مناره سلیمانیه

از ویکی حج

مناره سلیمانیه، از مناره‌های مسجدالنبی است و در سمت شمال شرقی جای‌گرفته‌است.

شکل‌گیری اولیه

در زمان پیامبر مسجدالنبی مناره نداشت و بلال با رفتن بر دیوار خانه‌های هم‌جوار مسجد، اذان را ادا می‌کرد.[۱] در زمان ولیدبن عبدالملک، همراه با بازسازی مسجد، 4 مناره در هر گوشه مسجدالنبی با پایه 8 در 8 ذراع( در حدود 4در 4 متر)ساخته شد. [۲]درباره ارتفاع مناره‌ها اقوال مختلفی بیان شده، برخی ارتفاع آن ها را 55 ذراع(27متر) یا 60 ذراع(30متر) [۳]و برخی با بیان جزییات بیشتر ارتفاع مأذنه های جنوب شرقی و شمال شرقی را 55 ذراع و مأذنه شمال غربی را 53 ذراع ذکر کرده اند. [۴]به نقل از منابع مأذنه واقع در زاویه جنوب غربی به امر سلیمان بن عبدالملک[۵] به واسطه اینکه مشرف بر محل سکونتش بود از بین رفت.[۶] در توسعه مهدی عباسی نیز، این سه مأذنه دوره ولیدبن عبدالملک پا برجا بوده است.[۷]بدین ترتیب علی رغم این که توسعه مهدی تنها در جهت شمالی بود، مأذنه‌های شمال شرقی و شمال غربی مسجد تخریب نشد.[۸]

مناره شمال شرقی در دوره ممالیک

منابع به ساخت مناره شمال‌شرقی بعد از آتش‌سوزی سال 654قمری توسط ممالیک خبر داده‌اند. اما به زمان دقیق ساخت و سازنده آن اشاره نکرده‌اند. اما سمهودی ساخت این مناره را مربوط به سال های بین سال 654قمری و سال 706 قمری می داند.[۹]

همچنین منابع از این مناره تحت عنوان مناره سنجاریه یاد کرده اند. به نظر می‌رسد این مناره از آثار امیر سنجر جاولی بوده که ساختمان‌های زیادی را در مصر و شام بنا کرد.[۱۰]

در دوره ممالیک و در زمان بیبرس نیز، مناره‌های دوره قبل بازسازی شد.[۱۱]

در دوره اول اصلاحات قایتبای در سال‌های 879-880ه.ق، در پی و اساس مأذنه شمال شرقی اصلاحاتی انجام شد و مطالح و نوع خاک آن تغییر یافت.[۱۲]

مناره سلیمانیه

در زمان سلطان سلیمان قانونی، مناره شمال شرقی که تا پیش از این سنجاریه نیز خوانده می‌شد، تخریب و مناره جدیدی جای ساخته شد و مناره سلیمانیه نام گرفت.[۱۳][۱۴]

اساس و پی این این مناره در عمق 13 ذراع، عرض پی 7در 7 ذراع(4/59متر) و مقطع مناره در سطح زمین 6در 6 ذراع (3/93متر) بود.[۱۵][۱۶]

مناره سلیمانیه از سه طبقه تشکیل شده بود: طبقه اول تا بالای بام مسجد، طبقه دوم هشت ضلعی و طبقه سوم استوانه‌ای بود.طبقات دوم و سوم هر کدام به شرفه‌ای ختم می‌شدند.[۱۷]

همچنین در این دوره هلال‌های طلایی بر مناره‌های چهارگانه قرار گرفت.[۱۸]

جستارهای وابسته

مسجدالنبی

بازسازی مسجدالنبی

بازسازی مسجدالنبی (ولیدبن عبدالملک)

بازسازی مسجدالنبی (مهدی عباسی)

بازسازی مسجدالنبی (ممالیک بحری)

بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)

بازسازی مسجدالنبی (سلیمان قانونی)

پانویس

  1. مدینه منوره، ص 80
  2. مدینه منوره، ص 92
  3. مدینه منوره، ص 92
  4. تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 44
  5. مدینه منوره، ص 92
  6. تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 44
  7. مدینه منوره، ص 96
  8. مدینه منوره، ص 96
  9. مدینه منوره، ص 100
  10. مدینه منوره، ص 100
  11. تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 137
  12. مدینه منوره، ص 102
  13. مدینه منوره، ص 110
  14. تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 149
  15. مدینه منوره، ص 110
  16. تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 149
  17. مدینه منوره، ص 110
  18. مدینه منوره، ص 110

منابع