بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)
بازسازی مسجدالنبی در دوران بَیبَرس، سلطان مملوکی (658-676ق.)، از بازسازی‌های تاریخی مسجدالنبی در سده هفتم هجری است. در این بازسازی مقصوره‌ای در اطراف قبر نبوی ساخته شد که خانه حضرت فاطمه(س) را نیز شامل می‌شد. همچنین محرابی مُجوّف (میان تهی) در مکان مصلای پیامبر ساخته شد، سقف قسمت شمالی کامل شد و منبری نیز برای مسجد ارسال شد، مناره‌ها، درها و همه وسایل مسجد نیز تجدید شد. محوطه مسجد نیز با سنگریزههای وادی عقیق مفروش شد.
بازسازی دوران بیبرس ویرایش
بیبرس، یکی از سلاطین سلسله مملوکی مصر، از همان آغاز رسیدن به قدرت در سال ۶۵۸ قمری بازسازی مسجدالنبی را در دستور کار قرار داد.[۱] او مصالح مورد نیاز را همراه نجارها و بناها و نیز طبیب و مباشران و هرآن‌چه لازم بود برای بازسازی مسجدالنبی ارسال کرد. همچنین دو تن از امیران خود «جمال الدین محسن الصالحی» و «شهاب الدین غازی الیعموری» را برای نظارت بر ساخت مسجد فرستاد.[۲]
در دوران او اقدامات زیر انجام شد:
سفیدکاری ویرایش
در بازسازی این دوره، منظور زدودن آثار آتش‌سوزی مسجدالنبی در 654 قمری (که در بازسازی‌های قبلی ترمیم نشده بود) دیوارها و ستون‌ها سفیدکاری و رنگ‌آمیزی شد.[۱]
تکمیل بازسازی سقف ویرایش
در این زمان تعمیر سقف مسجد کامل شد. سقفی بالای سقف مسجد ساخته شد چنان‌که پیش از آن نیز بود.[۳] اما سقف شمالی فقط یک سقف داشت. [۴][۵]همچنین قندیل‌هایی بر سقف مسجد قرار گرفت.[۶][۷]
ساخت منبر ویرایش
در سال 666 قمری بیبرس منبری برای مسجد فرستاد.[۸] در این منبر چوبی، نهایت صناعت و ظرافت به‌کار گرفته شد و چوب صندل قرمز و زرد در آن استفاد شده بود.[۹]
بازسازی مناره‌ها ویرایش
در زمان بیبرس، مناره‌ها، درها، مخازن و همه اثاث مسجد، تجدید شد.[۱۰]
رواق‌ها ویرایش
در قسمت شمالی چهار رواق ایجاد شد، در حالی‌که تعداد رواق‌ها در دوره عباسی 5 رواق بود.[۱۱]
محراب ویرایش
در این زمان در مکان مصلای پیامبر، محرابی به شکل مجوف (توخالی)، ساخته شد.[۱۲][۱۳]
مقصوره ویرایش
مقصوره‌ای از جنس چوب به ارتفاع 3/5 متر ساخته شد و در اطراف قبر نبوی[۱۴] و جایی که منسوب به خانه حضرت فاطمه(س) بود قرار گرفت.[۱۵] این مقصوره دارای سه در بود.[۱۶] [۱۷]
مفروش کردن مسجد ویرایش
در این دوره محوطه مسجد با سنگریزههای وادی عقیق موسم به حمره رمله، مفروش شد.[۱۸]
جستارهای وابسته ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ عماره المسجد النبوی، ص 218
- ↑ عماره المسجد النبوی، ص 218
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 123
- ↑ المدینه المنوره، ص 80
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 123
- ↑ عماره المسجد النبوی، ص 223
- ↑ عماره المسجدالنبوی، ص 224
- ↑ المدینه المنوره، ص 80
- ↑ عماره المسجدالنبوی، ص 224
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 123
- ↑ المدینه المنوره، ص 80
- ↑ عماره المسجد النبوی، ص 226
- ↑ عماره المسجد النبوی، ص 227
- ↑ المدینه المنوره، ص 80
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 124
- ↑ المدینه المنوره، ص 80
- ↑ عماره المسجد النبوی، ص 231
- ↑ عماره المسجد النبوی، ص 232
منابع ویرایش
- عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
- عماره المسجد النبوی منذ انشائه حتی نهایه العصر المملوکی، محمد هزاع الشهری، قاهره، مکتبه القاهره للکتاب، 2001
- المدينه المنوره تطورها العمراني و تراثها فی المعماری،صالح لمعی مصطفی، دارالنهضه العربیه، بیروت، 1981م