مسجد امام علی (مناخه)
مسجد امام علی (ع) یکی از مساجد تاریخی در مدینه است. این مسجد در محله مناخه در غرب مسجد نبوی قرار دارد. بر اساس گزارش های تاریخی پیامبر در این مکان نماز عید می خواند و حضرت علی(ع) هم به تبعیت از او در این مکان نماز عید برپا می کرد به همین علت این مسجد به نام امام علی(ع) نامگذاری شد. مسجد قدیم دارای معماری بسیار زیبای بوده است با سنگ های بسیار زیبا ساخته شده بود که دارای رواق های بود از جمله رواق قبله که از هفت گنبد پوشانده شده است که بزرگترین آنها گنبد محراب در وسط گنبدهای مسجد قرار داردو بقیه گنبدها گنبدهای کروی شکل با ارتفاع کم است اولین بنای این مسجد در زمان عمربن عبد العزیز بوده است.
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| کاربری | مسجد |
| مکان | عربستان - مدینه |
| مشخصات | |
| وضعیت | فعال |
| معماری | |
| بازسازی | سال 881ق |
موقعیت جغرافیایی
مسجد امام علی در غرب مسجد النبی درمنطقه مناخه [یادداشت ۱] است و فاصله آن تا مسجد النبی 290مترمی باشد وهمچنین این مسجد در شمال غرب مسجد الغمامه نزدیک زقاق الطیار قرار دارد.(عبد العزیز معالم المدینه المنوره بین العماره والتاریخ جلد 1ص486
وجه تسمیه
مسجد را به نام مسجد امام علی (ع) می شناسند چون در برخی منابع آمده امام علی (ع)در این مسجد نماز عید خوانده است آن هم زمانی که عثمان در محاصره مخالفانش بود.در این که آیا امام علی(ع) در این مسجد نماز عید خوانده است یا نه بعضی از مورخان نظراتی داده اند از جمله سمهودی و مطری که گفته اند بعید می دانیم که علی (ع)در محلی نماز عید خوانده باشند در حالی که پیامبر در محل مشخصی نماز می خواندند و گفته اند که امام (ع) همان جای که پیامبر نماز می خوانده نماز خوانده است. .خلاصه الوفا،ص362و مطري، التعريف بما آنست الهجرة، ص49
ویژگی های ساختمان مسجد
مسجد به صورت مستطیل شکل می باشد و دارای رواقی به نام قبله که نماز خانه باشد است . مسجد با سنگ های سیاه و با اندازه هاو شکل های منظمی تراشیده شده که دارای زیبای خاصی می باشد. این مسجد دارای دری است با دو طاق نما که یکی از این طاق ها به عرض 50/1 یک متر و پنجاه سانتیمتر و ارتفاع 50/3 سه مترو پنجاه سانتیمتر می باشد و طاق دوم کوچکتر از طاق اولی است به عرض1 متر و ارتفاع 2 متر می باشد گفته شد که این مسجد دارای رواقی به نام قبله هست که دارای هفت گنبد که بزرگترین آنها گنبد محراب می باشد. ستون ها وطاق های مسجد هم با سنگی مشکی بسیار زیبا پوشیده شده است اما دیگرجاهای مسجد با گچ و آهک سفید رنگ آمیزی شده به گفته مورخان مسجد جدید بسیار شبیه به مسجد قدیم می باشد. عبد العزیز معالم المدینه المنوره بین العماره والتاریخ جلد1 ص490
بنای مسجد
ابن شبه بنای نخست این مسجد را در زمان عمربن عبد العزیز بین سال های 87 تا93 ه ق می داند. (تاریخ مدینه المنوره ابن شبه ج1ص74 این بنا در زمان زین الدین ضیغم در سال 881 بازسازی شده است در این اواخر، بنای کهن این مسجد تخریب و در سال ۱۴۱۱ از نو تجدید بنا گردید و مساحت فعلی آن ۸۸۲ متر مربع است. .(آثار اسلامی مکه و مدینه – رسول جعفریانص320)
پانویس
- ↑ میدان وسیعی که مسجد غمامه و چند مسجد دیگر به نام خلفای نخست در آن قرار گرفته، مناخه نام داشته یا بعدها به این نام تبدیل شده است. مناخه محلّ فرود شتران بود که مسافرانِ زائر، از آن‌جا به عنوان بارانداز استفاده می‌کردند. این میدان وسیع در کنار شهر، از زمان رسول خدا(صلی الله علیه وآله) محل اقامه نماز عید بوده و هر سال، آن حضرت و سپس خلفاء، در جایی از آن، به نماز می‌ایستادند
منابع
- آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان، تهران، مشعر،1390 ش.
- تاریخ مدینه المنوره، ابن شبه النمیری، قم، دارالفکر ، 1410ق.
- معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ،عبدالعزیز کعکی،بیروت، دار مکتبه الهلال، 2007.
- خلاصه الوفاء بأخبار دار المصطفي، السمهودي، تحقيق: علي عمر، القاهرة، مكتبة الثقافة الدينية، ١۴٢٧ه. ق.
- التعريف بما آنست الهجرة، جمال الدین محمد بن احمد المطری، ریاض، اداره الملک عبد العزیز، 1426ه ق.