آتش‌سوزی در آستان عسکریین(ع)
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب را کاربر:Abbasahmadi1363 در تاریخ ۲۷ مهر ۱۳۹۸ برای جلوگیری از تعارض ویرایشی قرار داده است. لطفا بدون توافق با کاربر فوق برچسب را برندارید. |
رویداد
در سال ۱۱۰۶ق. حادثه‌ای، منجر به آتش‌سوزی در آستان مقدس امامین عسکریین(ع) شد. در این رویداد، فرش‌های روضه، ضریح، چوب‌ها و درهای حرم سوخت.[۱]
علت
بی‌مبالاتی رومی‌ها و گروهی از اعراب، که سامرا را در اختیار داشته و به روضه آستان عسکریین کمتر اعتنا می‌کردند دلیل این آتش‌سوزی دانسته شده است. سادات و بزرگان، به واسطه ستم‌گری از سامرا کوچ کرده و آستان آن دو امام(ع)، به دست این افراد افتاده بود. از جمله بی‌اعتنایی آن‌ها موردی بود که باعث آتش‌سوزی شد؛ یک شب، چراغی را در محل نامناسب در داخل روضه قرار داده بودند؛ از فتیله آتش به فرش اثر گذاشته، کم‌کم به چوب‌ها رسیده و سرانجام آتش سوزی ادامه یافت. کسی حضور نداشت تا آتش را خاموش کند. فرش‌ها و ضریح و چوب‌ها و درهای حرم در آتش سوخت.[۱]
حاشیه
این رویداد، حاشيه هايى را در جامعه وقت به وجود آورد كه شعاع آن، به باورها نیز رسید. محمدباقر مجلسی، اين آتش‌سوزى را موجب سستى عقيده برخی از شيعيانِ ضعيف الاعتقاد و مستمسكى براى دشمنان امامان(ع) دانسته،[یادداشت ۱] و در کتاب معروف خود، بحارالانوار، به این حاشیه پاسخ گفته است. وی این چنین پيش‌آمدها را موجب زيان به مقام امامان(ع) ندانسته و «خشم خدا بر مردم» معرفی کرده است. به باور او، ضرورتى ندارد كه خدا پيوسته معجزه بکند؛ زيرا اعجاز تابع مصالح كلّى و اسرار بسيار ريز و مهمى است كه ما نمي‌توانيم پى به موقعيت و يا عدم موقعيت ظهور معجزه ببريم. وی، اين را خود، نوعى امتحان و آزمايش براى مردم دانسته است. سپس رویدادهایی شبیه آتش‌سوزی سامرا را در بارگاه حضرت محمد(ع) و کعبه برشمرده که عبارتند از:
- يحيى بن سعيد، در كتاب خود جامع الشرائع، در رمضان ۶۵۴ق، از آتش گرفتن سقف‌های مسجدالنبی(ص) و منبر پیامبر(ص) خبر داده است.نویسنده کتاب عيون التواريخ، كه از عالمان اهل سنت است، دلیل این آتش‌سوزی را شمعدانی دانسته که یکی از خادمان در خزانه آویزان کرده است؛ شعله آن به سقف رسیده و تلاش مردم برای خاموش کردن آن سودی نداشته است؛ در نتیجه، تمام سقف‌هاى مسجد سوخته، برخی از پايه‌ها خراب شده و گچ‌‌هاى ديوار ريخته است. سقف حجرۀ پيامبر نيز سوخته و هرچه باقيمانده بود روى زمين ريخت. فردا صبح كه جمعه بود، مردم محل نماز را تغيير دادند.
- قرامطه، كعبه را ويران كردند و حجر الأسود را از آنجا برداشته، در مسجد كوفه نصب كردند.
مجلسی، پس از برشمردن این موارد، تاکید کرده معجزه‌اى که با قدرت غير عادى از این رویدادها پيش‌گيرى کند دیده نشده است؛ اگر چه وی معتقد است معمولاً در چنين رخدادهایی، آثار خشم خدا بر مخالفين در آن نواحى، با فاصلۀ زمانی کمی آشكار شده است؛ چنانچه در آتش‌سوزى سامرا نیز خشم خدا بر اين گروه، آشكارا ديده شده است.[۱]
بازسازی
هنگامی که خبر آتش‌سوزى سامرا به سلطان حسين صفوى رسيد، دستور داد ویرانی‌ها را با هزینه آن دولت، بسيار عالى بازسازی کنند. چهار صندوق مجلّل و ضريحى مشبك که آن را چون آسمان زيبا و درخشان توصیف کرده‌اند، ساخته و نصب شد.[۱]
پانوشت
- ↑ آنان توقع داشتند، آتش‌سوزی با معجزه یا کرامت، خاموش شود. این توقع، باعث ایجاد سستی در برخی موافقان، و سرزنش در برخی مخالفان شده بود.