آیات اماکن و معارف مکه و مدینه (کتاب)
آیات اماکن و معارف مکه و مدینه کتابی است از آثار پژوهشکده حج و زیارت که مجموعه آیاتی از قرآن که به نحوی به مکه و مدینه ارتباط دارد در آن گردآوری و دسته بندی شده و توضیحات مختصری درباره هر آیه بیان شده است.
آیات مکان‌ها و معارف مکه
کتاب در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول آیات اماکن و معارف مکه است. و بخش دوم آیات اماکن و معارف مدینه.
آیات مکان های مکه
بخش نخست دو فصل دارد. فصل اول آیات اماکن مکه را در خود جای داده است یعنی آیاتی که درباره یکی از اماکن مکه نازل شده است. این آیات به این شرح است:
- مسجدالحرام: حج، آيه 25؛ بقره، آيه 191
- شهر مکه: بلد، آيات 2-1؛ تين آيات 1-3؛ ابراهيم، آيه 35؛ نحل آيه 112
- حرم: عنکبوت، آيه 67
- مقام ابراهيم: آل‌عمران، آيه 97؛ بقره، آيه 125
- صفا و مروه: بقره، آيه 158
- غار حرا: علق، آيات 1ـ 5
- غار ثور: توبه، آيه 40
- غزوه حُنين: توبه، آيه 25
- حُدَيبيه (محل بيعت رضوان): فتح، آيه 18ـ19
- غدير خم: مائده، آيه3
- عرفات: بقره، آيه 198
- مشعرالحرام: بقره، آيه 198
- وادي مُحَسِّر (محل نزول بلا بر اصحاب فيل): فيل، آيات 1ـ 5
- منا: صافات، آيات 102ـ107
- محل قرباني: بقره، آيه 196
آیات معارف مکه
فصل دوم از بخش نخست کتاب نیز به مجموعه‌ای از آیات را معرفی کرده که به احکام و معارفی درباره حج و یا واقعه‌ای که در مکه روی داده اختصاص دارد. این آیات به این شرح اند:
حج و عمره: بقره، آيه 196 ابراهيم و اسماعيل8 (سازندگان کعبه): بقره، آيه 127 طواف: حج، آيه 29 حلق و تقصير: حج، آيه 29 قرباني: حج، آيه 33ـ37 ايام تشريق: حج، آيه 28؛ بقره، آيه 203 ليلة المبيت: بقره، آيه 207 معراج: اسراء، آيه 1 برائت از مشرکين: توبه، آيات 1ـ5
آیات مکان‌ها و معارف مدینه
این بخش از کتاب نیز دو بخش دارد
آیات اماکن مدینه
- مسجد قبا: توبه آيه 108
- مسجد ضرار: توبه، آيات 107ـ108
- مسجد قبلتين (تغيير قبله): بقره 144ـ150
- مسجد مباهله (مسجد الاجابة): آل عمران، آيه 61
آیات معارف مدینه
- غزوه بدر: انفال، آيات 7ـ21؛ آل عمران، آيات 123-125
- غزوه اُحد: آل‌عمران 140ـ170
- غزوه حَمْراء الاَسد: آل عمران 171ـ173
- غزوه خندق: احزاب، آيات 9- 22
- غزوه تبوک: توبه، آيات 62 ـ 64 و 117ـ118
- غزوه بني نضير: حشر آيات 2ـ14
- غزوه بني قريظه: احزاب، 26ـ27