مقبره سیدمحمد مجاهد
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| تأسیس | 1246ق |
| کاربری | زیارتگاه؛ مقبره |
| مکان | بین‌الحرمین کربلا |
| مشخصات | |
| وضعیت | فعال |
مقبره سیدمحمد مجاهد، متعلق به عالم و فقیه بزرگ سیدمحمد مجاهد است و در بین‌الحرمین کربلا واقع است.
سیدمحمد طباطبایی (۱۱۸۰- ۱۲۴۲ق)، معروف به سیدمحمد مجاهد، از فقیهان شیعه در قرن دوازدهم و سیزدهم قمری است. وی در کربلا نزد فقیهانی چون پدر و پدر زنش، علامه بحرالعلوم تحصیلاتش را به پایان برد و در زمان حیات پدر به اصفهان هجرت نموده و در آنجا به تدریس و تحقیق مشغول بود. پس از درگذشت پدر (۱۲۳۱ق) به کربلا برگشت و مرجعیت شیعیان را بر عهده گرفت.
وی در زمان تعرض روس‌ها به خاک ایران فتوای جهاد داد و خودش نیز اول به تهران و بعد به تبریز رفت. اما این جنگ به خاطر بی‌کفایتی شاه قاجار و برخی علل دیگر شکست خورد. سیدمحمد در راه برگشت از تبریز در قزوین از دنیا رفت و برای دفن به کربلا منتقل گردید.
مقبره ایشان در حاشیه شمالی بین‌الحرمین واقع شده و بنای کوچکی با گنبد کاشی‌کاری‌شده بر روی آن وجود دارد.
معرفی اجمالی سیدمحمد مجاهد
سیدمحمد طباطبایی کربلایی، معروف به سیدمحمد مجاهد، فرزند سیدعلی طباطبایی صاحب ریاض، از علمای نیمه اول قرن سیزدهم هجری است. او فرزند سیدعلی طباطبائی صاحب ریاض است و پدربزرگ وی از ناحیه مادر، علامه آقا محمدباقر وحید بهبهانی (متوفای 1205 ه. ق)، فقیه بزرگ شیعه در قرن دوازدهم هجری بود.
سیدمحمد مجاهد، حدود سال 1180 ه. ق، در کربلا به دنیا آمد و نزد پدرش و نیز علامه سیدمهدی بحرالعلوم، به آموختن علوم دینی پرداخت. سپس به اصفهان مهاجرت کرد و در آنجا، به تدریس و تالیف پرداخت. پس از وفات پدرش، به کربلا بازگشت و مدتی نیز در کاظمین اقامت نمود.[۱]
فتوای جهاد
به دنبال تعرض روسیه به مردم و خاک ایران که به دوره دوم جنگ‌های ایران و روس منجر شد، عباس میرزا، فرزند فتحعلی‌شاه قاجار، سیدمحمد طباطبایی را از وضعیت آگاه کرد و از وی یاری خواست. او نیز به جهاد علیه روسیه، فتوا داد که بعد از آن، به لقب «مجاهد»، شهرت یافت. سپس همراه جمعی از علما و طلاب، به تهران رفت و علما را به پایتخت دعوت کرد و با حضور علما در تهران، جنبش عظیمی، میان مردم برای جهاد با روسیه پدید آمد.
سپس آیت‌الله مجاهد و تعداد دیگری از علما، به تبریز مهاجرت کردند. دوره دوم جنگ‌های ایران و روس که با پشتیبانی و حمایت علما آغاز شد، به علت بی‌کفایتی شاه قاجار و برخی اشتباهات در سپاه ایران، به شکست نیروهای ایران منجر شد. در این میان سیدمحمد مجاهد در تبریز دچار سوء‌هاضمه شد و در مسیر بازگشت به تهران، در سیزدهم جمادی‌الثانی 1242 ه. ق، در قزوین از دنیا رفت. جنازه‌اش را به زادگاهش کربلا منتقل کردند و در بین‌الحرمین به خاک سپردند.[۲]
موقعیت مقبره
مقبره وی، در حاشیه شمالی بین‌الحرمین واقع است و شامل اتاق هشت ضلعی کوچکی است که بالای آن، گنبد بسیار کوچکی با پوشش کاشی‌کاری وجود دارد. نمای بیرونی مقبره، دارای پوششی از سنگ مرمر است و بالای دیوارهای آن، گرداگرد مقبره، کتیبه‌هایی حاوی قصیده‌ای به زبان عربی در مدح سیدمجاهد، به چشم می‌خورد.
بسیاری از نوادگان سیدمحمد مجاهد، از علما و فقهای شیعه بودند که برخی از آنان نیز در مجاورت وی، به خاک سپرده شده‌اند که از آن جمله می‌توان به سیدمحمدعلی طباطبایی (1302- 1381 ه. ق)، از شاگردان میرزا محمدتقی شیرازی، اشاره کرد.[۳]
پانویس
منابع
- روضات الجنات في احوال العلماء والسادات، محمدباقر الموسوي الخوانساري، ط ١، بيروت، دار الاسلامية، ١۴١١ه. ق - ١٩٩١م.
- گلشن ابرار، جمعى از پژوهشگران حوزه علميه قم، زير نظر: پژوهشكده باقرالعلوم(ع)، چاپ ٣، قم، معروف، ١٣٨۵ه. ش.
- دفناء في العتبة الحسينية المقدسة، حميد مجيد هدّو و سامي جواد كاظم، كربلاء، الامانة العامة للعتبة الحسينية المقدسة، ١۴٣٢ه. ق - ٢٠١١م.