کوه الرایه

از ویکی حج

نام

کوه الرایه، در گذشته، به نام ذباب خوانده می‌شد.[۱] به گمانِ برخی، سببِ نامگذاری آن به الرایه[یادداشت ۱]، این است که پرچم اسلام بر بالای این کوه برافراشته می‌شد، یا آنکه پرچم شورشیان واقعه حرّه در آنجا نصب شد.[۲]


علت نام گذاری این کوه به ذباب آن است که ذباب نام پرنده یا قسمت برنده شمشیر است.[۳] و در بعضی از کتب به معنی زنبور عسل نیز آمده است.[۴] بعضی گویند نام کسی است که در دوران اموی در کنار این کوه گردن زده شده است[۵]

مکان

این کوه، در شمال شهر مدینه، در نزدیکی[۲] و در شرق کوه سَلْع[۱] و میان کوه احد و کوه سلع قرار دارد.[۲]

‌اهمیت

کوه الرایه،‌ یکی از مناطق مهم مدینه از نظر تاریخی شمرده شده است؛‌ زیرا آثار خندقی که در ماجرای جنگ احزاب کنده شد از میان رفته و این کوه، نشانه خوبی برای یافتن مسیر احتمالی این خندق است.[۶]

مسجد ذباب

روی این کوه، مسجد ذباب قرار دارد، که به آن «قرین» و «الرایه» نیز گفته شده است.[۱] این مسجد، در جایی ساخته شده که حضرت محمد(ص) بر آن خیمه‌ای بر پا کرد. مسجد ذباب،‌ مساحتی کوچک داشته[۲] و در سال ۱۴۰۶ق. بنای مخروبه آن و محرابی که به سختی دیده می‌شده گزارش شده است.[۷]

در تاریخ

در جریان جنگ احزاب، چادری برای حضرت محمد(ص) بالای این کوه نصب شد که از آنجا به عملیات مقدماتی مسلمانان در کندن خندق و تعیین محل آن نظارت می‌کرد.[۲]

در جریان دو غزوه خیبر و تبوک، حضرت محمد(ع) پرچمش را روی این کوه نصب کرد؛ وقتی مسلمانان آن را دیدند برای جهاد بیرون رفتند.[۷]

سلمة بن الاکوع، روی این کوه ایستاده و با فریاد، مردم را از سرقت شتران حضرت محمد(ص)، توسط عیینة بن حصن آگاه کرد. حضرت محمد(ص) بیرون رفته و غزوه غابه شکل گرفت.[۸]

منابع


این مقاله برگرفته از مقاله بررسی جغرافیای طبیعی مدینه یحیی جهانگیری و علی اصغر کریم خانی، فصلنامه میقات حج، دوره ۲۶، ش۱۰۳، بهار ۱۳۹۷، ص۷۹–۱۰ است.

مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، احمد فیومی، مؤسسة دارالهجرة، قم، ۱۴۱۴ق.

معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، عبدالعزيز كعكى، دار و مكتبه الهلال، بيروت، 1419ق.

المغانم المطابه فی معالم طابه، مجدالدین فیروز آبادی، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنوره، مدینه، ۲۰۰۲م.

مفردات الفاظ قرآن، راغب اصفهانی، دارالکتب العلمیه، قم، بی‌تا.

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ المغانم المطابه فی معالم طابه، ص۱۴۶.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ آثار اسلامی مکه و مدینه، ج۱، ص۳۶۳.
  3. مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، ص۲۰۶.
  4. مفردات الفاظ قرآن، ص325.
  5. ج1، ص266.
  6. معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1، ص267.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ الدر الثمین، ص١٧١.
  8. الدر الثمین، ص۱۷۲.


خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «یادداشت» وجود دارد، اما برچسب متناظر با <references group="یادداشت"/> یافت نشد.