مسجد ابوبکر(خندق)

مسجد ابوبکر(خندق)، یکی از مساجد فتح است که در منطقه خندق واقع شده است.

مسجد ابوبکر یکی از مساجد فتح

در شمال غربی مدینه در دامنه غربی کوه سَلْع، تعدادی مسجد وجود دارد که آن‌ها را مساجد فتح یا مساجد خندق می‌نامند. این کوه مشرف بر خندقی بوده است که مسلمانان در جنگ احزاب در شمال مدینه حفر کردند. ابن شَبّه، تاریخ‌نگار قرن سوم قمری، از وجود مساجدی در این منطقه بدون ذکر نام و تعیین مکان مشخص نام برده است. اما منابع پس از آن، نام چهار مسجد با نام های فتح، سلمان، علی و ابوبکر را ذکر کرده اند.

گزارش‌های تاریخی از مسجد ابوبکر

ابن جُبَیر (540-614ق)، جهانگرد اهل اندلس، در خلال زیارت خود از مدینه در سال 580ق/1184م از سه مسجد به نام‌های فتح، سلمان فارسی، علی یاد می‌کند. ابن نجار نیز به وجود سه مسجد به جز مسجد فتح در این اشاره می‌کند و ذکر می‌کند تنها دو مسجد آباد هستند و یک مسجد تخریب و آجرهای آن را برده‌اند. محمدبن احمد مَطَری، تاریخ‌نگار قرن هشتم قمری، هم در گزارش خود به سه مسجد علاوه بر مسجد فتح اشاره کرده و مسجدی که در جنوب مسجد واقع شده را مسجد سلمان و دومین مسجد که کنار آن قرار دارد را مسجد علی ذکر می‌کند. مطری همچنین از مسجد سومی نیز یاد می‌کند که تخریب شده‌است.

جابجا شدن نام مسجد ابوبکر با مسجد امام علی

آن چنان که برخی از محققان نوشته‌اند در سال های اخیر، نام مسجد ابوبکر و علی(ع)، جابجا شده است. به این ترتیب که مسجد امام علی که به ابوبکر موسوم شده، در خیابان قرار گرفته و مسجد ابوبکر که به مسجد علی تغییر نام یافته در بالای تپه قرار دارد.