ویکی حج:شیوه‌نامه ارزیابی مقالات

نسخهٔ تاریخ ‏۲۲ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۵۶ توسط Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
این شیوه‌نامه به‌روزرسانی و تکمیل خواهد شد

ملاحظات ارزیابی مقالات از نظر علمی

انتظار می‌رود ارزیابان علمی محتوای ویکی حج این نکات را در نظر بگیرند:

  • مخاطبان ویکی حج عموم مردم هستند.
  • اصل بر حفظ اختصار، پرهیز از پرگویی، حفظ سادگی زبان و حفظ ارتباط محتوا با موضوع حج و زیارت و حرمین است. مثلا درباره یک شخصیت فقط موضوعاتی باید تاکید شود که مرتبط به حج یا حرمین باشد. باقی جنبه‌های یک شخصیت مورد بحث در ویکی نیست.
  • ساختار و تیتر بندی در مقالات ویکی بر اساس مخاطب و اقتضائات فضای مجازی تنظیم میشود و با مقالات چاپی در مجلات و دانشنامه‌ها متفاوت است
  • ویکی یک دانشنامه است و قرار نیست مسائل یا نتایج تازه پیشنهاد کند. همچنین هرگونه نتیجه گیری بدون ارجاع به مآخذ، داوری درباه موضوعات، سوگیری و استفاده از تعابیر ارزشی (جز به شکل محدود درباره معصومان) مخالف اصل بی‌طرفی است.
  • اندازه و ساختار مقالات بر اساس ارتباط با سایر مقالات سامان می‌یابد. اصل بر این است که تا جای ممکن مقالات کوتاهِ مرتبط ایجاد شود تا اینکه تمام جوانب یک موضوع در یک مقاله بررسی شود. از این رو مثلا وقتی مقاله درباره یک نویسنده است، معمولا محتوای کتابش در مقاله مستقلی بحث می‌شود که خواننده توسط لینک های داخلی باید به ان راهنمایی شود. انتظار می‌رود این موضوع در ارزیابی جامعیت مقالات لحاظ شود.
  • از ارزیابان انتظار می‌رود نکات اصلاحی را به صورت راهنمای اصلاح برای نویسنده شرح دهد.
  • جنبه‌های بصری و فنی مقالات توسط تیم ویکی حج ارزیابی می‌شد. آنچه مورد تاکید است ارزیابی مقالات از نظر صحت اطلاعات و ارجاعات و سایر جنبه‌های علمی و محتوایی است.
  • مقالاتی که برای ارزیابی ارسال می‌گردد مقالات تکمیل شده است. اما این به معنای ثبات و عدم تغییر مقالات در آینده نیست. مقالات ویکی در دوره‌های زمانی، ویرایش، تکمیل یا تلخیص می‌شوند.

شاخص‌های ارزیابی

جدول معیارهای ارزیابی مقاله
محور ارزیابی شاخص‌ها
سختی مقاله
  • ✓ در دسترس‌بودن منابع
  • ✓ تخصصی بودن عنوان
  • ✓ وجود پژوهش‌های مشابه
  • ✓ چندبعدی بودن موضوع
  • ✓ زبان منابع (فارسی و غیرفارسی)
ویکی‌سازی
  • ✓ تغییرمسیر
  • ✓ کیفیت لینک‌دهی
  • ✓ استفاده از جعبه اطلاعات
  • ✓ تصویر (تناسب، کیفیت و درج توضیح)
  • ✓ رده‌بندی
  • ✓ ناوبری
  • ✓ الگوهای پیامی و محتوایی
ساختار و شناسه
  • ✓ نمایندگی شناسه از متن / جامع و مانع بودن
  • ✓ تناسب تیترها با محتوا
  • ✓ کیفیت تیترها (کلیشه، تعداد و...)
  • ✓ تقدم و تأخر بخش‌ها بر اساس اهمیت و ارتباط با تشیع
  • ✓ متناسب‌بودن سرشناسه
گزارشی‌نویسی
  • ✓ جانبداری و طرفداری در ادبیات و لحن
  • ✓ قضاوت و داوری
  • ✓ نتیجه‌گیری
  • ✓ وزن دیدگاه‌ها
  • ✓ دخیل‌کردن پیش‌فرض‌ها
  • ✓ تحقیقی‌نویسی / تحقیق دست اول
جامعیت و علمیت
  • ✓ پوشش همه جوانب موضوع
  • ✓ پوشش همه دیدگاه‌های مطرح
  • ✓ بیان جایگاه موضوع / چرایی نگارش مقاله در دانشنامه
  • ✓ رویکرد شیعی
قابل فهم بودن
  • ✓ ساده‌نویسی
  • ✓ واضح‌نویسی
  • ✓ ادبیات تخصصی و حوزوی
اثبات‌پذیری و اعتبار منابع
  • ✓ بررسی اعتبار منابع (تخصصی و اصلی)
  • ✓ تناسب ادعا و محتوا
  • ✓ ارجاع به منابع مکتوب و سایت
  • ✓ همخوانی ادعا با منابع
زیاده‌نویسی
  • ✓ طولانی‌نویسی
  • ✓ تکرار و عبارت‌پردازی
  • ✓ جزئیات بی‌اهمیت و کم‌ارزش / عدم توجه به اولویت مقاله
  • ✓ مطالب غیرشیعی که رویکرد شیعی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد
  • ✓ تعدد ارجاعات برای یک گزاره مگر در موارد خاص
  • ✓ شرح واضحات مانند ذکر تاریخ تولد و وفات یا مفهوم‌سازی غیرضروری
خلاقیت
  • ✓ خلاقیت در انتخاب تیتر
  • ✓ طراحی جدول، الگو، نقشه، گاهشمار و...
ویراستاری
  • ✓ رعایت علائم سجاوندی و نیم‌فاصله
  • ✓ روان‌نویسی
  • ✓ رعایت شیوه‌نامه ارجاع