بقعه علمدار کیاب

از ویکی حج

بقعه علمدار کیاب، زیارتگاهی است که در یکی از روستاهای اطراف شهر قم واقع شده و قدمت آن به نیمه قرن دوم هجری برمی‌گردد. در این بقعه هیچ‌گونه آثار کتبی وجود ندارد، اما براساس اظهار نظر اهالی محل، در این بقعه امیرصالح بن ابراهیم بن مالک اشتر نخعی مدفون است که در سپاه زید بن علی بن الحسین(ع) علم‌دار بوده و پس از شهادت زید، از کوفه به سوی ایران فرار کرده و در این نقطه دور افتاده اقامت گزیده و پس از رحلت در اتاق مسکونی‌اش به خاک سپرده شده است.

موقعیت و قدمت زیارتگاه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این بقعه در روستای «کِیاب» از بخش «خلجستان» استان قم و در ٧٩ کیلومتری غرب شهر قم واقع شده است. بقعه یاد شده منسوب به امیر صالح بن محمد بن ابراهیم بن مالک اشتر نخعی است و متعلق به نیمه قرن دوم هجری می‌باشد و به بقعه علم‌دار کیاب معروف است.

معماری بنا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

اتاق مرقد به ابعاد 6*6 متر است و قطر دیوارهای آن حدود 6 متر می‌باشد و سراسر با سنگ لاشه ساخته شده و در سالیان اخیر به همت میراث فرهنگی استان، مرمت شده است. با ایجاد چهار گوشواره در چهار زاویه اتاق، اتاق به دایره تبدیل شده و در نتیجه گنبد عرق‌چینی بنا بر آن استوار گشته است.

کف و یک متر از دیوار اتاق مرقد با کاشی‌های زیبای مرمری تزیین شده است. در وسط اتاق، صورت قبری است که به‌اندازه ١/٢٠ متر از کف بقعه ارتفاع دارد و بر روی آن متن ذیل نوشته شده است:


«مرقد مطهر و منور آقا علمدار امیر صالح بن محمد بن ابراهیم بن مالک اشتر نخعی به تاریخ نیمه قرن دوم هجری».

در شرق بقعه ایوانی به طول پنج و عرض چهار و ارتفاع 5/5 متر وجود دارد که مقرنس‌کاری زیبایی دارد و سراسر با سنگ لاشه ساخته شده است. به‌اندازه سه متر از پیرامون صحن بقعه را با سنگ مارون مفروش نموده‌اند تا از خرابی مصون بماند.

زمین زیارتگاه حدود دو هزار متر مربع است و در شمال شرق آن قناتی جاری است. در صحن بقعه درختان گردو و بادام کوهی فراوان دیده می‌شود که منظره زیبایی را به وجود آورده است.

شخصیت صاحب بقعه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در این بقعه هیچ‌گونه آثار کتبی دال بر شخصیت صاحب بقعه وجود ندارد، اما براساس اظهار نظر اهالی محل، در این بقعه امیر صالح بن ابراهیم بن مالک اشتر نخعی مدفون است که در سپاه زید بن علی بن الحسین(ع) علم‌دار بوده است و پس از آنکه زید شهید شد و یارانش متواری شدند، نام‌برده از کوفه به سوی ایران فرار کرد و در این نقطه کوهستانی و دور افتاده اقامت گزید و به زراعت مشغول شد، و پس از رحلت در اتاق مسکونی‌اش به خاک سپرده شد.


منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از کتاب ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، محمود سامانی. بخش «نسل ابراهیم»، ص120. است.