کتاب المزار (علی بن مهزیار)
| پدید آورندگان | |
|---|---|
| نویسنده | علی بن مهزیار اهوازی |
| محتوا | |
| موضوع | زیارت‌نامه و احادیث فضیلت زیارت مزارات مختلف شیعه |
| سایر مشخصات | فقدان کتاب در عصر حاضر |
معرفی کتاب المزار
کتاب مَزار نوشته علی بن مَهزیار از کتبی است که در تالیف کتب قدمای امامیه در موضوع زیارت از آن استفاده شده. با توجه به فقدان کتاب در قرون میانی، امکان بازسازی و شناسایی احادیث این کتاب از روی کتب موجود دیگری که از آن نقل کرده اند، موجود می‌باشد. با توجه به وثاقت علی بن مهزیار و شهرت و اعتبار کتب او میان محدثان متقدم امامیه، وجود زیارات و احادیث فضیلت زیارت در کتاب او، نشانه اصالت زیارت و اهمیت آن در مکتب اهل بیت است.[۱]
کتاب های منقول
کتاب های متعدد قدیمی که در نزد شیعه جایگاه مهمی دارند، از کتب علی بن مهزیار استفاده کرده و روایاتی را از ایشان نقل کرده اند از جمله می‌شود به کتاب فهرست شیخ طوسی، کامل الزیارات، کافی و تهذیب اشاره کرد.[۲] بر اساس پژوهش های معاصر، میتوان محتوای کتاب مزار را با استفاده از این کتاب‌ها استخراج و بازسازی نمود.
ساختار و موضوعات کتاب
با توجه به تحقیقات معاصر جهت بازسازی کتاب مزار، میتوان محتوای این کتاب را (که از دل کتابهایی به دست آمده که از آن روایت نقل کرده‌اند) در موضوعاتی کلی دسته‌بندی کرده و به صورت فهرست زیر ارائه نمود:
- فضیلت زیارت معصومان(ع)
- زیارت رسول خدا(ص) و وداع ایشان
- فضیلت و اعمال مسجد رسول خدا(ص) و مشاهده مشرفه مدینه
- فضیلت مسجد کوفه و تعیین قبر امیرالمومنین(ص)
- فضیلت کربلا، فرات و تربت سیدالشهدا(ع)
- درباره شهادت سیدالشهدا(ع) و فضیلت گریه بر ایشان
- کیفیت زیارت سیدالشهدا(ع) و آداب آن
دیگر آثار علی بن مهزیار
کتب او فراوان است و نجاشی از سی کتاب او نام برده.[۳] از آن میان دو کتاب حج و مزار دیده می‌شود که به موضوع زیارت مربوط است.[۴] برخی از کتاب‌های او به این شرح است:
- کتاب الوضوء
- کتاب الصلاة
- کتاب الحج
- کتاب العتق و التدبیر
- کتاب التجارات و الإجارات
- کتاب المزار
- کتاب الرد علی الغلاة
- کتاب التفسیر
- کتاب الحروف
- کتاب القائم[۵]
پانویس
منابع
- رجال الطوسی، طوسی محمد بن حسن، نجف، مکتبة حیدریة، چاپ۱، ۱۳۸۰ق.
- رجال النجاشی، احمد بن علی النجاشی، بیروت، دارالاضواء، چاپ۱، ۱۴۰۸ق.
- فهرست کتب الشیعة، طوسی محمد بن حسن، تصحیح سید محمدصادق آل بحرالعلوم، نجف، مکتبة مرتضویة، بی تا.
- بازیابی و اعتبارسنجی آثار علی بن مهزیار با تکیه بر بخش اصول کتاب الکافی، ملکی تراکمه‌ای محمود(1396ش)، حدیث حوزه، س7، ش1، ص45-68.
- الرجال(فهرس اسماء مصنفی الشیعه)، احمد بن علی نجاشی، قم، موسسة النشر الاسلامی التابعة لجامعة المدرسین بقم المشرفة