چاه‌های مدینه
چاه معونه ویرایش
بئر مَعونه چاهی در جنوب شرقی مدینه است[۱] که محل شهادت ۴۰ یا ۷۰ تن از مبلغان قرآن در سال چهارم هجری توسط قبایل بنی‌سلیم و بنی‌عامر می‌باشد.[۲] این واقعه که به سریه بئر معونه معروف است، باعث اندوه شدید پیامبر(ص) شد.[۳]
چاه هجیم ویرایش
چاه هُجَیم از چاه‌های تاریخی مدینه است که در کنار مسجد عصبه قرار دارد و پیشینه آن به عصر نبوی می‌رسد. پیامبر(ص) در نزدیکی این چاه در مسجد عصبه نماز خوانده‌اند.[۴] این چاه که امروزه در میان نخلستان‌ها قرار دارد، در دوره معاصر به بئر ابراهیم ترکی نیز معروف است.[۵]
چاه بضاعه ویرایش
چاه بُضاعه از چاه‌های هفتگانه متبرک مدینه بود[۶] که در محله بنی‌ساعده و شمال غربی مسجد النبی قرار داشت.[۷] پیامبر(ص) از آب این چاه استفاده می‌کرد و به شفابخش بودن آن اشاره فرموده بود.[۸] دو حدیث مهم نبوی درباره طهارت آب چاه نیز در کنار این چاه بیان شده[۹] که در منابع فقهی مورد استناد قرار می‌گیرد.[۱۰] این چاه متأسفانه در دوره توسعه حرم نبوی توسط ملک فهد(حک: ۱۴۰۲–۱۴۲۶ق.) تخریب شد.[۱۱]
چاه ذروان ویرایش
چاه
پانویس ویرایش
- ↑ المعالم الاثیره، ص276؛ نک: الاماکن، ص214؛ معجم البلدان، ج1، ص78.
- ↑ السیرة النبویه، ج3، ص679-680؛ المغازی، ج1، ص352.
- ↑ المصنف، ج5، ص383-384؛ الاستیعاب، ج2، ص797؛ مسند احمد، ج3، ص210.
- ↑ التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص217.
- ↑ المدینه بین الماضی و الحاضر، ابراهیم عیاشی، ص301 و 302.
- ↑ البلدان، ص84؛ معجم البلدان، ج1، ص442؛ امتاع الاسماع، ج7، ص351.
- ↑ التعریف، ص157.
- ↑ الطبقات، ج1، ص505؛ انساب الاشراف، ج1، ص537.
- ↑ سنن ابی داود، ج1، ص23-24؛ مسند الامام احمد بن حنبل، ج3، ص86؛ سنن ترمذی، ج1، ص45.
- ↑ نک: الام، ج1، ص23-25؛ المبسوط فی فقه الامامیه، ج1، ص52؛ المغنی، ج1، ص25-26.
- ↑ تاریخ معالم المدینه، ص263، پاورقی1.
منابع ویرایش
- التعریف بما أنست الهجره من معالم دارالهجره، جمال‌الدین محمدبن احمد مطری،دراسه و التحقیق،أ.د.سلیمان الرحیلی، الریاض،۱۴۲۶ه
- اخبار المدینه، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، ۱۴۲۴ق.
- الاستذکار، ابن عبد البر، بی‌جا، دار الکتب العلمیة، ۲۰۰۰م.
- أسد الغابة، ابن اثیر ، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا.
- الاستیعاب، ابن عبد البر، بیروت، دارالجیل، ۱۴۱۲ق.
- رحلة ابن جبیر ( تذکرة بالأخبار عن اتفاقات الأسفار )، محمد بن احمد ابن جبیر، بیروت، العربیه، ۲۰۰۸م.
- المساجدالاثریه فی المدینه النبویه، محمدالیاس عبدالغنی، المدینه المنوره، فهرسة مکتبة الملک فهد الوطنیة أثناءالنشر، الطبعة الثانیة، ۱۴۱۹ه/۱۹۹۹م
- المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی الطبعه الاولی ۱۴۳۲ه/۲۰۱۱م
- وفاءالوفا باخباردارالمصطفی، علی بن عبدالله سمهودی، تحقیق و تقدیم الدکتور قاسم السامرائی، الجز الثالث، مؤسسه الفرقان للتراث الاسلامیه، الطبعة الاولی ۱۴۲۲ه/۲۰۰۴م
- تاریخ المدینة المنورة'، ابن شبه نمیری (م.۲۶۲ق)، قم، دارالفکر، ۱۴۱۰.
- تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، سید احمد یاسین خیاری، ریاض، الامانة العامة للاحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة العربیة السعودیة، ۱۴۱۹ / ۱۹۹۹م.
- مرآة الحرمین، ابراهیم رفعت پاشا، قاهره، دارالکتب المصریه، ۱۹۲۵.
- المدینه بین الماضی و الحاضر، ابراهیم بن علی العیاشی، مدینه، المکتبه العلمیه، ۱۹۷۲م.
- سفرنامه مکه، حسام السلطنة، به کوشش رسول جعفریان، تهران، نشر مشعر، ۱۳۷۴.
- السیره النبویه، ابن هشام، تحقیق مصطفی السقا و ابراهیم الأبیاری و عبدالحفیظ شلبی، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا.
- هدایه الحجاج، محمدرضا طباطبایی تبریزی، قم، مورخ.
- آثار اسلامی مکّه و مدینه: رسول جعفریان، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۰ش.
- تحقیق النصرة بتلخیص معالم دارالهجرة، ابوبکر بن حسین مراغی، فیوم، دارالفلاح للبحث العلمی و تحقیق التراث، ۱۴۳۰ق.