نماز تحیت

نماز تَحیّت نمازی دو رکعتی است که مستحب است در هنگام ورود به مسجدها از جمله مسجد‌النبی و سایر مسجدهای مکه و مدینه خوانده شود. این نماز شیوه خاصی ندارد و مانند نماز صبح خوانده می‌شود. در روایات به این نماز توصیه شده و از آن به عنوان حق مسجد یاد شده است. گفته شده با خواندن نماز واجب و مستحب، فضیلت نماز تحیت به دست می‌آید و خواندن نماز تحیت لازم نیست. بیشتر مراجع تقلید گفته‌اند مسجد الحرام نماز تحیت ندارد و تحیت آنجا طواف است.

تعریف

نماز تحیت از جمله نمازهای مستحب به شمار می‌رود که در زمان ورود به مسجد به قصد تحیت و احترام مسجد خوانده می‌شود. گفته شده اگر در ورود به مسجد نماز واجب یا قضا یا نماز مستحبی خوانده شود، نماز تحیت ادا شده و فضیلت آن به دست آمده است؛ زیرا مقصود این است که از لحاظ حفظ حقِ مسجد، به عبادت خاص آن توجه شود. روایاتی از پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) نقل شده است که به نماز هنگام ورود به مسجد توصیه می‌کند.

شیوه خواندن نماز تحیت

در کتاب‌های فقهی آمده که نماز تحیت دو رکعت مانند نماز صبح یا نمازهای نافله است و کیفیت خاصی ندارد. این نماز اذان و اقامه ندارد و می‌توان آن را بلند یا آهسته خواند و نمازگزار بعد از خواندن سوره حمد هر سوره‌ای که بخواند کافی است.

در مسجد‌الحرام و مسجد‌النبی

خواندن دو رکعت نماز تحیت در ورود به مسجد النبی سفارش شده است. اما تحیت مسجد‌الحرام را طواف کعبه دانسته‌اند. گفته شده که این رای بیشتر مجتهدان شیعه است که مسجد الحرام نماز تحیت ندارد؛ بلکه تحیت آن، طواف است. برخی بر‌آنند که مستحب است پس از ورود به مسجدالحرام دو رکعت نماز تحیت به‌جا آورده شود، و اگر زائر طواف کرد، نیازی به نماز تحیّت نیست.

مسجد جمکران و مسجد سهله

نمازی که در مسجد جمکران سفارش شده چهار رکعت است که دو رکعت آن نماز تحیت نام دارد. این دو رکعت نماز تحیت بدین‌صورت‌ است که در هر رکعتی باید یک‌بار حمد و هفت بار «قُلْ‌ هُوَ اللّٰه» خوانده‌ شود و تسبیحی که در رکوع و سجود گفته‌ می‌شود هفت بار ادا شود.

همچنین مهم‌ترین عمل در مسجد سهله را خواندن دو رکعت نماز تحیّت گفته‌اند که میان نماز مغرب و عشا باید خوانده شود.

منابع

• الأمالی، شیخ طوسی، محمد بن حسن‌، قم، دار الثقافة، ۱۴۱۴ق.
• احکام مقدمات نماز، مدرسی، سید محمدتقی، قم، انتشارات محبان الحسین (ع)، ۱۳۸۷ش.
• استفتائات جدید، مکارم شیرازی، ناصر، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب (ع)، ۱۴۲۷ق.
• بحار الأنوار، علامه مجلسی، محمدباقر، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق.
• تهذيب الأحكام، شیخ طوسی، محمد بن حسن، تهران، دار الكتب العلمية، ۱۳۶۵ش.
• دانشنامه فرهنگ مردم ایران، عظیمی‌پور، نسیم، «جمکران، مسجد»، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بی‌تا.
• دانشنامه امام مهدی بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، محمدی ری‌شهری، محمد، مترجم: مسعودی، عبدالهادی، قم، دارالحدیث، ۱۳۹۳ش.
• در وادی نور، ملکی، علی، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۹ش.
• دعائم الإسلام، ابن‌حیون، نعمان بن محمد، قاهره، دارالمعارف، ۱۳۸۳ق.
• رساله توضیح المسائل (مراجع)، خمینی، روح الله و سایر مراجع، قم، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا.
• الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية، شهید ثانی، زین‌‌الدین بن علی، قم، کتابفروشی داوری، ۱۴۱۰ق.
• فرهنگ‌نامه مسجد، محمدی ری‌شهری، محمد، مترجم: خوش نصیب، مرتضی، قم، دارالحديث، ۱۳۸۷ش.
• فرهنگ فقه فارسی، هاشمی شاهرودی، سید محمود، قم، مؤسّسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی، بی‌تا.
• فقرات فقهیه، شریفی اشکوری، الیاس، قم، آل ایوب، ۱۳۸۱ش.
• كنز العمال، متقی هندی، علی بن حسام‌الدین، بی‌جا، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۱ق.
• مناسک حج، سبحانی، جعفر، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، بی‌تا.
• مناسک حج، صافی گلپایگانی، لطف‌الله، قم، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۶ق.