مسجد الاجابه (مدینه)

مسجد الاجابه از مسجدهای کهن شهر مدینه است. این مسجد که در محله بنی معاویه بن مالک قرار داشته به این نام نیز خوانده شده است. پیامبر در این مسجد نماز خواند. گزارش‌ها حاکی از آن است که این مسجد ساختمانی کهن داشته که قرن هفتم ویران شده بود اما بعدا در قرن نهم و احتمالا بار دیگر در عصر عثمانی بازسازی شد. آخرین بار این مسجد در سال 1418 قمری بازسازی شد.

موقعیت کنونی

مسجد الاجابه در شمال شرق بقیع قرار دارد. در کناره خیابان ملک فیصل و حدود ۵۸۰ متر از مسجدالنبی فاصله دارد.^[۱]

پیدایش و نام مسجد

مسجد الاجابه در محله یا روستای بنی معاویه در مدینه قرار داشت^[۲] و از همین رو به مسجد بنی معاویه بن مالک نیز شناخته شده است.^[۳] گزارش منابع به‌گونه‌ای است که گویا از این مسجد از زمان پیامبر ساخته شده بود.^[۴] روایات حاکی از این است که پیامبر(ص) در این مسجد نماز خواند و دعا کرد و به اصحاب اطلاع داد که از خدا خواستم که امت من دچار گرسنگی و غرق و اختلاف داخلی نشوند. دو خواسته اول اجابت شد و خواسته آخر اجابت نشد.^[۵] از این رو است که این مسجد را مسجد الاجابه نامیده‌اند.

تاریخچه بنا

قدیم‌ترین اطلاع درباره بنای مسجد اجابه، گزارشی ابن زباله (تاریخ‌نگار مدینه در قرن هفتم) است. در زمان او یعنی در نیمه نخست سده هفتم، این مسجد ویران شده بود و تنها ستون‌ها و محراب آن باقی مانده بود.^[۶]مطری در نیمه قرن هشتم نیز به خراب بودن مسجد اشاره می کند.^[۷]اما سمهودی حدود یک قرن بعد در اواخر قرن نهم گزارش می‌کند که مسجد بازسازی شده اما ستون‌هایی که ابن نجار از آن صحبت کرده باقی نمانده است.^[۸] احتمالا مسجد در زمان او سقف نداشته است.^[۹] عباسی در قرن دهم نیز این مسجد را بنایی چهاردیواری و بدون سقف با محرابی بزرگ توصیف کرده است^[۱۰]

گزارش شده که در نیمه سده چهاردهم قمری مسجد الاجابه معماری سنگی به سبک عثمانی و یک گنبد داشت اما خراب شده^[۱۱] بود تا اینکه در سال ۱۹۷۹ / ۱۳۹۹ قمری بازسازی شد^[۱۲] و بار دوم در سال ۱۴۱۸ قمری بازسازی شد و توسعه یافت و مساحت آن حدود ۲۱۰۰۰ متر مربع است. این مسجد یک گنبد هشت ضلعی و یک گلدسته دارد.^[۱۳]

پانویس1

↑ مساجد الاثریه، ص ۳۳؛ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴،‌ مجلد۲، ص 187
↑ التعریف بما انست الهجره، 140
↑ وفاء الوفا، ج۳، ص ۱۷۹
↑ مساجد الاثریه، ص ۳۶
↑ مساجد الاثریه، ص 34-35
↑ الدره الثمینه، ص 128
↑ التعریف بما انست الهجره، ص 140
↑ وفاء الوفاء، ج۳، ص181
↑ معالم المدینه النوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، مجلد 2، ص 196
↑ عمده الاخبار، ص 150
↑ آثار المدینه المنوره، ص۱۳۷
↑ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴،‌ مجلد ۲، ص ۱۹۸
↑ مساجد الاثریه، ص۳۴؛ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد ۲، ص ۲۱۰

[1] مساجد الاثریه، ص ۳۳؛ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴،‌ مجلد۲، ص 187

[2] التعریف بما انست الهجره، 140

[3] وفاء الوفا، ج۳، ص ۱۷۹

[4] مساجد الاثریه، ص ۳۶

[5] مساجد الاثریه، ص 34-35

[6] الدره الثمینه، ص 128

[7] التعریف بما انست الهجره، ص 140

[8] وفاء الوفاء، ج۳، ص181

[9] معالم المدینه النوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، مجلد 2، ص 196

[10] عمده الاخبار، ص 150

[11] آثار المدینه المنوره، ص۱۳۷

[12] معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴،‌ مجلد ۲، ص ۱۹۸

[13] مساجد الاثریه، ص۳۴؛ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد ۲، ص ۲۱۰

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]


مسیریابی در حال بارگیری نقشه... {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"300px","height":"250px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"zoom":13,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"image layers":[],"overlays":[],"resizable":false,"fullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"cluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","clicktarget":"https://www.google.com/maps/search/?api=1\u0026query=24.4722212631889,39.6184726837923","imageLayers":[],"locations":[{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u0645\u0633\u062c\u062f \u0627\u0644\u0627\u062c\u0627\u0628\u0647\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"\u0645\u0633\u062c\u062f \u0627\u0644\u0627\u062c\u0627\u0628\u0647\n","link":"","lat":24.4722212631889,"lon":39.6184726837923,"icon":""}],"imageoverlays":null}