مسجد سبق

مسجد سَبْق یکی از مساجد قدیمی شهر مدینه است. این مسجد به دلیل موقعیت تاریخی و فرهنگی‌اش و همچنین ارتباط آن با دوران پیامبر اسلام(ص)، اهمیت ویژه‌ای دارد. ساختمان مسجد هم‌اکنون در سال 2024م وجود ندارد و در عملیات های عمرانی عربستان تخریب شده است.

مسجد سبق

اطلاعات اوليه
مکان	عربستان * مدینه *
کاربری	مسجد
جنبه دینی
بزرگداشت نزد	مسلمانان
وابسته به دین/مذهب	اسلام
باورها	نماز خواندن پیامبر(ص) در محدوده این مسجد
آیین‌ها	اقامه نماز جماعت
تاریخ بنا
زمان پایه‌گذاری	قرن اول هجری
بنیانگذار	عمر بن عبدالعزیز
وضعیت فعلی
وضعیت بنا	مفقود
مسیریابی در حال بارگیری نقشه... {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"300px","height":"250px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"zoom":13,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"image layers":[],"overlays":[],"resizable":false,"fullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"cluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","clicktarget":"https://www.google.com/maps/search/?api=1\u0026query=24.473037,39.604966","imageLayers":[],"locations":[{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u0645\u0633\u062c\u062f \u0633\u0628\u0642\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"\u0645\u0633\u062c\u062f \u0633\u0628\u0642\n","link":"","lat":24.473037,"lon":39.604966,"icon":""}],"imageoverlays":null}

پیشینه

پیامبر اسلام(ص) در محدوده مسجد سبق نماز خوانده است. ایشان در این محدوده که در مسیر مسابقه اسب‌ها بوده، می‌نشست و مسابقه را مشاهده می‌کرد.

پیدایش و نام مسجد

بنای اولیه مسجد در عهد عمر بن‌ عبدالعزیز در میانه حکومت وی بر مدینه(بین سال‌های 87-93ق) ساخته شد.

در قرن نهم هجری سید محی‌الدین حنبلی در این محدوده، مسجدی می‌سازد که به نظر می‌رسد تأسیس بنای مجدد مسجد سبق بوده که در طول زمان مفقود شده بود.

تاریخچه جدید بنا و تخریب

در عهد شریف پاشا (1303ق/1885م) تجدید بنای این مسجد با سنگ و سفیدکاری اجزای بنا، صورت گرفت.

اتمام مأذنه مربعی شکل مسجد و برخی بخش های دیگر نیز در ابتدای عهد سعودی شکل گرفت. به گفته احمد خیاری(درگذشت: 1380ق/1960م)، محقق مدینه‌شناس، حکومت سعودی توجه زیادی جهت مرمت و توسعه بنا، تهیه فرش و تعیین خدمه مسجد به خرج داده و در نتیجه این مسجد جزو مساجد بزرگ مدینه شده بود.

در زمان ملک فیصل(1391ق) نیز تجدید و ارتقاء ساختمان مسجد اجرایی شده است. همچنین به نوشته خیاری، در سال 1425ق/2005م وزارت اوقاف عربستان اقدام به انهدام ساختمان مسجد با هدف توسعه آن می‌کند؛ اما اتمام پروژه بنای جدید مسجد سبق، به علت مشکلات اداری و مالی متوقف مانده و در حال حاضر زمین مسجد در محدوده زیرگذر غربی مسجد النبی (طریق سلطانة) قرار دارد و از یادها رفته است.

نگارخانه

• 
• 
• 

منابع

• معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
• تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة.