مسجد آصفیه

مکان

مسجد آصف در عراق، بغداد، محله شورجه و در خیابان جمهوری قرار دارد. این مسجد نزدیک مدرسه مستنصریه و مشرف به رود فرات است.

پیشینه

این مسجد، در اصل یک دارالقرآن وابسته به مدرسه مستنصریه بغداد بود که گفته می‌شود در سال 1017ق، محمد چلبی، آن را به یک تکیه یا خانقاه طریقت مولویه تبدیل کرد و در آن زمان، به نام «مولاخانه» نامیده شد.

سپس در دوره ژداوود پاشا والی عثمانی (ح. 1232- 1241ق)، بازسازی و به مسجد تبدیل شد و ازآن‌پس با انتساب به داوود پاشا که ملقب به آصف ‌الزمان بود، به مسجد آصفیه نامیده شد.

مدفونان

نوشتار اصلی: مقبره شيخ كلينى و شيخ كراجكى

برخی نویسندگان شیعه، یکی از دو قبر در این مسجد را متعلق به محمد بن یعقوب کلینی (م. ۳۲۸ یا ۳۲۹ق) دانسته‌اند. به باور اهل سنت بغداد، قبری که به شیخ کلینی منسوب است، قبر حارث محاسبی، از صوفیان سده چهارم قمری است. برخی، این مقبره را مدفن یکی از خلیفه‌های عباسی دانسته و برخی این باور را رد کرده‌اند. در باوری دیگر، این مقبره متعلق به ابومحمدحسن بن قاسم بن هبة الله نیلی از شخصیت‌های نیمه دوم سده هفتم قمری است.

قبر دیگر، به ابوالفتح محمد بن علی بن عثمان، معروف به شیخ کراجکی از عالمان شیعه در نیمه نخست سده پنجم قمری منسوب است.

بنا

مساحت مسجد، نزدیک به ۶۰۰ متر است و دارای سه ورودی است که دو ورودی، متصل به شبستان مسجد و ورودی سوم، متصل به مقبره است. اتاق مقبره، مربع شکل و طول هر ضلع آن، هفت متر است. قبر منسوب به شیخ کلینی، میان اتاق قرار دارد و روی آن، یک صندوق چوبی مشبک، نصب‌شده است. قبر منسوب به شیخ کراجکی نیز در همین اتاق قرار دارد. همچنین مسجد، دارای یک گلدسته و دو گنبد آبی سبزرنگ است که یکی از این دو گنبد، بر اتاق مقبره قرار دارد.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم. بخش «مقبره شیخ کلینی و شیخ کراجکی‌»، ج1، ص362، است.