مسجد مالک بن سنان
 | |
| وضعیت کنونی | تخریب شده |
|---|---|
| اطلاعات جغرافیایی | |
| مکان | در غرب مسجد النبی و جنوب شرقی کوه سلع. |
| قدمت | عصر نبوی، صدر اسلام |
| باورها و آیین‌ها | |
| ویژگی یاد شده در متون مذهبی | تعیین محدوده مسجد و خطکشی زمین آن توسط پیامبر(ص) |
| وقایع تاریخی | نماز خواندن حضرت محمد(ص) و بیان روایتی درباره بدی قتل مسلمان |
مسجد مالک بن سَنان از مساجد قدیمی مدینه در کشور عربستان واقع در غرب مسجد النبی بود که امروزه وجود خارجی ندارد.
نام و مکان
مسجد مالک بن سَنان با نام‌های مسجد الحناطین، مسجد اصحاب العبائة و مسجد احجار الزیت نیز شناخته می‌شود.[۱]
مسجد در منطقه مناخه در غرب مسجد النبی قرار داشته و محل دفن مالک بن سنان نیز بوده است.[۲]
پیامبر(ص) و مسجد جهینه
نقل منابع قدیمی به نماز خواندن پیامبر(ص) در مسجد جهینه اشاره دارد.[۳] پیامبر به درخواست رئیس قبیله جهینه، محدوده این مسجد را برای قبیله تعیین کرد و در جهت قبله آن چوبی گذاشت.[۴]
نقل است که شخصی در محدوده این مسجد کشته شده بود و پیامبر(ص) در محل حاضر حاضر شد و پرسید قاتل کیست؟ مردم گفتند نمیدانیم. سپس پیامبر درباره «اهمیت جان مسلمان و جزای سخت جهنم برای قاتل فرد مسلمان» روایتی بیان کرد.[۵]
قبیله جهینه
قبیله جهینه در سال اول هجرت، زمانی که پیامبر اسلام به مدینه هجرت کردند، به رهبری عبدالعزی بن بدر جهنی به حضور پیامبر رسیدند. پیامبر(ص) نام رئیس این قبیله و نام محل سکونت آنها را تغییر داد. سخنانی از پیامبر در مدح و فضل قبیله جهینه نقل شده است.[۶]
تاریخچه بنا
بنای مسجد بعد از عصر نبوی رو به خرابی رفت[۷] و در اواخر قرن هشتم قمری ناشناخته بود.[۸] علی بن عبدالله سمهودی (م.911ق.) نیز این مسجد را جزو مساجد ناموجود مدینه آورده که در زمان او بنای شناخته شده‌ای نداشته است.[۳]
برخی محققین با جستجوی میدانی، نشانه هایی از بنای مخروبه مسجد در قرن دهم قمری یافته و مکان آن را در شرق کوه سلع مشخص کرده‌اند.[۹] مسجد در دوره عثمانی (فروپاشی در1340ق.) تجدید بنا شد. سپس در دولت سعودی بنای جدید برای مسجد ساختند که تا پیش از تخریب بر همین بنا (با مناره مربعی شکل) استوار بود.[۱۰] مسجد بعد از 2011 میلادی تخریب شده است.[۱۱]
پانویس
- ↑ معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج1، ص556.
- ↑ تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص146.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی، ج3، ص216.
- ↑ تاریخ المدینه المنوره، ص63.
- ↑ ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص307؛ بحار الأنوار، ج101، ص385.
- ↑ الصحيح من سيرة النبی الاعظم، ج27، ص215.
- ↑ معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج2، ص120.
- ↑ تحقیق النصرة بتلخیص معالم دارالهجرة، ص501.
- ↑ عمده الاخبار فی مدینه المختار، ص171.
- ↑ معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج2، ص121-125.
- ↑ معالم المدینة المنورة بین العمارة التاریخ، ج2، ص121؛ اطلاعات به روز نقشه هوایی گوگل مپ
منابع
- بهجة النفوس والأسرار في تاريخ دار هجرة النبي المختار، عبد الله المرجانی، بیروت، دارالغرب الاسلامی، 2002م.
- ثواب الأعمال وعقاب الأعمال، الشيخ الصدوق، قم، شریف الرضی، 1364ش.
- بحار الأنوار، العلامة المجلسی، بیروت، داراحیاءالتراث العربی، 1403ق.
- وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۲۰۰۶م.
- تحقیق النصرة بتلخیص معالم دار الهجرة، ابوبکر بن حسین مراغی، فیوم، دارالفلاح، ۱۴۳۰ق.
- تاریخ المدینة المنوره، عمر بن شبه (ابن شبه)، قم، دار الفکر، ۱۴۱۰ق.
- معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
- عمدة الاخبار فی مدینة المختار، احمد عباسی، قاهره، اسعد طرابزونی، بی‌تا.
- تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و جدیدا، احمد یاسین الخیاری، المامنه العامة، ۱۹۹۹م.