موسوعه رد شبهات جلد بیست و دوم(کتاب)

موسوعه رد شبهات جلد بیست و دوم(کتاب)

پدید آورندگان
نویسنده	حسن اکبری
محتوا
موضوع	پاسخ به شبهات درباره عصمت ائمه
زبان	فارسی
نشر
تعداد جلد	۱
تعداد صفحات	193
ناشر	مشعر
وب‌سایت ناشر	http://hzrc.ac.ir
محل نشر	تهران
شابک	9789645409805
رده‌بندی کنگره	‌BP27/3
رده‌بندی دیویی	297/43
سری	موسوعه رد شبهات جلد ۲۲

جلد بیست و یکم موسوعه رد شبهات، با عنوان فرعی امام حسن و امام حسین (شبهات عصمت)، تعدادی از شبهاتی را که درباره عصمت امام حسن(ع) و امام حسین(ع) مطرح شده است پاسخ می‌دهد.

محتوای کتاب

کتاب چهار فصل دارد. فصل اول و دوم کتاب به بررسی مفهوم عصمت و انواع عصمت امام در اندیشه شیعی پرداخته است. و شواهدی از قرآن و احادیثی از پیامبر در اثبات عصمت این دو امام طرح شده است. فصل سوم «نقد شبهات عصمت امام حسن(ع)» است و فصل چهارم «نقد شبهات عصمت امام حسین(ع)».

نقد شبهات عصمت امام حسن(ع)

در فصل سوم کتاب، به شبهاتی که در رد عصمت امام حسن در کتاب الامه و النص مطرح شده است پاسخ داده می‌شود.

این شبهات به شرح زیر است:‌

شیوه قتل ابن ملجم

در حالی که امام علی وصیت کرده بودند یک ضربت بیشتر به قاتل نزنید، امام حسن، بعد از گردن زدن ابن ملجم جسدش را در اختیار افرادی قرار داد که آتش بزنند. نویسنده اساس این شبهه را بر اساس روایات نامعتبر دانسته و بنا بر بعضی از منابع این عمل را به عبدالله بن جعفر و نیز خشم برافروخته مردم در مجازات قاتل علی (ع) مربوط می‌داند.

گریه امام حسن بر خطاهای خود

امام علی به امام حسن وصیت می‌کند که در خلوت بر گناهان خود گریه کن. گفته شده است که این توصیه به معنای عدم عصمت امام حسن است.

به نظر نویسنده این وصیت به صورت کلی بیان شده و امام حسن تنها مخاطب آن نیست. از سوی دیگر در قرآن هم خداوند پیامبر را به دوری جستن از گناه توصیه می‌کند. از این رو طلب استغفار به معنای این نیست که قبلا گناهی مرتکب شده است و معنای استغفار برای معصوم چیزی مجزا از مفهوم استغفار برای سایر بندگان است.

عسل خوردن از سهم بیت‌المال

بنابر روایتی، یک بار امام حسن، بدون اجازه از سهم بیت‌المال، مقداری عسل خورد و امام علی(ع) به او فرمان داد که استغفار کند. نویسنده اصل این روایت را که تنها در مناقب ابن شهرآشوب آمده است مورد تردید می‌داند.

مطلاق بودن امام حسن

گفته شده است که امام حسن زیاد ازدواج می‌کرد و زیاد طلاق می‌‌داد و این با ادعای عصمت آن حضرت سازگار نیست. نویسنده در این بخش روایاتی را که چنین رفتاری از امام را گزارش کرده‌اند بررسی کرده و سند روایات را ضعیف می‌داند. به اعتقاد نویسنده از آنجا که امام حسن فرد شناخته‌شده‌ای بود، بایستی ازدواج‌های وی در منابع تاریخی ثبت می‌شد اما تاریخ تنها از 12 و یا 18 زن نام می‌برد و 3 طلاق را ذکر می‌کند. از این رو روایاتی که اعدادی چون 70 یا 250 زن برای امام حسن را ذکر می‌کنند، بی‌اساس است.

شک امام حسن در صدور حکم

بنابر روایتی، امام حسن در بیان حکمی، درستی آن را از لطف خدا و امام علی و نادرستی احتمالی آن را به خود نسبت می‌دهد. نویسنده این رویکرد امام حسن را تواضع نسبت به امام علی می‌داند. نویسنده همچنین بر آن است که امام معصوم چونان سایر بندگان، ممکن الخطا است، اما عدم وقوع خطا و گناه از سوی وی از عنایت و لطف خداوند است.

بیعت یا صلح با معاویه

آیا بیعت امام حسن با معاویه که بیعت با طاغوت و گناه است، نشانه‌ای بر رد عصمت آن حضرت نیست؟

نویسنده در ابتدا به تفاوت دو مفهوم بیعت و صلح بر اساس آثار شیخ صدوق و شیخ مرتضی پرداخته است. سپس عنوان می‌کند امام با معاویه صلح کرد و نه بیعت، چنان‌که بیعت با شرط گذاشتن همراه نیست و امام حسن به هنگام صلح، شروطی را تعیین نمود.

نقد شبهات عصمت امام حسین(ع)

در این فصل، 5 شبهه درباره عصمت امام حسین مطرح و به آن‌ها پاسخ داده می‌شود:

نهی از مبارزه‌طلبی امام حسین

این قسمت به یکی از جنگ‌های دوران امام علی اشاره دارد که در آن امام حسین، حریف را به مبارزه طلبید و امام علی، امام حسین را از این کار برحذر داشت. نویسنده اولا در اصالت روایت تردید می‌کند و سپس احکام شرعی که در پس این واقعه از سوی فقهای شیعه اعلام شده را مورد بررسی قرارداده، برخی علما، مبارزه طلبی بدون اذن امام را جایز ندانسته و برخی آن را مکروه دانسته‌اند، و هیچ یک از این دو گناه محسوب نمی‌شود.

تقابل و اختلاف امام حسین با امام حسن

نویسنده در پاسخ به این شبهه، روایاتی از این دست را محل تردید دانسته و سندیت آن‌ها را تأیید نمی‌کند. همچنین مواردی که امام حسین در مقام اطاعت از امام خود یعنی امام حسن بوده را یادآور می‌شود.

سرزنش امام حسین توسط امام حسن

این بخش، به نامه‌ای از امام حسن به امام حسین اشاره دارد که امام حسن، برادر خود را بخاطر بخشش به شعرا مورد سرزنش قرار داده و امام حسین نیز در جواب صرف دارایی برای حفظ آبرو را دلیل این عمل عنوان می‌کند. نویسنده ذکر این روایت را تنها در کشف الغمه دانسته و آن را روایتی معتبر نمی‌داند. همچنین اشاره می‌کند متن نامه در جایی نیامده و راوی برداشت خود را ذکر کرده است. به نظر نویسنده حتی در صورت صحت نامه نیز، نامه امام حسن، نه به قصد سرزنش بلکه فراهم کردن بستری برای عنوان شدن قصد امام حسین از این کار بوده‌ است.

عمل نکردن به وصیت امام حسن

شبهه‌ای طرح شده با این مضمون که امام حسن به برادرش وصیت کرده بود که برای خاکسپاری وی نزاع و خونریزی اتفاق نیفتد اما امام حسین(ع) با کسانی که او را از دفن امام حسن در جوار پیامبر منع کردند،‌درگیر شد. نویسنده با ذکر روایات مختلف از کیفیت تشییع امام حسن، روی دادن جنگ و نزاع از سوی امام حسین را رد می‌کند و یادآور می‌شود مروان و عایشه از دفن امام حسن در کنار پیامبر ممانعت به‌عمل آوردند و امام حسین بدون درگیری امام حسن را طبق وصیتش در بقیع به خاک سپرد.

درخواست بیعت با یزید

بنابر یک روایت، امام حسین(ع) در آخرین لحظات پیشنهاد داد که با یزید که فاسق بود صلح و سازش کند. نویسنده، در پاسخ به این شبهه، با بررسی روایات تاریخی، عدم بیعت امام حسین با یزید را امری روشن می‌داند و به روایاتی از دشمنان امام حسین نیز استناد می‌کند که امام هرگز قصد بیعت با یزید را نداشته است.

اطلاعات ناشر

این کتاب در 193 صفحه و توسط پژوهشکده حج و زیارت در بهار 1401 به‌وسیله نشر مشعر به چاپ‌ رسیده‌ است.