افاضه از مکه به منا و عرفات
افاضه از مکه به منا و سپس به عرفات اولین مرحله از جابجایی های حاجیان در اعمال حج است.
از آن‌جا که به اجماع فقیهان، بیتوته شب عرفه در منا مستحب است،[۱] فقیهان امامی و اهل‌سنت بیرون آمدن حج‌گزار از مکه به سوی منا را در روز ترویه* (هشتم ذی‌حجه) مستحب دانسته‌اند.[۲] البته درباره هنگام حرکت از مکه، اختلاف است. به باور مشهور امامیان، میان امیر الحاج و دیگر حج‌گزاران تفاوت است؛ زیرا حرکت امیر الحاج باید به گونه‌ای باشد که نماز ظهر و عصر روز ترویه را در منا بخواند. اما دیگر حاجیان مستحب است پس از ادای نماز ظهر و عصر در مکه، روانه منا شوند.[۳][۴] فقیهان حنفی،[۵] مالکی،[۶] شافعی[۷] و حنبلی[۸] بدون فرق نهادن میان امیر الحاج و دیگران بر این باورند که مستحب است حرکت حاجیان از مکه در زمانی باشد که بتوانند نماز ظهر را در ابتدای وقت در منا بخوانند. نظر‌اندکی از امامیان نیز همین است.[۹] البته شماری از شافعیان هنگام حرکت به منا را پس از ظهر دانسته‌اند.[۱۰] به باور فقیهان امامی و اهل سنت، بیرون آمدن از مکه به سوی منا پیش از هنگام مقرر مکروه است،[۱۱] هر چند فقیهان امامی کسانی چون پیران و بیماران را از این حکم استثنا کرده‌اند.[۱۲] همچنین بر پایه فقه شافعی، چنانچه روز هشتم ذی‌حجه با جمعه هم‌زمان باشد، باید حج‌گزار پیش از طلوع فجر، روانه منا شود؛ زیرا سفر کردن پس از طلوع فجر و پیش از زوال، برای کسی که نماز جمعه بر او واجب است ولی امکان اقامه آن را در منا ندارد، حرام به شمار می‌رود.[۱۳] در روز عرفه، حج‌گزاران باید به عرفات کوچ کنند. به باور مشهور امامیان، هنگام افاضه از منا به عرفات پس از طلوع فجر روز نهم ذی‌حجه برای همگان و پس از طلوع آفتاب برای امیر الحاج است[۱۴] و بیرون آمدن از منا پیش از طلوع فجر کراهت دارد[۱۵] ؛ چنان‌که عبور از وادی محسر* پیش از طلوع مکروه شمرده شده است.[۱۶] از نظر فقیهان اهل سنت هم بهترین هنگام حرکت از منا به سوی عرفات، پس از طلوع آفتاب روز عرفه است.[۱۷] فقیهان امامی و اهل سنت برای افاضه از مکه به منا و از آن‌جا به عرفات، آدابی برشمرده‌اند: ا. تلبیه.[۱۸] ب. خواندن دعای ویژه.[۱۹] ج. خواندن سوره قدر.[۲۰] د. تهلیل (گفتن لا اله الا الله).[۲۱] ه. داشتن آرامش و وقار.[۲۲]
پانویس
منابع
- ↑ السرائر، ج1، ص521؛ المغنی، ج3، ص423؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج1، ص377.
- ↑ السرائر، ج1، ص521؛ المغنی، ج3، ص423؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج1، ص377.
- ↑ المبسوط، طوسی، ج1، ص365؛ تذکرة الفقهاء، ج8، ص163.
- ↑ الکافی، ج4، ص454؛ التهذیب، ج5، ص167-170.
- ↑ المبسوط، سرخسی، ج4، ص52.
- ↑ الشرح الکبیر، ج2، ص43؛ مواهب الجلیل، ج4، ص17.
- ↑ المجموع، ج8، ص83.
- ↑ المغنی، ج3، ص423.
- ↑ جمل العلم و العمل، ص109.
- ↑ اسنی المطالب، ج1، ص466؛ المجموع، ج8، ص83.
- ↑ مستند الشیعه، ج12، ص204؛ جواهر الکلام، ج19، ص10؛ نیل الاوطار، ج5، ص132.
- ↑ السرائر، ج1، ص586؛ تحریر الاحکام، ج1، ص603.
- ↑ مغنی المحتاج، ج1، ص495-496.
- ↑ الاقتصاد، ص306؛ السرائر، ج1، ص585؛ تحریر الاحکام، ج1، ص603.
- ↑ مدارک الاحکام، ج7، ص391؛ تحریر الاحکام، ج1، ص603.
- ↑ السرائر، ج1، ص585؛ کشف الرموز، ج1، ص360؛ مختلف الشیعه، ج4، ص233.
- ↑ المغنی، ج3، ص424؛ الشرح الکبیر، ج2، ص43؛ الدر المختار، ج2، ص503.
- ↑ السرائر، ج1، ص584-585؛ البحر الرائق، ج2، ص588؛ نیل الاوطار، ج5، ص135.
- ↑ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص537-540؛ النهایه، طوسی، ص250.
- ↑ المهذب، ج1، ص246؛ غنیة النزوع، ص180.
- ↑ مناسک حج، ص133.
- ↑ المقنعه، ص415؛ الجامع للشرائع، ص206؛ المجموع، ج8، ص143.