کاربر:Mo.ali.rezapour/صفحه تمرین۱
عید قربان روز دهم ذی الحجه است که از اعیاد بزرگ اسلامی به شمار میرود. گفته شده در چنین روزی ابراهیم به دستور خدا قصد ذبح فرزندش اسماعیل را داشته که بنا به امر خدا این کار متوقف شد و به جای آن قوچی توسط ابراهیم ذبح شد. در روز عید قربان بر حاجیان در مکه قربانی واجب است و بر بقیه مسلمانان مستحب مؤکد است که در این روز قربانی کنند.
معرفی و جایگاه
عید قربان روز دهم ذی الحجه،یکی از اعیاد بزرگ مسلمانان جهان است.[۱] [۲]طبق روایات در این روز خداوند به ابراهیم فرمان داد تا فرزندش اسماعیل را قربانی کند. او اسماعیل را به قربانگاه برد ولی جبرئیل به همراه قوچی نازل شد و به امر خداوند ابراهیم آن را به جای اسماعیل قربانی کرد. از این جهت عمل قربانی که در روز عید قربان و در سرزمین منا طبق شروطی انجام میشود به یاد آن واقعه است.[۳]
عید قربان نزد عموم مسلمانان جهان و مردم مسلمان ایران از منزلتـی خاص برخـوردار اسـت . مسـلمانان ایران به تاسی از آموزه های دینی، قربـانی کـردن را کـه بـرای زایران خانه خدا واجب است ، برای خود سنت موکد میشـمارند و بـا آداب و آیین خاصی به برپایی مراسم عید قربان میپردازند. آنان ضـمن بـه جـا آوردن غسل عید، پوشیدن لباس نو، استعمال عطر، برپایی نماز عیـد و خوانـدن دعـا، آداب قربانی کردن را که نماد اصلی عید قربان است ، به جا میآورنـد. در ایـن روز پس از تقسیم گوشت قربانی بـین خویشـاوندان ، همسـایگان و مسـتمندان غذاهای مخصوصی برای عید طبخ میشود.[۴] عید قربان در شهرها و روستاهای ایران افزون‌بر مراسم مذهبـی همراه با جشن و با آداب و رسوم خاصی و متنوعی برپا میشود.[۵]
عید قربان، عید دیدار الهی «لقاءالله» است.[۶]
عید قربان عيد اضحى و عید خون نیز نامیده میشود.[۷].[۸].[۹] روز حج اکبر در آیه ۳ سوره توبه را نیز عید قربان تفسیر کرده اند.[۱۰].[۱۱]
اعمال و آداب
از مهمترین اعمال در عید قربان، قربانی کردن است. در این روز قربانی کردن بر حاجیان حاضر در مکه واجب[۱۲] [۱۳][۱۴]و بر دیگر مسلمانان مستحب مؤکد است.[۱۵] بعضی عالمان آن را بر افراد دارای توانایی واجب دانسته اند.[۱۶] در قرآن کریم تصریح شده است که هدف از قربانی، اطعام فقرا و همچنین تزکیۀ نفس و پرهیزگاری است (سوره حج، آیه ۳۶ و ۳۷.). مستحب است گوشت قربانی میان فقرا تقسیم شود جواهرالكلام 19/ 219.و همچنین خود فرد از گوشت قربانی پس از نماز عید بخورد.[7]جواهر الكلام 11 / 377 . [۱۷]
روایاتی در باب فضیلت نماز عید قربان آمده است.[۱۸] مستحب است كه مسلمانان در هر كجا كه باشند دو ركعت نماز عيد به جا آورند. العروة الوثقى 3 / 396.[۱۹].[۲۰] وقت نماز عيد از طلوع آفتاب روز عيد است تا ظهر آن روز. اين نماز در زمان حضور و اقتدار حكومت امام معصوم (ع) واجب است و بايد به جماعت خوانده شود[۲۱]
همچنین بسيار انجام دادن كارهاى نيك الكافى فى الفقه/ 155. غسل كردن در روز عيد هنگام طلوع فجر است[۲۲]؛[8]العروة الوثقى 2/ 150.[۲۳]،خواندن دعای ندبه.[۲۴] از اعمال دیگر روز عید قربان به شمار میرود. و نیز در روایات احیای شب عید قربان.[۲۵] [۲۶].[۲۷] زيارت امام حسين عليه السّلام در شب عيد؛ وسائل الشيعة 14/ 475.[۲۸] تأکید شده است. گفتنی است روزه گرفتن در عید قربان حرام است.[۲۹]
در عید قربان، علاوه بر نماز عید و اعمال مستحبی دیگر، خواندن برخی دعاها توصیه شده است. از جمله دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه است که به «دعای روز عرفه» معروف است.[۳۰]
پانویس
- ↑ فرهنگ فقه فارسي، محمود هاشمى شاهرودى، قم، موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۵۲۴.
- ↑ اسلام دين فطرت، منتظري، حسينعلي، تهران : نشر سايه، 1385 . ص۴۶۹.
- ↑ بخشیان، محمدحسین، «تاریخچۀ عید قربان و اسرار آن»، مبلغان، شماره ۲۹۰، تیرماه ۱۴۰۲، ص۳۸.
- ↑ دوستی، شهرزاد، «جلوه های آیینی عید قربان در فرهنگ مردم»، فرهنگ مردم ایران بهار 1392 - شماره 32، ص۵۱.
- ↑ حسن اکبری بیرق، «قربان»، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بی‌تا.
- ↑ صحيفه امام ، خميني، سيد روح الله، موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى، تهران، ۱۳۸۹ش، ج۱۸، ص۱۱۸.
- ↑ بخشیان، محمدحسین، «تاریخچۀ عید قربان و اسرار آن»، مبلغان، شماره ۲۹۰، تیرماه ۱۴۰۲، ص۴۱.
- ↑ فرهنگ فقه فارسي، محمود هاشمى شاهرودى، قم، موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۵۲۴.
- ↑ فرهنگ فقه فارسي، محمود هاشمى شاهرودى، قم، موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۵۲۴.
- ↑ شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، ج۱، ص۴۵۲.
- ↑ جرعه ای صهبای حج، جوادی آملی، عبدالله، مشعر - تهران ، ۱۳۸۶، ص۵۹.
- ↑ امام خمینی، مناسک حج، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، پنجم، ۱۳۷۰، ص۲۰۷.
- ↑ منتظري، حسينعلي، احكام و مناسك حج، تهران : نشر سايه، 1381، ص۶۴.
- ↑ مدارک الاحکام، ج۸، ص۲۷ ؛ مستندالشیعه، ج۱۲، ص۲۹۹؛ جواهرالکلام، ج۱۹، ص۲۲۳.
- ↑ فرهنگ فقه فارسي، محمود هاشمى شاهرودى، قم، موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۵۲۴.
- ↑ زاد المعاد، علامه مجلسی، محمدباقر، نشر موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰.
- ↑ فرهنگ فقه فارسي، محمود هاشمى شاهرودى، قم، موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۵۲۴.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، حكمت نامه پيامبر اعظم، ج۱۱، ص۳۴۳.
- ↑ فرهنگ فقه فارسي، محمود هاشمى شاهرودى، قم، موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۵۲۴.
- ↑ زاد المعاد، علامه مجلسی، ص۲۰۰.
- ↑ اسلام دين فطرت، منتظري، حسينعلي، تهران : نشر سايه، 1385 . ص۴۶۹.
- ↑ زاد المعاد، علامه مجلسی، ص۲۰۰.
- ↑ فرهنگ فقه فارسي، محمود هاشمى شاهرودى، قم، موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۵۲۴.
- ↑ زاد المعاد، علامه مجلسی، ص۲۰۰.
- ↑ محمدي ري شهري، الشيخ محمد، ميزان الحكمه ، ج۵، ص۴۳۰.
- ↑ اسرار عرفانی حج، فعالی، محمدتقی، مشعر - تهران، ۱۳۸۶ش، ص۴۷۸.
- ↑ زاد المعاد، علامه مجلسی، ص۲۰۰.
- ↑ فرهنگ فقه فارسي، محمود هاشمى شاهرودى، قم، موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۵۲۴.
- ↑ جواهر الکلام، نجفی، دارالاحیاء التراث العربی، ج۱۶، ص۳۲۴.
- ↑ صحيفة السجادية، على بن الحسين، ترجمه آيتى، عبد المحمد، تهران، سروش، ۱۳۷۵ش، ص۳۴۱.
منابع
- مدارک الاحکام، سید محمد بن علی الموسوی العاملی، قم، آل البیت، ۱۴۱۰ق.
- مستند الشیعه، احمد النراقی، قم، آل البیت، ۱۴۱۵ق.
- زاد المعاد، علامه مجلسی، محمدباقر، نشر موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۴۲۳ق.
- جواهر الکلام، نجفی، دارالاحیاء التراث العربی، بی‌تا.