب النسا، باب جبرئیل) باقی ماند و وجوه باب السلام با مرمر و کاشی پوشانده‌شد.

آغاز بارسازی و متولی آن

در زمان حکومت محمود دوم، حاکم مصر در حجاز، ابراهیم پاشابن محمدبن پاشا، در سال 1233ه.ق به معماری و بازسازی مسجد اقدام نمود.

رواق

در این زمان مسجد دارای ده رواق بود:

4 رواق در قسمت غربی

3 رواق در قسمت شمالی

3 رواق در قسمت شرقی

ستون ها

ستون‌های روضه از پایین تا نیمه با رخام پوشیده شد و با نقوش گیاهی تزیین یافت.

سقف

در این دوره گنبدهای کوچکی روی سقف مسجد قرار گرفت.

گنبد

در این دوره گنبد بالای قبر(گنبد بیرونی) دچار فرسودگی شد. بدین ترتیب گنبد تخریب و گنبد جدیدی از سرب بنا شد. در این دوره گنبد به رنگ سبز نقاشی شد. این کار در سال 1228ه.ق انجام گرفت و این همان گنبدی است امروز مشاهده می‌شود.

دیوار

دیوارها سفیدکاری شد. اما دیوار قبله با مرمر پوشانده شده‌بود.

در دیوار جنوبی پنجره‌های بزرگی با شیشه‌های رنگارنگ وجود داشت.

در دیوارهای دیگر پنجره‌های کوچک بدون شیشه ایجاد شد.

حجره قبر نبوی

در این دوره، روی حجره قبر نبوی و اطراف آن گنبد قرار داشت.

دیوارهای خارجی قبر نبوی کاشی‌کاری شد.

صحن

صحن با شن مفروش شد.

جایگاهی در وسط صحن برای حفظ ذخایر ایجادشد که به آن قبه الذخائر گفته می‌شد.

درها

درهای این دوره، همان ابواب چهارگانه(باب السلام، باب الرحمه، باب جبرئیل، باب النسا) بود.

سطوح باب السلام با مرمر و کاشی پوشانده‌شد.

پوشش زمین مسجد

سطح زمین با مرمرپوشیده شد. همچنین سطح جناح جنوبی نیز با مرمر پوشانده‌شد.

جستارهای وابسته

مسجدالنبی، بازسازی مسجدالنبی (دوره عثمانی)

منابع

• تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ناجی محمدحسن القادر الانصاری، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، مشعر

• مدینه منوره، تحولات عمرانی و میراث معماری، صالح لمعی مصطفی، ترجمه صدیقه وسمقی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، 1372