انطباق آموزه‌های مهدوی دعای ندبه با قرآن و احادیث (کتاب)
 | |
| پدید آورندگان | |
|---|---|
| نویسنده | محبوبه سرمدی |
| محتوا | |
| موضوع | دعای ندبه |
| زبان | فارسی |
| نشر | |
| تعداد صفحات | 256 |
| ناشر | مشعر |
| وب‌سایت ناشر | http://hzrc.ac.ir |
| محل نشر | تهران |
| شمارگان | 500 |
| شابک | 9789645409737 |
| رده‌بندی کنگره | BP269/70422 |
| رده‌بندی دیویی | 297/774 |
انطباق آموزه‌های مهدوی دعای ندبه با قرآن و احادیث، نام کتابی است از کتاب‌های پژوهشکده حج و زیارت نوشته محبوبه سرمدی که فرازهای دعای ندبه را براساس آیات و روایات بررسی کرده و به شبهاتی که به این دعا وارد شده، پاسخ داده است.
نویسده ابتدا اصالت سند دعا را بررسی و با استناد به منابع معتبر روایت‌کننده آن و روای دعا، اصالت آن را به اثبات رسانده است. او مستحب بودن این دعا در اعیاد غدیر، قربان، فطر و جمعه را شاهدی بر روایت این دعا از معصوم می‌داند چراکه انجام اعمال مستجب تنها باید از سوی معصوم صادر شده باشد.
نویسنده در ادامه کتاب با توجه به فرازهای دعای ندبه به سه پرسش درباره سرنوشت کفار و مشرکان در زمان ظهور، امکان رؤیت امام زمان و مکان زندگانی ایشان پاسخ داده است.
اهداف و اهمیت نگارش کتاب
نویسنده هدف خود از نگارش کتاب را پاسخ به شبهات درباره دعای ندبه می‌داند. به این ترتیب اهداف نگارش کتاب را می‌توان به شرح زیر بیان نمود:
- پاسخ به شبهه در اصالت سند و کافرانه و شرک‌آمیزبودن دعا
- پاسخ به چگونگی زندگی فرق مختلف در زمان ظهور، و رفتار امام زمان با آن‌ها.
- پاسخ به اشتیاق دعاکنندگان برای دیدار امام زمان مبنی براین‌که آیا اساسا این امکان وجود دارد؟
- پاسخ به ادعای نسبت دادن دعای ندبه به فرقه کیسانیه
ساختار
کتاب حاضر شامل 5 فصل تحت عناوین زیر است:
- مفهوم شناسی
- بررسی و تحلیل سند و ساختار محتوایی دعای ندبه
- بررسی رفتار و سیره امام عصر با کافران و مشرکان
- بررسی روایات متعارض در زمینه رؤیت امام مهدی
- تحلیل روایات متعارض در زمینه مکان زیست امام مهدی
محتوا
اصالت سند دعا
به گفته نویسنده فقهای شیعه خواندن دعای ندبه در چهار عید قربان، غدیر، فطر و جمعه را مستحب دانسته‌اند و عمل مستحب باید از معصوم نقل شده باشد.
برای اثبات اصالت سند دعا، به منابع آن از جمله: المزارالکبیر، مزار ابن طاووس یا مصباح الزائر اشاره شده است. همچنین روای سند دعا: ابوجعفر محمدبن حسین بن سفیان بزوفری شناسایی و نخستین فرد موثقی دانسته شده که دعای ندبه را از امام صادق(ع) نقل کرده است.
مشرکان و کفار چه سرنوشتی در حکومت مهدی(عج) خواهند داشت؟
درباره سرنوشت مشرکین و کفار در زمان ظهور دو دسته روایت وجود دارد: دسته اول روایات، حاکی از ادامه حیات فرقه‌های مختلف از جمله اهل کتاب را در زمان ظهور و پرداخت جزیه از سوی آنان است. دسته دوم، از میان رفتن فرق دیگر در این زمان را خبر می‌دهد به‌طوری‌که این گروه در اثر دشمنی و جنگ با امام زمان کشته خواهند شد.
نویسنده در جمع این دو روایت، بر آن است که: پرداخت جزیه مربوط به دوران تأسیس حکومت مهدوی و رویارویی و جنگ با مشرکان مربوط به مرحله فراگیری حکومت امام عصر است.
نویسنده به نزول حضرت عیسی(ع) در این عصر و همراهی با امام زمان اشاره می‌کند و آن را عاملی در تبعیت اهل کتاب از امام زمان می‌داند.
آیا رؤیت امام زمان امکان‌پذیر است؟
در این بخش، نویسنده ضمن اشاره به فرازهایی از دعای ندبه، که طلب دیدار امام زمان(عج) در آن‌ها ذکر شده، امکان رؤیت امام را مورد بررسی قرار می‌دهد.
دراین‌باره دو دسته روایت وجود دارد: روایاتی که دیدن امام و ارتباط با ایشان را ممکن می‌داند و دسته دیگر که این امکان را رد می‌کند. دسته دوم بیشتر تکیه بر روایت و نامه محمد بن سمری آخرین نائب امام زمان دارند، که بر اساس آن هرکس ادعای ارتباط با امام زمان(عج) را داشته باشد دروغ‌گو است.
نویسنده ابتدا اصالت این سند را بررسی کرده و اشکالاتی را متوجه آن می‌داند و آن را مرتبط به دوره‌ای از زندگی امام زمان می‌داند که دشمنان آن حضرت زیاد بوده‌اند و نتیجه می‌گیرد که این روایت نفی‌کننده امکان دیدار با امام(عج) نیست.
امام زمان در چه مکان‌هایی زندگی می‌کند؟
در این بخش نویسنده به دو دسته روایات اشاره دارد: روایاتی که مکان خاصی برای زندگی امام ذکر کرده‌اند، روایاتی که قائل به مکان مشخصی نیستند.
دسته اول از مکان‌هایی چون مدینه، ذی طوی (کوه‌های اطراف مکه)، رضوی (کوهی در مدینه نزدیک ینبع)، جزیره خضرا (شهری در اندلس)، نام برده‌اند.
در این میان از ذی‌طوی و رضوی در دعای ندبه نام برده شده است. کیسانیه (که از سوی امامیه طرد شده‌اند) نیز این مکان‌ها را محل پنهان شدن امام غایبشان یعنی محمد حنفیه دانسته‌اند، از این رو برخی این دعا را به کیسانیه نسبت داده‌اند.
نویسنده با فراز دیگری از دعای ندبه که عنوان می‌کند «کاش می‌دانستنم کجایی» این نسبت را رد کرده و بیان می‌کند مکان‌های یاد شده مکان دائم زندگی حضرت نیستند و امام در آن‌ها رفت و آمد دارد، چنان‌که مکان‌های دیگری نیز منسوب به امام وجود دارد (مانند مکه و عرفات) چون امام هرسال در مراسم حج شرکت می‌کند.
دسته دوم به روایاتی توجه دارد که امام در کوه‌ها و بیابان‌ها و دور از مردم زندگی می‌کند.
نویسنده در جمع این دو دسته آیات، منافاتی نمی‌بیند، به‌طوری‌که در هیچ‌یک از آن‌ها مکان دائمی برای زندگی امام زمان عنوان نشده، و بنابراین نمی‌توان مکان مشخصی برای زندگی آن حضرت درنظر گرفت.
اطلاعات نشر
کتاب انطباق آموزه‌های مهدوی دعای ندبه با قرآن و احادیث، نوشته محبوبه سرمدی، سال 1401شمسی در پژوهشکده حج و زیارت،و در نشر مشعر به‌چاپ رسید.