ایوان العلماء (آستان علوی)

از ویکی حج
ایوان العلماء (آستان علوی)
اطلاعات اوليه
تأسیس دوره آل بویه
مکان در شمال حرم امام علی(ع)،در مرکز ضلع شمالی رواق و مُشرف بر صحن شریف.
مشخصات
وضعیت فعال
معماری
بازسازی دوره صفوی و دوره نادری

ایوان العلماء، ایوانی است که در شمال حرم امام علی(ع)، در مرکز ضلع شمالی رواق و مُشرف بر صحن شریف قرار دارد و شماری از عالمان در آن دفن شده‌اند. این ایوان، از آثار دوره آل بویه است.

موقعیت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ایوان العلماء، در شمال حرم امام علی(ع)،[۱] در مرکز ضلع شمالی رواق و مُشرف بر صحن شریف قرار دارد. این ایوان، روبه‌روی مقبره سید محمد کاظم یزدی، در نزدیکی باب شیخ طوسی واقع شده است.[۲] تکیه بکتاشیه، یادگار دوره عثمانی، سمت غربی این ایوان بوده است.[۳]

علت نامگذاری[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این ایوان، به ایوان العلما نامیده شد، زیرا شماری از عالمان در آن و یا مقابل آن به خاک سپرده شده‌اند؛ برخی از عالمان مشهور مدفون در این ایوان، عبارت‌اند از: صدرالدین محمد قوام شیرازی ملقب به ملاصدرا (درگذشته ۱۰۴۵ قمری)، احمد بن اسماعیل جزایری(م.۱۱۵۱ق)، محمد مهدی نراقی(م.۱۲۰۹ق) و فرزندش احمد نراقی (م.۱۲۴۵ق)، سید علی داماد (م.۱۳۳۶ق).[۲]

بنا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

نمایی از طاق ایوان العلماء.

این ایوان، از آثار دوره آل بویه بوده و در دوره صفوی تجدید بنا و در دوره نادری به طور کامل کاشی کاری شد که امروزه به همان حال باقی است و پیشینه آن از دیگر بخش‌های حرم بیشتر است. روی کاشی آن، قصیده‌ای از قوام الدین در ۱۶ بیت،[۱] به تاریخ آن ۱۱۶۰ق،[۴] به خط کمال‌الدین حسینی گلستانه اصفهانی دیده می‌شود که بیت آغازین آن چنین است:[۱]

یا رب خیر المرسلینسلم علی نوح الامین

پیوند به بیرون[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ سیمای نجف اشرف، ص١۴١.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ جلوه‌هایی از روضۀ علوی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱، ص۱۴۵.
  3. همسفر، ص۸۰.
  4. ماضی النجف وحاضرها، ج١، ص٩١-٩٣.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از کتاب همسفر، جمعی از نویسندگان، مشعر، تهران، ۱۳۹۴ش. و کتاب عتبات عالیات عراق، اصغر قائدان، مشعر، تهران، ١٣٨٧ش. و مقاله جلوه‌هایی از روضۀ علوی، ناصر غروی، ترجمه محسن سلامی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره اول، زمستان ۸۸، ص ۱۴۵ است.
  • سیمای نجف اشرف، سعید بابایی، سازمان تبلیغات اسلامی، تهران، ۱۳۷۶ش.
  • ماضی النجف وحاضرها، جعفر آل محبوبة، دار الاضواء، بیروت، ۱۴۰۶ق.