بنو عبدالاشهل
بنو عبدالاشهل یکی از طایفه‌های بزرگ از قبیله اوس در پیش و صدر اسلام بود. بنو عبدالاشهل، بنو ظفر و بنو حارثه فرزندان عمرو بن مالک بن اوس بودند. برخی گفته‌اند نخستین مسلمانان از اهل مدینه از این قبیله بودند.
بنی عبد الاشهل بزرگ‌ترین و مؤثر‌ترین طایفه اوسی این شاخه است که در تحولات پیش از اسلام حضور برجسته‌ای داشته است. بر پایه سخن ابن‌اثیر، نخستین نبرد آن‌ها با خزرج، نبردی است که بر سر خون یکی از هم‌پیمانانش با بنی‌نجار خزرجی آغاز کرد.[۱]
برخی شخصیت‌ها
حضیر بن سماک
از شخصیت‌های شناخته شده این شاخه، می‌توان از حُضَیر بن سِماک اشهلی یاد کرد که در نبردهای سراره، حاطب بقیع و بعاث، اوس را بر ضد خزرج رهبری کرد. برنامه‌ریزی نبرد بعاث، بزرگ‌ترین نبرد اوس و خزرج که با مشارکت و حضور قبایل و هم‌پیمانان خارجی دو طرف رخ داد، با همت و تلاش وی صورت گرفت و چون در صحنه نبرد اوسیان پا به فرار گذاشتند، او با نیزه خود را مجروح ساخت. این کار وی باعث شد تا اوسیان که پیش از آن شکست خورده بودند، به حمایت از او به میدان بازگردند و نبرد به سود آنان و با کشتن رئیس خزرجیان، عمرو بن نعمان، و آتش زدن خانه و نخلستان‌هایشان به پایان رسید.[۲] او در پی همین جراحت دوام نیاورد و درگذشت.[۳]
معاذ بن نعمان
معاذ بن نعمان اشهلی نیز از رهبران و اشراف این شاخه بود که در نبرد فارع میان بنو‌نجار و بنی‌عبد‌الاشهل، طایفه خود را به نبرد با طایفه خزرجی بنی‌مالک بن نجار برد.[۴] سعد بن معاذ اشهلی از رهبران اوس در دوران پیامبر(ص) فرزند او است.[۵]
نخستین مسلمان از یثرب
اَوسیان معتقدند که ایاس بن مُعاذ اشهلی در یثرب پایین، نخستین یثربی است که دعوت پیامبر(ص) را پذیرفت. به گفته منابع، گروهی از اَوسیان در تدارک نبرد بعاث به مکه آمدند تا از آنان هم‌پیمانی بگیرند. هیات اَوسی متشکل از 15 تن از طایفه بنی‌عبد الاشهل در مکه با پیامبر(ص) دیدار کرد و با دعوت او آشنا شد. در این گزارش، تنها به نام ایاس بن مُعاذ برادر سعد بن مُعاذ و انس بن رافع تصریح شده است. ایاس پس از بازگشتن درگذشت و از آن‌جا که بستگانش تهلیل و تکبیر و تسبیح وی را بارها شنیده بودند، او را مسلمان می‌دانستند.[۶]
برخی گزارش‌ها از اسلامِ زنی اشهلی به نام حوّاء بنت یزید پیش از این دیدار یاد کرده‌اند که اسلام خود را از دیگران پنهان می‌کرد. از این رو، رسول خدا(ص) در دیدار هیات بنی‌عبد الاشهل، درباره او به همسرش قیس بن خطیم سفارش کرد.[۷]
پانویس
- ↑ الکامل، ج1، ص668.
- ↑ الاغانی، ج17، ص85؛ امتاع الاسماع، ج9، ص187.
- ↑ الکامل، ج1، ص662-672، 675؛ امتاع الاسماع، ج9، ص187-188.
- ↑ الکامل، ج1، ص669-670.
- ↑ الاستیعاب، ج2، ص602.
- ↑ السیرة النبویه، ج1، ص427-428؛ الطبقات، ج3، ص334؛ تاریخ طبری، ج2، ص353.
- ↑ الاستیعاب، ج4، ص1814؛ اسد الغابه، ج6، ص73؛ الاصابه، ج8، ص91.